1943 r. październik 10 [Nikołajewka].
- Rozkaz bojowy nr 01 dowódcy artylerii 1 Polskiej Dywizji Piechoty im. T. Kościuszki o zadaniach jednostek artylerii w bitwie pod Lenino.


1. Przed frontem dywizji na odcinku Sukino-Połzuchy-Lenino broni się 690 i 356 baon marszowy Niemców z przednim skrajem na zachodnim brzegu rz. Miereja.
    Główne węzły oporu na przednim skraju: wzg. 217,6, bezimienne wzgórze 1 km na południe od Połzuchy, wzg. 205,5.
    Najbliższe rezerwy - przypuszczalnie w rejonie lasu na zachód od Puniszcze, 1 km w zaroślach, 1,5 km na północ od Żewłaczewka.
    Główne skupienie artylerii - do dyonu w rejonie Astaszkowicze, Demkino. Do dwóch dyonów - Puniszcze, Żewłaczewka, Trigubowa.
    Pośrednie linie nieprzyjaciel przygotowuje:
        a) Kliny, Wiereszczaki, las na zachód od Krasulino,
        b) rzeki Krapiwinka i Basia,
        c) rzeka Leszcza.
    Siły powietrzne nieprzyjaciela prowadzą aktywny zwiad rejonów: Sysojewo, Starosiełie i Budy.

2. 1 DP + 67 brygada artylerii haubic, 308 pułk artylerii, 494 pułk artylerii, 538 pułk moździerzy przerywa obronę nieprzyjaciela na odcinku Połzuchy - wzg. 215,5,
    w błyskawicznym natarciu opanowuje Pnowiczi, S, Diateł, następnie naciera w kierunku Łosiewka, Czuryłowo. Z prawa naciera 42 DP, granica z nią: wyłącznie
    Nikołenki, Puniszcze. Z lewa naciera 290 DP, granica z nią: Budy, wyłącznie Trigubowa.

3. Dowódca dywizji zdecydował:
    Nacierać dwoma pułkami, mając jeden pułk w drugim rzucie.
    Z prawa naciera 2 pp, z lewa 1 pp.

4. Grupa wsparcia dywizji - 67 brygada artylerii haubic, dowódca grupy - dca 67 brygady artylerii haubic.
    Odpowiedzialny pas ogniowy - pas dywizji. Dodatkowy odcinek w lewo - Czaszniki.
    Zadania:
        a) W pierwszym okresie przygotowania do ataku zniszczyć umocnienia bojowe na przednim skraju i najbliższej głębi - schrony nr 14, 15, 16, 20, 8, 12, 21,
            22, 23, 29, 18, 36, 44, 47, 39, 40, zniszczyć baterie moździerzy nr 24, 26 i punkt obserwacyjny nr 6, obezwładnić działa przeciwpancerne nr 25, 31.
        b) W drugim okresie przygotowania do ataku zniszczyć i obezwładnić środki ogniowe na odcinku nr 12 i być gotowym do zniszczenia środków ogniowych na
            odcinku nr 05.
        c) W okresie wsparcia ataku prowadzić piechotę za wałem ogniowym w głąb na 1,5 km zgodnie ze schematem.
        d) Z chwilą rozwinięcia boju w głębi prowadzić piechotę ogniem przez cały planowany teren natarcia.
        e) Uniemożliwić kontrataki nieprzyjaciela z kierunku: Kutakowszczyzna, Diomino, Czaszniki, Żewłaczewka, z zarośli 1,5 km na północ od Żewłaczewka.
    Nie dopuścić do podejścia rezerw z kierunków: Szyrokije, Kurtasy, Parfionowka.
    Rejon SO - styk ścieżki z drogą (3580), wyłącznie Puziki, wyłącznie zarośla 1,5 km na zachód od Nikolenki. Linia PO - wyłącznie Sysojewo, wyłącznie
    Mojsiejewo.

5. Grupa wsparcia 2 pp - 494 pułk artylerii, 538 pułk moździerzy. Dowódca grupy - dowódca 494 pułku artylerii.
    Odpowiedzialny pas ogniowy: z prawa - Sysojewo, Puniszcze, z lewa - wyłącznie Mojsiejewo, południowy skraj zarośli, 1,5 km na południowy wschód od
    Zajmiszcze. Dodatkowy pas w prawo - Astaszkowicze.
    Zadania:
        a) w pierwszym okresie przygotowania do ataku zburzyć umocnienia bojowe nr 3, 5, zniszczyć gniazda karabinów maszynowych nr 1, 2, 4, 30 oraz baterie
            moździerzy nr 7;
        b) w drugim okresie przygotowania do ataku zniszczyć i obezwładnić środki ogniowe na odcinku nr 8 i być gotowym do obezwładnienia środków ogniowych
            na odcinku nr 04;
        c) w okresie wsparcia ataku prowadzić piechotę za wałem ogniowym w głąb do 1,5 km zgodnie ze schematem;
        d) z chwilą rozwinięcia boju w głębi 538 pułk moździerzy prowadzi piechotę ogniem i ruchem przez cały planowany teren natarcia. 494 pułk artylerii
            przechodzi pod komendę dowódcy artylerii 164 DP;
        e) uniemożliwić kontratak nieprzyjaciela z kierunków Demkino, Puniszcze. Nie dopuścić do podejścia rezerw z kierunków Roziaki, Zajmiszcze.
    Rejon SO - wzg. 223,7, wyłącznie Sysojewo, zachodni skraj lasu 1,5 km na północ od Mojsiejewo. Linia PO - Sysojewo.

