| 
 
 
 
EFFERT, Edmund 
 Podpułkownik w stanie spoczynku.
 
 
  
 Pseudonimy: „Jan”, „Janusz”, "Stefan Winiarski".
 
 Urodzony:  21 listopada 1889 r., w Koronowie.
 
 Zmarł: 7 czerwca 1944 r., w obozie w Żabikowie.
 
 
 
 
Promocje:
 
 
  Podpułkownik.: 1 stycznia 1927 r. 
  Major.: 1922 r. 
  Kapitan.: 15 listopada 1919 r., ze starszeństwem z 1 sierpnia 1918 r. 
  Porucznik.: 
  Podporucznik.: 5 września 1918 r., ze starszeństwem z 1 sierpnia 1918 r. 
 Funkcje:
 
 Uczestnik rocznego przeszkolenia w niemieckim 140 Pułku Piechoty.: 1 października 1912 - 1 października 1913 r.
 Zmobilizowany do armii niemieckiej.: 22 sierpnia 1914 r.
 Dowódca 12 Kompanii 3 Pułku Strzelców Wielkopolskich/57 Pułku Piechoty.: 24 kwietnia - 15 listopada 1919 r.
 Dowódca III Batalionu 3 Pułku Strzelców Wielkopolskich/57 Pułku Piechoty.: 15 listopada 1919 - ??
 Dowódca Batalionu Szturmowego 57 Pułku Piechoty.: 2 stycznia - 15 marca 1921 r.
 Uczestnik kursu kwatermistrzowskiego 29 sierpnia - 6 listopada 1925 r.
 Kwatermistrz 5 Pułku Piechoty.: 1926 - 1928 r.
 Zastępca dowódcy 20 Pułku Piechoty.: 15 kwietnia 1928 - 1929 r.
 Komendant Rejonowej Komisji Uzupełnień w Grodnie.: 1929 - 1931 r.
 Komendant Rejonowej Komisji Uzupełnień w Bydgoszczy.: 1931 - 28 kwietnia 1934 r.
 Przeniesiony w stan spoczynku.: 28 kwietnia 1934 r.
 Aktywny działacz organizacji kombatanckich.: 1934 - 1939 r.
 Współorganizator Tajnej Organizacji Konspiracyjnej (TOK).: ?? - ??
 Komendant sieci Dywersji Pozafrontowej w Poznaniu.: 1939 r.
 Członek "Korporacji Braterstwa Czołem Sikorskiemu" (KB CS).: maj - wrzesień 1939 r.
 Uczestnik Obrony Warszawy.: wrzesień 1939 r.
 Pełnomocnik Dowódcy Głównego Służby Zwycięstwu Polski na teren Poznańskiego.: ?? - ??
 Komendant Rejonu 1 Poznań-miasto NOB.: 1941 - jesień 1943 r.
 Komendant Rejonu 11 Poznań-Powiat NOB.: 1941 - jesień 1943 r.
 Szef Wydziału Propagandy w Komendzie Narodowej Organizacji Bojowej w Poznaniu.: marzec 1942 - ??
 Tytularny Komendant Wielkopolskiej Tajnej Organizacji Powstańców.: marzec 1942 - ??
 Pełnomocnik Komendanta Okręgu Poznań AK w kwestii scalenia NOW i AK.: ?? - ??
 Komendant Inspektoratu Rejonowego Poznań AK.: luty - marzec 1943 r.
 Organizator zawiązków 57 Pułku Piechoty AK.: ?? - ??
 Komendant Okręgu X Poznań Narodowych Sił Zbrojnych.: jesień 1943 r.
 
 Opinie:
 
 Notatki:
 
 Syn Feliksa (prawnika) i Józefy z domu Jeske. W latach 1903-1910 uczęszczał do gimnazjum w Inowrocławiu, a od 1 października 1912 do 1 października 1913 r., odbył roczne przeszkolenie w niemieckim 140 pp. 22 sierpnia 1914 r., został zmobilizowany do armii niemieckiej i walczył na froncie zachodnim.
 5 września 1918 r., otrzymał awans do stopnia podporucznika. Od 24 kwietnia 1919 r., był dowódcą 12 Kompanii w 3 Pułku Strzelców Wielkopolskich, przemianowanym 10 grudnia 1919  r., na 57 pp.
 15 listopada 1919 r., został awansowany do stopnia kapitana służby stałej piechoty z starszeństwem z 1 sierpnia 1918. Od 15 listopada 1919 r., był dowódcą III Batalionu 3 Pułku Strzelców Wielkopolskich, potem 57 pp. Walczył na wojnie polsko-bolszewickiej 1919-1920, gdzie wykazał się męstwem m. in. 23 maja 1920 r., pod Boguszewicami.
 
