BRONIKOWSKI, Jerzy Euzebiusz
Kapitan służby stałej piechoty.

Pseudonimy: „Czarny Jan”, „Dzik”, „Jan” vel Jan Wysocki..
Urodzony: 14 kwietnia 1905 r., w miejscowości Katusze, Kielecczyzna.
Zmarł: 16 stycznia 1947 r., Workutłag.
Promocje:
Kapitan.: 19 marca 1938 r.
Porucznik.: Porucznik.: 1 stycznia 1931 r.
Podporucznik.: ze starszeństwem z 15 sierpnia 1928 r.
Funkcje:
Elew Szkoły Podchorążych Piechoty w Warszawie.: 1 września 1925 - 1 lipca 1926 r.
Słuchacz Oficerskiej Szkoły Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej-Komorowie.: 1 września 1926 - 15 sierpnia 1928 r.
Dowódca plutonu w 65 Pułku Piechoty (Grudziądz).: 15 sierpnia 1928 - 1931 r.
Dowódca kompanii w 65 Pułku Piechoty.: 1931 - ??
Uczestnik specjalistycznego kursu dla oficerów w zakresie broni maszynowej.: 1937 r.
Dowódca Kompanii CKM 65 Pułku Piechoty.: 1937 - październik 1938 r.
Dowódca Kompanii Granicznej KOP w Ignalinie.: październik 1938 - wrzesień 1939 r.
Zaprzysiężony w szeregi Związku Walki Zbrojnej.: początek 1940 r.
Komendant Obwodu Oszmiana, Okręg Wilno ZWZ-AK.: czerwiec 1941 - marzec 1942 r.
Komendant Rejonu I "Pola".: marzec - lato 1942 r.
Komendant Podinspektoratu Puszcza Rudnicka.: lato 1942 - ??
Komendant Obwodu Troki AK.: ?? - ??
Dowódca Oddziałów Zbrojnych Samoobrony.: ?? - ??
Inspektor do spraw przerzutów
Opinie:
Notatki:
Syn Kazimierza. Urodzony w rodzinie chłopskiej. Po ukończeniu w rodzinnej wsi szkoły powszechnej przeniósł się w 1918 r. do Warszawy, gdzie w latach 1918-1925 kształcił się w Gimnazjum im. Rejtana, uzyskując w 1925 r., świadectwo dojrzałości. W tym samym roku wstąpił do Szkoły Podchorążych Piechoty w Warszawie, gdzie w okresie od 1 września 1925 do 1 lipca 1926 r., przebywał na kursie unitarnym.
Następnie od 1 września 1926 do 15 sierpnia 1928 r., w Oficerskiej Szkole Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej-Komorowie. Awansowany do stopnia podporucznika służby stałej piechoty ze starszeństwem z 15 sierpnia 1928 r., z przydziałem do 65 pp., w Grudziądzu na stanowisko dowódcy plutonu.
1 stycznia 1931 r., został awansowany do stopnia porucznika służby stałej. W tym samym roku mianowany dowódcą kompanii w 65 pp. W 1937 r., ukończył specjalistyczny kurs dla oficerów w zakresie broni maszynowej w Toruniu . Mianowany dowódcą kompanii CKM.
19 marca 1938 r., otrzymał awans do stopnia kapitana służby stałej. W październiku 1938 r., został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza z przydziałem na stanowisko dowódcy kompanii granicznej w Ignalinie, w powiecie Święciany, woj. wileńskie. Brał udział w Wojnie Obronnej 1939 r., walcząc przeciwko nacierającej Armii Czerwonej.
Uniknął niewoli. Ukrywał się na Wileńszczyźnie. Już od początku 1940 r., był czynny w konspiracji ZWZ. Organizował siatkę konspiracyjną ZWZ w powiecie Święciany. Po zajęciu Wileńszczyzny przez sowietów przeniósł się do Ponar.
W czerwcu 1941 r., po wejściu wojsk niemieckich na teren Wileńszczyzny został mianowany Komendantem Obwodu ZWZ/AK Oszmiana, gdzie działał pod nazwiskiem Jan Wysocki. W marcu 1942 r., został mianowany na Komendanta Rejonu I „Pola”, w miejsce aresztowanego, w dniu 9 marca 1942 r., mjr. Michała Marchewy „Lisa”.
Latem 1942 w toku przeprowadzanej kolejnej reorganizacji został mianowany Komendantem Podinspektoratu AK Puszcza Rudnicka. Organizacyjnie podlegał mjr. dypl. Olechnowiczowi „ Pohoreckiemu” – Komendantowi Inspektoratu „A”. Do jego obowiązków należało organizowanie sieci konspiracyjnej, ośrodków dywersyjno-partyzanckich, a także organizacja drużyn dywersyjnych.
Koordynował działania ODP 1, 2, 3 oraz działania oddziałów partyzanckich. W lipcu 1944 r., po zajęciu Wileńszczyzny przez Armię Czerwoną był ciągle czynny w konspiracji AK. Z polecenia Komendy Okręgu Wilno AK zorganizował nową siatkę konspiracyjną na terenie Obwodu Troki, nad którym objął komendę. Powołał Oddziały Zbrojne Samoobrony, którymi dowodził w walce z Sowietami.
Jednocześnie w 1945 r., był Inspektorem ds. przerzutów. Organizował i nadzorował sieć przerzutową przez granicę na tzw. Linii Curzona, dla oddziałów i żołnierzy AK z Okręgów Wileńskiego i Nowogródzkiego do centralnej części Polski. Funkcję tą pełnił do momentu aresztowania przez NKWD. W okresie okupacji sowieckiej pracował jako leśniczy w Rudziszkach.
Aresztowany 5 września 1945 r., był więziony w Trokach a następnie w Wilnie. W dniu 10 stycznia 1946 r., został skazany przez Trybunał Wojskowy Wojsk NKWD LSRR w Wilnie na karę 20 lat robót katorżniczych i 5 lat pozbawienia praw obywatelskich. Kara liczona była od 5 września 1945 r. Skazany z art. 58-1a i 58-11 kk RFSRR z zastosowaniem art. 2 Dekretu z 19 kwietnia 1943 r., za zdradę ojczyzny i działalność kontrrewolucyjną. Zesłany do Workutłagu, gdzie zmarł z wycieńczenia i głodu 16 I 1947.
Przed aresztowaniem mieszkał we wsi Andreriszki rejon Troki. Był żonaty.
Odznaczenia m.in.:
|