6. Grupa wsparcia 1 pp: 1 pułk artylerii, 308 pułk artylerii. Dowódca grupy - dca pułku artylerii. Odpowiedzialny pas: z prawej - Mojsiejewo, wyłącznie Puniszcze,
    z lewej - wyłącznie m.,. Lenino, Trigubowa.
    Dodatkowy pas w lewo - Czaszniki.
    Zadania:
        a) w pierwszym okresie przygotowania do ataku zburzyć umocnienia bojowe nr 37, 38, 32, 33, 34, zniszczyć gniazda karabinów nr 35, 9, 10, 11, 13, 17, 19,
            27, 28, obezwładnić działa przeciwpancerne nr 48, 43, 4-2, 41;
        b) drugi okres przygotowania do ataku - zniszczyć i obezwładnić środki ogniowe na odcinkach nr 6 i 7 i być gotowym do obezwładnienia środków ogniowych
            na odcinku nr 06, 08;
        c) w okresie wsparcia ataku prowadzić piechotę za wałem ogniowym zgodnie ze schematem;
        d) z chwilą rozwinięcia boju w głębi 1 pułk artylerii prowadzi piechotę ogniem i ruchem przez cały planowany teren natarcia. 308 pułk artylerii przechodzi
            pod komendę dowódcy artylerii 144 DP.
        e) uniemożliwić kontratak nieprzyjaciela z kierunku Żewłaczewka, Trigubowa.
            Nie dopuścić do podejścia rezerw z kierunków Zajcewa, Szczarutin Moch.
            Rejon SO - wyłącznie 229,5, wyłącznie Mojsiejewo, wyłącznie bezimienny strumień 1,5 km na wschód od Mojsiejewo.
            Linia PO - zachodnie stoki bezimiennego wzgórza, 300 m na zachód od Mojsiejewo.

7. Grupa moździerzy dywizji.
    Skład: 82 i 120 mm moździerze 1 PDP - 3 dyony, 82 i 120 mm moździerze 144 DP - 2 dyony, 82 i 120 mm moździerze 164 DP - 2 dyony. Dowódca grupy -
    zastępca dcy 494 pułku artylerii. Odpowiedzialny pas ogniowy - pas dywizji.
    Zadania:
        a) w okresie przygotowania do ataku prowadzić ogień burzący i obezwładniający punkty ogniowe i żywą siłę npla w pierwszej transzei, w wąwozach i na
            skrajach lasów. Ostatnie 10 minut prowadzić ogień z maksymalnym natężeniem;
        b) w okresie wsparcia ataku - przed opanowaniem przedniego skraju prowadzić ogień na przedni skraj. Z chwilą jego opanowania ogniem i ruchem
            prowadzić piechotę w natarciu. 82 i 120 mm moździerze biorą udział w wale ogniowym zgodnie ze schematem;
        c) z chwilą wyjścia piechoty na 13 odcinek wału ogniowego moździerze 144 i 164 DP przechodzą pod komendę swoich dowódców artylerii dywizji,
            moździerze 1 DP - dowódców pułków piechoty. Moździerze wszystkich kalibrów w szeregach piechoty zapewnią rozbicie npla. Stanowiska ogniowe nie
            dalej niż 1,5 km od przedniego skraju na odcinkach wspomnianych pułków.

8. Całej artylerii przygotować ognie zmasowane zgodnie ze schematem.

9. Gotowość artylerii na godz. 20.00 11.X. 1943 r.
    Czas trwania przygotowania artyleryjskiego - 1 godzina 30 minut. Początek przygotowania artyleryjskiego - według specjalnego zarządzenia.

10. Zużycie amunicji na przygotowanie artyleryjskie - 0,6 jednostki ognia, na wsparcie piechoty i czołgów - 0,25 jednostki ognia.

11. W celu towarzyszenia nacierającej piechocie ruchem dowódca 1 pułku artylerii wydzieli na każdy baon piechoty po jednej 76 mm "szturmowej baterii"
      - razem dwie.
12. Do walki z artylerią pancerną nieprzyjaciela dowódca 1 samodzielnego dyonu artylerii przeciwpancernej przydzieli pułkowi czołgów dwie ba- terie, 1 i 2 pp
     po jednym plutonie na samochodach marki "Willys".

13. Zajęcie szyków bojowych według specjalnego planu.

14. Punkt dowodzenia, oś przeniesienia - dodatkowo.

15. Ruchomy skład dywizji - specjalnym zarządzeniem.

16. Meldunki nadsyłać: po przyjęciu ugrupowania bojowego, następne godz. 7.00 i 17.00 codziennie. Załączniki:3
     1. Plan natarcia artylerii.
     2. Schemat wału ogniowego.
     3. Schemat ogni.
     4. Schemat celów.


    Dowódca Artylerii 1 Polskiej Dywizji Piechoty                                                                                            Szef Sztabu Artylerii 1 Polskiej Dywizji Piechoty
                      W. Bewziuk, płk                                                                                                                                      A. Krzysztofowicz, mjr


- - - - -
źródło: CAW, 1 pal, t.36