 W okresie od 2 stycznia 1921 do 15 marca 1921 r., dowodził Batalionem Szturmowym 57 pp. Rozkazem personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych nr 13/1922 został awansowany do stopnia majora służby stałej piechoty.
 W okresie od 29 sierpnia do 6 listopada 1925 r., odbył kurs kwatermistrzowski. W latach 1926-1928 był kwatermistrzem 57 pp. 1 stycznia 1927 r., otrzymał awans do stopnia podpułkownika służby stałej (rozkaz personalny nr 3/1928). Od 15 kwietnia 1928 r., pełnił funkcję zastępcy dowódcy 20 pp.
 W 1929 r., został przeniesiony na stanowisko Komendanta Rejonowej Komisji Uzupełnień Grodno, a w 1931 na stanowisko Komendanta RKU Bydgoszcz. 28 kwietnia 1934 r., został przeniesiony do dyspozycji dowódcy DOK. 31 lipca 1934 r., ze względów został przeniesiony w stan spoczynku. Zamieszkał w Poznaniu.
 
 Od 1935 r., aktywnie działał w organizacjach kombatanckich. Trudnił się handlem zbożem. Brał udział w tajnych przygotowaniach obronnych sztabu DOK VII, był współautorem koncepcji powołania „Żelaznej Brygady” i „Rezerwowej Brygady”.
 Uczestniczył także w powołaniu Tajnej Organizacji Konspiracyjnej (TOK), był komendantem planowanej Sieci Dywersji Specjalnej (Pozafrontowej) w Poznaniu. Od maja 1939 r., był członkiem „Korporacji Braterstwa Czołem Sikorskiemu” (KB CS).
 Ze względów politycznych nie został powołany do służby we wrześniu 1939 r. 6 września udał się do Warszawy i brał udział w jej obronie.  29 września 1939 r., Dowódca Główny Służby Zwycięstwu Polski, gen. Michał Tokarzewski-Karszewicz zlecił mu organizowanie struktur SZP w Poznaniu. Jednak do realizacji tych zadań nie doszło, gdyż w niejasnych do dziś okolicznościach nawiązał kontakt organizacyjny z Narodową Organizacją Bojową.
 
 W dniu 21 czerwca 1940 r., został aresztowany przez gestapo i po sześciomiesięcznym śledztwie zwolniony. Wysiedlony z rodziną z Poznania do Naramowic. W marcu 1942 r., nawiązał kontakt z Komendantem Okręgu Poznań NOW, por. Marianem Kwiatkowskim „Konradem”.
 Przyjął tytularnie funkcję Komendanta Wielkopolskiej Tajnej Organizacji Powstańców. Jesienią 1942 r., prowadził pertraktacje z płk Henrykiem Kowalówką, Komendantem Okręgu AK Poznań w sprawie akcji scaleniowej.
 Na przełomie lutego i marca 1943 r., pełnił funkcję Komendanta Inspektoratu Rejonowego Poznań. Jednocześnie zajmował się odtwarzaniem zawiązków 57 pp AK. Jesienią tego roku otrzymał nominację na Komendanta Okręgu X Poznańskiego Narodowych Sił Zbrojnych.
 
 Zdekonspirowany przez agenta gestapo, został aresztowany ponownie w dniu 7 listopada 1943 r. Był wielokrotnie przesłuchiwany w Domu Żołnierza, w Forcie VII i w Żabikowie. Był także wywożony na konfrontacje do Łodzi. Zmarł z wycieńczenia i obrażeń odniesionych podczas brutalnych śledztw w dniu 7 czerwca 1944 r., w Żabikowie.
 
 Żonaty z Teofilą z d. Goździejewska. Mieli syna Janusza.
 
 Odznaczenia m.in.:
 
 
  Virtuti Militari IV klasy, 
  Virtuti Militari V klasy, 
  Krzyż Walecznych (trzykrotnie), 
  Wielkopolski Krzyż Powstańczy. 
 
 |