Pistolet samopowtarzalny VIS wz.35.
Pistolet VIS wz.35 został skonstruowany przez Piotra Wilniewczyca - pracownika Państwowych Wytwórni Uzbrojenia oraz Jana Skrzypińskiego - dyrektora
Fabryki Uzbrojenia w Warszawie.
To właśnie ze skrótu tych dwóch nazwisk wzięła się pierwotna nazwa (WiS), którą później, na żądanie Departamentu Uzbrojenia zmieniono na VIS, co po
przetłumaczeniu z łaciny oznacza tyle, co "siła".
W 1931 roku w Fabryce Karabinów w Warszawie wykonano składający się z 48 części prototyp oznaczony symbolem: WIS wz.1931. W trakcie prowadzonych
badań i testów (6000 strzałów) w Centrum Badań Balistycznych w Zielonce dokonywano na bieżąco doskonalenia broni. Wykonano kolejne prototypy z
szeregiem wprowadzonych zmian.
Projekt pistoletu został zgłoszony do Urzędu Patentowego 15 stycznia 1931 r. i ponad rok później, tj. 8 lutego 1932 otrzymał patent o numerze 155567.
Następnie na przełomie 1932/1933 roku przystąpiono do wykonania serii próbnej. Wykonane w Fabryce Broni w Radomiu pistolety rozesłano po kilka
sztuk do 4, 21, 72 pp, 6 pułku ułanów, 3 i 10 psk. oraz 5, 21 i 27 pal celem przeprowadzenia dalszych testów oraz sprawdzenia walorów użytkowych
nowej broni.
Po zapoznaniu się z opiniami dotychczasowych użytkowników oraz wynikami testów, w 1936 r. rozpoczęto produkcję seryjną. Pierwszy rok produkcji
zakończono zmontowaniem 5 000 sztuk. W tym samym roku broń tą wprowadzono na uzbrojenie kadry zawodowej.
Do września 1939 r., łącznie wykonano około 18 000 sztuk na nabój 9 mm Parabellum, a także niewielką ilość na nabój 11,43 mm i wersję sportową na
nabój 5,6 mm.
Historia pistoletu VIS wz. 35 nie skończyła się wraz z zakończeniem Kampanii Wrześniowej. Konstrukcja Wilniewczyca i Skrzypińskiego okazała się być
tak dobra, że jej produkcję przejęli Niemcy. W czasie II Wojny Światowej wyprodukowali oni VIS-a w ilości 312 000 sztuk jako pistolet P-35(p), na
początku w Radomiu w kooperacji z zakładami Steyr-Daimler, a później w Austrii w macierzystych zakładach Steyra.
Podstawową zmianą w stosunku do pistoletów produkcji polskiej był brak godła polskiego i numeru seryjnego na zamku oraz gniazda zaczepowego do
przyłączenia futerału-kolby. Każda niemiecka seria była oznaczona literami alfabetu (A do Z) oraz czterema cyframi (od 0001 do 9999).
Poza tym ograniczoną produkcję prowadziła również, podczas okupacji Armia Krajowa, dzięki szmuglowi części wynoszonych z Fabryki Broni w Radomiu
(lufy były dorabiane w podziemnych warsztatach AK w Warszawie). Jako broń niezawodna i bardzo celna była wysoko ceniona w warunkach okupacyjnych -
zwłaszcza podczas tego typu akcji, co choćby zamach na Kutscherę.
W zależności od okresu produkcji oraz zmian wprowadzanych w trakcie jej rozwoju, pistolety Visy można podzielić na cztery kategorie:
1. Kategoria Pierwsza: "Orły" 1935-1939.
Zawsze z polskim orzełkiem na lewej stronie suwadła, z kompletnymi polskimi stemplami, zawsze z szynami do wsuwania drewnianej kolby z tyłu uchwytu
i wszystkimi częściami świetnie dopasowanymi, o wysokiej jakości wykończenia.
Te pistolety mają indywidualnie wstawiane lufy w stylu "national match". Lufy te mają wysoką tolerancję, są solidne i wytrzymałe.
Stal użyta do produkcji pistoletu jest dobrego gatunku o dużej zawartości chromu i wanadu, utwardzana do 38-42 stopni w skali Rockwell`a.
Oryginalne lufy są utwardzane do 28-32 stopni i są numerowane numerem seryjnym broni.
2. Kategoria Druga: od 1939 do wiosny 1941 r.
Pistolety zrobione głównie z pozostałości oryginalnych polskich części, czasami z szynami do wsuwania kolby/futerału jednak w większości bez tych
szyn. Pistolety z tego okresu miały bezpieczniki skrzydełkowe z lewego tyłu ramy, i były ciągle stosunkowo dobrze spasowane. Użyta stal była nadal
utwardzana na wysokim poziomie.
Większość miała jeszcze polskie orzełki, ale mała ich ilość ma komplety polskich i niemieckich stempli.
