Nr ISSN 2082-7431
Serwis Polska Podziemna
Dział "Postacie".
BUDA, Stefan.


BUDA, Stefan

Major w stanie spoczynku.



Pseudonimy: „Andrzej”, „Koleina”, „Podhalan”, „Wapiennik”, „Wapień”.

Urodzony: 29 sierpnia 1915 r., we wsi Bolków, powiat Wieluń.

Zmarł: 30 lipca 2000 r., w Kaliszu.


Promocje:

Major.:
Kapitan.: ze starszeństwem z 1 stycznia 1945 r.
Porucznik.: 3 maja 1943 r.
Podporucznik.: 19 marca 1942 r.

Funkcje:

Elew Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty przy 27 Pułku Piechoty w Częstochowie.: 21 września 1936 - 1937 r.
Uczestnik ćwiczeń wojskowych.: 1938 r.
Przydział mobilizacyjny do 25 Pułku Piechoty (Piotrków Trybunalski).: 1938 - 1939 r.
Służba w Batalionie Obrony Narodowej.: sierpień - wrzesień 1939 r.
Członek Tajnej Organizacji Wojskowej.: grudzień 1939 - 1940 r.
Komendant Gminy Skrzynno ZWZ.: 1940 - ??
Komendant Rejonu w Obwodzie Wieluń ZWZ-AK.: ?? - marzec 1942 r.
Komendant Obwodu Wieluń AK.: marzec 1942 - maj 1943 r.
Komendant Inspektoratu Sieradzko-Wieluńskiego AK.: maj 1943 - 4 listopada 1944 r.
Służba w Wojsku Polskim.: 1945 - 1952 r.

Opinie:

Notatki:

Urodził się w rodzinie chłopskiej. Syn Michała i Antoniny z domu Borkowskiej. Po ukończeniu szkoły powszechnej uczył się w Średniej Szkole Handlowej w Częstochowie, gdzie w 1936 r., zdał maturę.
W okresie od 21 września 1936 do 1937 r., uczył się w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty przy 27 pp. w Częstochowie. Do rezerwy przeniesiony w stopniu kaprala podchorążego. Po odbytych w 1938 r., ćwiczeniach awansowano go do stopnia plutonowego podchorążego z przydziałem do 25 pp. w Piotrkowie Trybunalskim. Latem 1939 r., został zmobilizowany do Wojska Polskiego i wcielony do Batalionu Obrony Narodowej, w którego szeregach walczył podczas Wojny Obronnej 1939 r. Brał udział w walkach z wrogiem w rejonie Piotrkowa Trybunalskiego.

Po rozbiciu jego batalionu przez przeważające siły wroga uniknął szczęśliwie niewoli i powrócił do rodzinnego domu w Staropolu. W grudniu 1939 r., podjął działalność konspiracyjną w Tajnej Organizacji Wojskowej (TOW). Od 1940 r., był żołnierzem ZWZ potem AK. Początkowo Komendant Gminy Skrzynno ZWZ potem, do marca 1942 r., Komendant Rejonu w Obwodzie Wieluń.
19 marca 1942 r., został awansowany do stopnia podporucznika rezerwy. W tym samym miesiącu został mianowany Komendantem Obwodu Wieluń AK. Prowadzi aktywną działalność konspiracyjną na podległym terenie. Rozbudował komórki sztabu obwodu i zaktywizował działalność struktur terenowych. W maju 1943 r., po aresztowaniu kpt. Marcina Stacheckiego „Górnika” otrzymał w jego miejsce, nominację na stanowisko Komendanta Inspektoratu Sieradz AK.

Z dniem 3 maja 1943 r., został awansowany do stopnia porucznika rezerwy piechoty. Miejsce dowodzenia znajdowało się w Staropolu, gdzie mieszkał i oficjalnie pracował w gospodarstwie rolnym. Inspektoratem dowodził do 4 listopada 1944 r. W tym dniu około godz. 9,20 został aresztowany przez funkcjonariuszy Gestapo, na punkcie kontaktowym w Wieluniu, gdzie miał się spotkać z mjr Bronisławem Majewskim „Dziadkiem”, „Turkiem I” - Szefem Sztabu Okręgu Łódzkiego AK. Aresztowany wcześniej mjr Majewski zdradził gestapowcom miejsce spotkania.
Przewieziony do siedziby Gestapo w Łodzi. W tym czasie na terenie Wielunia niemiecka policja bezpieczeństwa przeprowadziła falę aresztowań, wśród żołnierzy Armii Krajowej. Aresztowano również rodzinę Stefana Budy: żonę Barbarę, matkę i trzy siostry.

Wziął udział w spotkaniu aresztowanych oficerów AK z Okręgu Łódź, zorganizowanym przez gestapowców z rzekomym oficerem AK organizującym przy boku Niemców oddział do walki z sowietami. Wszyscy zmuszeniu do wzięcia udziału w tym spotkaniu odmówili współpracy z okupantem.
Przetrzymał areszt i więzienie gestapowskie. Po zajęciu przez wojska sowieckie terenu okręgu łódzkiego, powrócił do rodzinnego domu. Ocalała też żona Barbara, która powróciła z obozu. Wiosną 1945 r., został aresztowany przez UB i uwięziony w Łodzi. Zwolniony w czerwcu 1945 r.
Inwigilowany przez UB nie podjął działalności konspiracyjnej w strukturach poakowskiej konspiracji. W okresie od końca 1945 do 1952 r., służył w Wojsku Polskim. Aresztowany przez Informację Wojskową i uwięziony.

Skazany w 1952 r., na wieloletnie więzienie przez WSR Łódź. Więziony w CWK Wronki. Zwolniony latem 1956 r., z więzienia na mocy amnestii z 27 kwietnia 1956 r., W okresie powojennym nie utrzymywał żadnych kontaktów z swymi podwładnymi z AK. W latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych brał udział w spotkaniach byłych żołnierzy AK (1977 r.). Do przejścia na emeryturę pracował i mieszkał przy ul. Cegielnianej nr 6/123 w Kaliszu.
Rozkazem KG AK był awansowany do stopnia kapitana rezerwy ze starszeństwem z 1 stycznia 1945 r. Zgodnie z rozporządzeniem Prezydenta RP z dnia 10 listopada 1990 r., został awansowany do stopnia majora. Mieszkał w Kaliszu gdzie zmarł 30 lipca 2000 r.

Odznaczenia m.in.:




powrót.


© copyright 2005 - 2007, Radosław ""Butryk"" Butryński
Design by Scypion