9 Drezdeńska Brygada Artylerii Przeciwpancernej

(19.08.1945 r. - otrzymała nazwę "Drezdeńskiej")

Formowanie:
Formowanie przeprowadzono w Chełmie na podstawie rozkazu nr 8 Naczelnego Dowódcy z dnia 20.08.1944 r.

Dowódcy:
30.08.1944 - do końca wojny - płk Fiodor (Teodor) Skugarewski

szefowie sztabu:
30.08.1944 - do końca wojny - mjr Aleksy (Adam) Poliszczuk

Zaprzysiężenie:
Złożenie przysięgi miało miejsce w Chełmie w dwóch turach: pierwsza odbyła się 31.10.1944 r., druga natomiast 10.12.1944 r.

Sztandar:
Sztandar wręczono 26 sierpnia 1945 r. w miejscowości Śrem.

Nazwy i odznaczenia:
Rozkazem Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego nr 180 z dnia 19.08.1945 r. otrzymała nazwę "Drezdeńskiej".

Skład brygady:
- dowództwo brygady
- sztab
- bateria dowodzenia
- 53 pułk artylerii przeciwpancernej
- 56 pułk artylerii przeciwpancernej
- 72 pułk artylerii przeciwpancernej
- 11 park artyleryjski
- wydział polityczno - wychowawczy
- kwatermistrzostwo
- oddział informacji

Stan i wyposażenie brygady - 16.04.1945 r.:
Oficerowie, podoficerowie, kanonierzy: 1677
Działa 76mm: 24
Działa 57mm: 48
Samochody Studebacker: 18
Samochody Dodge: 85
Samochody Gaz-AA: 70


Dyslokacje i walki:
28 listopada 1944 r. brygada wyruszyła z miejscowości Chełm aby 10 kwietnia 1945 r. dotrzeć do Kliczkowa. Szlak prowadził przez Lublin, Międzyrzec Podlaski, Warszawę i Warkę, Łęczycę, Koło, Wrześnię, Czarnków, Strzelczyki, Gostyń oraz Trzebnicę.

16 kwietnia 1945 r. brygada brała udział w przygotowaniu artyleryjskim poprzedzające forsowanie Nysy Łużyckiej.
Po przeprawieniu się na drugi brzeg pułki artylerii przeciwpancernej zostały przydzielone do poszczególnych pułków 8 dywizji piechoty i towarzyszyły im w natarciu torując drogę ogniem na wprost. Pułki znajdowały się w ugrupowaniu marszowym 8.DP do 18 kwietnia.

Wobec zagrożenia wywołanego przez pojawienie się niemieckich oddziałów pancernych, zarządzono koncentrację oddziałów 9 BAPpanc w rejonie Ödernitz. W nocy z 18 na 19 kwietnia w czasie przemarszu 4 bateria (56 pappanc) została zaatakowana przez przeważające siły wroga i mimo bohaterskiej obrony kanonierów zniszczona. Pozostałe baterie dotarły bez strat na wyznaczone miejsce i obsadziły rejon obrony przeciwpancernej a następnie odparły kilka ataków wroga.

20 kwietnia brygada została podporządkowana dowódcy 9 dywizji piechoty.
21 kwietnia w czasie przejazdu przez miejscowość Diehsa została niespodziewanie zaatakowana przez nieprzyjaciela. Niemcy przepuścili większość pojazdów a następnie ostrzelali koniec kolumny. Dowódca 9 BAPpanc uznał, że odcięte baterie są stracone i nie podjął żadnych kroków aby przyjść z pomocą zaatakowanym pododdziałom. Tymczasem baterie 72 i 53 pułku rozwinęły się pod ostrzałem i otworzyły celny ogień niszcząc kilka czołgów oraz nieprzyjacielskie stanowiska ogniowe a następnie udało im się oderwać od nieprzyjaciela i skierowały się w kierunku miejscowości Sproitz.
Droga w tej miejscowości była zatarasowana przez kolumny samochodowe 5, 8 i 9 DP oraz 1 KPanc. Niemcy zaatakowali kolumny taborowe i tylko dzięki bohaterskiej postawie żołnierzy 53 pułku udało się odeprzeć ten atak. Trzy baterie 72 pułku w miejscowości Nieski natknęły się na oddziały niemieckie. Kanonierzy musieli walczyć stłoczeni w ciasnej i krętej uliczce, jednak po pewnym czasie udało im się oderwać, choć ponieśli pewne straty. Odcięte baterie 72 i 53 pułku najpierw podporządkowały się napotkanym oddziałom radzieckim a następnie przeszły pod rozkazy dowódcy 7 DP.

Główne siły brygady dotarły do 9 DP. 23 kwietnia w czasie zajmowania stanowisk pod Gross Röhrsdorf Niemcy zaatakowali pozycje 30 i 26pp zmuszając piechotę do wycofania się. Pozostawione bez osłony baterie poniosły duże straty. Pozostałe baterie towarzyszyły 9 DP w obronie w rejonie Pulsnitz a następnie w czasie prób wyjścia z okrążenia pod Kuckau. Większość dział nie miała już amunicji, a ich obsługa walczyła jako piechota.

Brygada wzięła udział w Operacji Praskiej, ale jej rola ograniczyła się do posuwania za piechotą i zajmowania wyznaczonych stanowisk.

Straty.
W okresie 16 - 30.04.1945 r., Brygada poniosła następujące straty:
Polegli: 63
Ranni: 192
Zaginieni: 185
Działa 76mm: 7
Działa 57mm: 30
Samochody Studebacker: 2
Samochody Dodge: 30
Samochody Gaz-AA: 23

Moja subiektywna ocena.
Brygada podczas walk na Łużycach poniosła dosyć duże straty, jednak postawę artylerzystów w tej bitwie można ocenić pozytywnie.
Kanonierzy często musieli podejmować walkę bez osłony piechoty ale dzięki temu, że baterie były dobrze dowodzone udawało się odpierać uderzenie wroga nawet w sytuacjach bardzo trudnych. W krytycznych momentach żołnierze nie ulegali panice, bohatersko przyjmując walkę.
Postępowanie które budzi zastrzeżenia to niedostateczne rozpoznanie terenu w czasie zmiany stanowisk. Na usprawiedliwienie dowódcy brygady należy dodać, ze teren przemarszu miał być opanowany przez nasze oddziały.

Jednostka formowała się w Chełmie w bardzo dobrych jak na ówczesną sytuację warunkach. Zabudowania dyrekcji kolejowej stanowiły doskonałe miejsce zakwaterowania. Inne jednostki Wojska Polskiego w tamtym okresie formowały się w lasach w wybudowanych prowizorycznych lepiankach a nawet szałasach.

Literatura
1. Bobkowski Janusz, "W walce z czołgami", Warszawa 1961
2. Bobkowski Janusz, Mirowski Czesław, "Dziewiąta przeciwpancerna", Warszawa 1972
3. Gać Stanisław, "7 Dywizja Piechoty", Warszawa 1971
4. Kaczmarek Kazimierz, "Druga Armia Wojska Polskiego" Warszawa 1978


powrót do strony głównej


© copyright 2007, Jarosław "jarbla" Błaszczak
Design by Scypion