To były ciągle solidne pistolety. Jednak nie były one tak dokładnie "dopasowane" jak oryginalne i nie tak celne jak polskie oryginały.
3. Kategoria trzecia: Od połowy 1941 do połowy 1943 r.
Część jeszcze zrobiona z oryginalnych polskich części, większość już z "nowych". Wszystkie pistolety z tego okresu mają bardzo ordynarnie czarno
wykończone magazynki, które wyglądają na malowane (i niektóre podobno są). Lufy są luźno spasowane, podobne do luf kategorii drugiej, choć wyraźnie
widać spadek jakości w dopasowaniu i wykończeniu.
Spadek twardości głównych części do 18-25 stopni w skali Rockwell`a ukazuje, że nie "bawiono się" już w tym okresie w utwardzanie cieplne.
Wyraźna obecność znaków po obróbce narzędziowej, we wszystkim zagłębieniach suwadła i poniżej zaczepu lufy. VIS-y z tego okresu nie mają już szyn
do kolby/futerału.
4. Kategoria czwarta: Druga połowa 1943 do połowy 44 roku.
To są już wyraźnie "ostatnie podskoki" produkcyjne z użyciem pracy niewolniczej.
Pistolety z tego okresu nie mają już, w większości bezpiecznika skrzydłowego. Żadne części nie są utwardzane. Spasowanie broni w najgorszym gatunku.
Wykazujące próby sabotażu wśród pracowników i zawsze ze Steyerowskim stemplem inspekcji "WA 77".
Jest jednak mała grupa pistoletów z tego okresu, która była składana przez polskie podziemie z części "wyniesionych" z fabryki w Radomiu lub od
koproducentów, które wykazują o wiele solidniejsze wykończenie.
Pistolet VIS jest bronią samopowtarzalną przystosowaną do prowadzenia ognia pojedynczego. Wyprodukowane egzemplarze do nr.3000 były wykonane ze
stali stopowej, następne ze stali węglowej.
Przeładowanie broni następuje w wyniku wykorzystania energii odrzutu zamka. Zasilanie w amunicję jest realizowane poprzez jednorzędowy 8 nabojowy
magazynek pudełkowy umieszczony tradycyjnie w chwycie poprzez zatrzask magazynkowy. Przycisk zatrzasku znajduje się na lewej ściance szkieletu w
pobliżu kabłąka. Mechanizm powrotny znajduje się pod lufą.
Do blokowania zamka w położeniu do rozkładania i składania pistoletu zastosowano skrzydełkowy zaczep zamkowy, także umieszczony na lewej ściance
szkieletu.
Zatrzask zamka łączy szkielet z zamkiem i zatrzymuje go w tylnym położeniu po wystrzeleniu ostatniego pocisku.
Po zmianie magazynka umożliwia on kontynuowanie strzelania bez konieczności ręcznego odciągania zamka. W VISie zastosowano podwójny system
zabezpieczenia przed przypadkowym wystrzałem. Bezpiecznikiem podstawowym jest samoczynny bezpiecznik chwytowy zamocowany na osi zamka.
Działa on na zasadzie szyny spustowej. Umożliwia oddanie strzału dopiero w momencie pewnego uścisku chwytu pistoletu.
Dodatkowo pistolet można zabezpieczyć za pomocą umieszczonego w zamku zwalniacza kurkowego lub przez ustawienie kurka w położeniu bezpieczeństwa.
Po częściowym rozłożeniu możemy wyróżnić elementy: szkielet, zamek, lufa, zatrzask zamkowy, mechanizm powrotny i magazynek. Pistolet Vis został
zaprojektowany do amunicji 9x19mm Parabellum.
Dane techniczne:
- waga: 1025 g (pusty), z naładowanym magazynkiem: ok. 1120 g
- długość: 205 mm.
- długość lufy: 120 mm (lufa ma 6 bruzd o skręcie stałym prawym)
- wysokość: 135 mm.
- szerokość: 32 mm.
- pojemność magazynka: 8 nabojów kal. 9 mm Parabellum + 1
- prędkość pocisku: ~355 m/s
- energia wylotowa: 45,5 kgm.
- ciężar naboju: 12 g.
- długość naboju: 29,2 mm.
- ciężar pocisku: 7,5 g
- długość naboju: 15 mm.
- ciężar magazynka z nabojami: ok. 170 g
- ciężar magazynka pustego: ok. 73 g
- szybkostrzelność teoretyczna: 120 strz./min
- szybkostrzelność praktyczna: 10 strz./min
- zasada działania: krótki odrzut lufy, ryglowanie przez przekoszenie
lufy
- przebijalność: drzewo sosnowe suche grubości 120 mm - na 15 m
- przebijalność: drzewo sosnowe suche grubości 100 mm - na 50 m.
- przybory pistoletu VIS: futerał, mosiężny wycior, dwa zapasowe
magazynki i naboje szkolne.
VIS posiadał urządzenie pozwalające na strzelanie przy zastosowaniu kolby, za którą mógł posłużyć futerał.

|