Formowanie:
Powstała na podstawie rozkazu organizacyjnego Naczelnego Dowódcy Wojska Polskiego nr 50 z 10.10.1944 roku. Sformowana na podstawie etatu 012/79 i 012/81. 31 batalion organizowano we Włodawie, 33 w Leszkowicach, 35 w m. Brzeziny, a dowództwo i sztab w Lubartowie.

Dowódcy
dowódca brygady: ??.10.1944 - do konca wojny - ppłk Adam Chowratowicz

Zastępcy do spraw liniowych:
10.10.1944 - 05.01.1945 - płk Aleksander Ogłobin
05.01.1945 - 01.02.1945 - kpt. Wiktor Machrowski
01.02.1945 - do końca wojny - kpt. Mikołaj Buczyn

Szef sztabu:
10.10.1944 - 01.01.1945 - ppłk Grzegorz Sawnatiejew
01.01.1945 - 08.02.1945 - mjr Jan Łapikow
08.02.1944 - do końca wojny - ppłk Mikołaj Bielikow

Zaprzysiężenie:
Brak danych. Bataliony składały przysięgę w swoich miejscach formowania. 33 batalion w Leszkowicach - 25.12.1944 r.

Sztandar:
Ufundowany przez mieszkańców Włocławka, wręczono 15.10.1945 r.

Nazwy i odznaczenia:
Na podst. rozkazu NDWP nr 263 z 01.11.1945 r. brygada została odznaczona Krzyżem Grunwaldu III kl.


Skład brygady:
dowództwo brygady - nr etatu 012/79 (68 ludzi)
samodzielna kompania dowodzenia - nr etatu 012/80 (85 ludzi)
6 zmot. bat. pont.- most. - nr etatu 012/81 (500 ludzi)
31 zmot. bat. pont. - most. - nr etatu 012/81 (500 ludzi)
33 zmot. bat. pont. - most. - nr etatu 012/81 (500 ludzi)
35 zmot. bat. pont. - most. nr etatu 012/81 (500 ludzi)
3086 poczta polowa - nr etatu 014/97 W (4 ludzi)

W skład kompanii dowodzenia wchodziły:
-   pluton łączności (drużyny - telefoniczna i radiowa)
-   dwa plutony samochodowe
-   pluton remontowy
-   pluton dowodzenia
-   pluton gospodarczy.

W skład bat. pont. - most. wchodziły:
-   sztab
-   pluton dowodzenia (drużyny - rozpoznawcza, regulacji ruchu, łączności)
-   trzy kompanie pontonowe (trzy plutony pontonowe)
-   kompania mostowa (trzy plutony mostowe, pluton sprzętu technicznego)
-   pluton techniczny (drużyny - kompresorów, kafarów, nurków, traków, elektryków)
-   pluton przeciwlotniczy
-   kwatermistrzostwo (drużyny - parkowa, transportowa, remontowa, gospodarcza, sanitarna)

Na wyposażeniu 6 i 31 batalionu były parki N2P (o konstrukcji metalowej), natomiast 33 i 35 batalion posiadały parki pontonowe DMP - 42 (drewniane).
Ponadto zgodnie z etatem bataliony powinny posiadać min. AES (elektrownię), ŁSR (trak), kafar, stację nurków,

Dyslokacje i działania bojowe:
3 BPont. - Most. została zorganizowana jako jednostka mająca zapewnić wojsku polskiemu możliwość forsowania szerokich przeszkód wodnych. W związku z brakiem dodatkowych parków pontonowych postanowiono wykorzystać istniejące już bataliony (6, 33, 35) tego rodzaju wojsk. Brygada była specyficzną jednostką, gdyż nie wszystkie bataliony wchodzące w jej skład przeszły pod rozkazy dowódcy.
I tak: 6 bat. pont. - most. pozostawał pod rozkazami NDWP jako pododdział wspierający 1 AWP, a 31 batalion był w zasadzie jednostką samodzielną.

Pierwszym zadaniem brygady była budowa mostu przez Wisłę w styczniu 1945 roku. Po osiągnięciu w połowie stycznia gotowości bojowej na okres operacji warszawskiej 3 Bpont.-Most. została przydzielona 1 AWP. W czasie przegrupowania do rejonu Warszawy brygada miała ogromne kłopoty transportowe. Na przerzut jej trzech parków pontonowych potrzeba było 240 samochodów, a jednostka dysponowała zaledwie 10. Dlatego też poproszono o przydział dodatkowych samochodów. Oddziały brygady przejęły budulec na most stały przygotowany przez 1 BSap.
Duży problem przy budowie mostu pontonowego nastręczał lód pokrywający rzekę, który trzeba było kruszyć. Pierwszy polski most pontonowy łączący oba brzegi stolicy oddano 18 stycznia.

21.01.1945 r., 3 BPont. - Most. została odwołana z podporządkowania d-cy 1 AWP.
23.01. brygada wymieniała parki pontonowe. 6 i 31 bataliony wymieniły parki N2P na DMP i przygotowywały się do działań na korzyść 1 AWP. Natomiast 33 i 35 bataliony pełniły służbę na wybudowanym przez siebie moście do 6 lutego.
W połowie kwietnia 31 i 6 bataliony zostały przydzielone 1 AWP celem wsparcia działań w czasie operacji berlińskiej. Należy dodać, że 6 batalion przebywał nad Odrą w rejonie Kostrzynia już od 20 lutego budując wraz z radzieckimi saperami most stały na korzyść 2 APancGw, a następnie utrzymywał go zabezpieczając przeprawę 12 KPancGw (został przydzielony 2 APancGw 28 stycznia).
Warto może zaznaczyć, że to właśnie pontonierzy z 6 batalionu ustawili nad Odrą pierwszy polski słup graniczny.

Obydwa bataliony przydzielone 1 AWP tworzyły tzw. "grupę ciężkich przepraw" i miały za zadanie zorganizować przeprawę promowę w rejonie Gozdowic, a następnie z przeprawy promowej przejść na mostową. 13 kwietnia 6 batalion zbudował 16 tonowy prom, a następnego 30 tonowy oraz spuścił na wodę trzeci kuter. W niedługim czasie do rejonu przeprawy 1 AWP na przyczółek 47 A przybył 31 bpont. - most. Miejsce forsowania było silnie ostrzeliwane przez nieprzyjaciela tak, że praca saperów odbywała się w ciężkich warunkach np. 15.IV. prom 60 tonowy montowany przez 6 bpont. - most. był trzy razy naprawiany.
16.IV. w dniu forsowania Odry przez 1 AWP dwa bataliony 3 BPont. - Most. zajmowały pozycję w rejonie Gozdowic przeprawiając oddziały 3 DP, a następnie po demontażu promów przystąpiły wraz z batalionem 1 BSap. do budowy mostu pontonowego. Po moście tym rozpoczęła przeprawę artyleria oraz tyły 2 i 3 DP, a 17 kwietnia 4 DP.
W ramach powodzenia jakie zarysowało się przed armią 19.IV. zdecydowano rozebrać 60 tonowy prom i przesunąć ciężki sprzęt do przodu. Mimo ogromnego zatłoczenia dróg pododdziały 6 bpont. - most. 20 kwietnia przybyły do rejonu Neugaul i przystąpiły do budowy 16 tonowego mostu pontonowego, a następnie stałego.
23 kwietnia dywizje 1 AWP przystąpiły ponownie do natarcia i w całym pasie działania dotarły do Kanału Hohenzollernów. Obydwa bataliony 3 BPont. - Most. tworzyły trzeci rzut wojsk inżynieryjno - saperskich, jeden na kierunku południowym, a drugi na północnym. 6 batalion zabezpieczał działania 3 DP budując przez kanał mosty w rejonie Lechnitz i Oranienburg, a następnie na południe od Pinnow. W budowie tej przeprawy pomagał 31 batalion, ostatni z przerzuconych z nad Odry oddziałów saperskich 1 AWP.
Po wznowieniu działań 31 bpont. - most. ześrodkował się w rejonie Pessin. Natomiast 6 bpont. - most. 25 kwietnia otrzymał rozkaz zwinięcia swoich przepraw i został podporządkowany 2 APancGw. walczącej o Berlin. Dotarł tam rankiem 26 kwietnia.
Mimo, że głównym zadaniem batalionu miało być zorganizowanie dla radzieckich czołgów przeprawy przez Sprewę saperzy wykonywali także inne zadania jak usuwanie min, rozbieranie barykad i tym podobne prace wynikające ze specyfiki ciężkich walk ulicznych.
Nocą 26 kwietnia saperzy przystąpili do budowy mostu na Sprewie w dzielnicy Moabit. Mimo silnego ostrzału broni maszynowej i artylerii niemieckiej oraz strat w ludziach następnego dnia most został oddany. Zdarzało się, że musiano przerywać pracę, aby wraz z wojskami radzieckimi odpierać ataki nieprzyjaciela. W tym samym czasie pracowano również nad odbudową mostu kolejowego znajdującego się w pobliżu.
Przez cały okres walk w Berlinie batalion działał na głównym kierunku 2 APancGw. umożliwiając przeprawę czołgów przez liczne kanały, usuwając miny, naprawiając drogi. Batalion nazywany "gwardyjskim", a przez dowódcę wojsk saperskich 1 AWP gen. Bordziłowskiego uważany za najlepszy w armii został przez dowództwo Armii Czerwonej odznaczony Orderem Czerwonej Gwiazdy.
Drugi z batalionów brygady, 3 maja częścią sił zbudował most przez Hawelę w rejonie Meklenburga na korzyść 4 DP, a resztą organizował przeprawę promową w rejonie m. Parey gdzie przerzucano czołgi i artylerię.
Były to w praktyce ostatnie działania bojowe batalionów 3 BPont.- Most. na rzecz 1 AWP w czasie wojny.

^* - część autorów nazywa brygadę zmotoryzowaną, a także nadaje jej miano "Warszawskiej", nie udało się tych danych w pełni zweryfikować.

Źródła:
J. Bordziłowski - "Żołnierska droga"
J. Malczewski - "Śmierć przychodzi po wojnie"
K. Kaczmarek - "Polskie Wojsko na Wschodzie 1943 - 1945 od Mierei do Łaby"
"Organizacja i działania bojowe Ludowego Wojska Polskiego w latach 1943 -1945" - praca zbiorowa
K. Dideńko - "Wojska inżynieryjno - saperskie LWP 1943 - 1945"
J. Margules - "Przyczółki warszawskie"
A. Karpiński - "Pod Dęblinem, Puławami i Warką"
"Polski czyn zbrojny w II Wojnie Światowej - Ludowe Wojsko Polskie 1943 - 1945" - praca zbiorowa
J. Malczewski, R. Polkowski - "Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego. Formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, wyposażenie, metryki jednostek inżynieryjno - saperskich, drogowych, i chemicznych"