
FEJA, Artur Julian
Kapitan służby stałej piechoty.

Pseudonimy: „Lech”, „Stach”, „Wir”, „Wirch”, „Wojsław”, „Wilk” vel Cieszyński vel Henryk Winiarski vel Żukowski.
Urodzony: 14 września 1906 r., w Przemyślu.
Zmarł: 8 grudnia 1997 r., w Gliwicach.
Promocje:
Kapitan.: 28 sierpnia 1942 r.
Porucznik.: 1 stycznia 1935 r.
Podporucznik.: 15 sierpnia 1932 r.
Funkcje:
Służba wojskowa w szkole podoficerskiej przy 40 Pułku Piechoty (Lwów).: listopad 1928 - wrzesień 1929 r.
Elew w Szkole Podchorążych Piechoty w Różanie.: wrzesień 1929 - lipiec 1930 r.
Elew w Szkole Podchorążych Piechoty w Ostrowii Mazowieckiej - Komorowie.: wrzesień 1930 - sierpień 1932 r.
Dowódca plutonu w 19 Pułku Piechoty (Lwów).: 1932 - ??
Uczestnik kursu Ciężkich Karabinów Maszynowych w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie.: ?? - ??
Dowódca II Kompanii Ciężkich Karabinów Maszynowych 19 Pułku Piechoty.: ?? - 21 września 1939 r.
Członek Szarych Szeregów we Lwowie.: listopad 1939 - ??
Zaprzysiężony w szeregi Związku Walki Zbrojnej.: początek 1940 r.
Komendant Inspektoratu Rejonowego Lwów-Powiat ZWZ/AK.: październik 1941 - maj 1942 r.
Komendant Inspektoratu Rejonowego "Północ" Okręgu Lwów AK.: czerwiec 1942 - czerwiec 1944 r.
Instruktor lwowskich Szarych Szeregów.: ?? - ??
Zastępca Komendanta Inspektoratu Rejonowego "Południe" Okręgu Lwów AK.: czerwiec - 31 lipca 1944 r.
Dowódca zgrupowania partyzanckiego Inspektoratu "Południe".: czerwiec - lipiec 1944 r.
Członek lwowskich struktur Organizacji "NIE".: sierpień 1944 - sierpień 1945 r.
Członek Organizacji Wolność i Niezawisłość.: ?? - ??
Kierownik Rady WiN w Kolbuszowej.: ?? - ??
Opinie:
Notatki:
Syn Adolfa-Rudolfa i Aleksandry z domu Czerwieńskiej. Od 1913 r., uczęszczał do szkoły ludowej. Od 1916 był członkiem drużyny skautowej. W 1918 r., w trakcie obrony Lwowa zgłosił się na stacji kolejowej Lwów - Podzamcze do pomocy załodze pociągu pancernego „Bolesław Śmiały”.
Od 1920 r., uczył się w VIII Gimnazjum we Lwowie, potem w V Gimnazjum. W okresie od listopada 1928 do września 1929 r., odbył służbę wojskową w szkole podoficerskiej przy 40 pp. we Lwowie. Wybitny działacz harcerski. Posiadał stopień harcmistrza RP.
W 1929 r., zdał egzamin maturalny, uzyskując świadectwo dojrzałości. W okresie od września 1929 do lipca 1930 r., przebywał w Szkole Podchorążych Piechoty w Różanie, gdzie ukończył przeszkolenie unitarne. Następnie od września 1930 do sierpnia 1932 r., uczył się w Szkole Podchorążych Piechoty w Ostrowi – Komorowie.
15 sierpnia 1932 r., został promowany do stopnia podporucznika służby stałej piechoty z przydziałem do 19 pp. we Lwowie, na stanowisko dowódcy plutonu. 1 stycznia 1935 r., otrzymał awans do stopnia porucznika służby stałej piechoty.
Po ukończeniu kursu dla oficerów w zakresie CKM w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie powrócił do 19 pp. i objął dowództwo nad II Kompanią CKM, którą dowodził w Wojnie Obronnej 1939 r. Walczył w rejonie Płocka i w Puszczy Kampinoskiej, gdzie 21 września dostał się do niewoli niemieckiej.
Udało mu się zbiec z niemieckiego obozu w dniu 30 września 1939 r., po czym dotarł do Lwowa, znajdującego się w tym okresie czasu pod okupacją sowiecką.
W listopadzie 1939 r., wszedł w skład harcerskiej Organizacji Niepodległościowo-Wojskowej (Szare Szeregi). Od początku 1940 r., był czynny w konspiracji ZWZ. W dniu 5 maja 1940 r., został aresztowany przez NKWD i uwięziony w więzieniu na Zamarstynowie we Lwowie. Przeszedł ciężkie śledztwo. Do procesu nie doszło z powodu napaści wojsk niemieckich na ZSRR w dniu 21 czerwca 1941 r.
30 czerwca 1941 r., podczas bombardowania przez niemieckie lotnictwo Lwowa udało mu się uciec z więzienia. W okresie okupacji sowieckiej do dnia aresztowania pracował w fabryce pieczywa „Merkury”, a potem po czerwcu 1941 r., w Zarządzie Domów we Lwowie.
W październiku 1941 r., został wyznaczony przez ppłk. Smereczyńskiego „Hucuła”, Komendanta Okręgu ZWZ Lwów na stanowisko Komendanta Inspektoratu Rejonowego ZWZ/AK Lwów-Prowincja. Terenem tym kierował do wiosny 1942 r., kiedy to wobec trudności organizacyjnych zlikwidowano tę strukturę.
W czerwcu 1942 r., został skierowany na stanowisko Komendanta Inspektoratu Rejonowego „Północnego” AK. Początkowo przebywał w Sokalu, a następnie w Kamionce Strumiłowej. W skład inspektoratu wchodziły obwody: Kamionka Strumiłowa, Radziechów i Sokal. Podległe struktury organizował w niezwykle trudnych warunkach.
Funkcję inspektora pełnił formalnie od czerwca 1942 do czerwca 1944 r. Jednocześnie był instruktorem Szarych Szeregów.
28 sierpnia 1942 r., został awansowany do stopnia kapitana służby stałej. Na przełomie czerwca i lipca 1944 r., z powodu masowej ucieczki elementu polskiego przed rzeziami UPA struktury Inspektoratu "Północ" zostały rozwiązane.
Przeniesiony na stanowisko zastępcy Komendanta Inspektoratu Rejonowego AK „Południowego” – mjr. Sawickiego „Młota”. Objął też funkcję dowódcy zgrupowania partyzanckiego AK w tym inspektoracie. W okresie „Burzy” w skład tego zgrupowania wchodziło 9 kompanii samoobrony z terenu 3 obwodów.
W trakcie walk z wrogiem skutecznie dowodził obroną miejscowości Siemianówka, atakowanej przez bandy UPA.
Po zakończeniu „Burzy”, w okresie od sierpnia 1944 do sierpnia 1945 r., działa w lwowskich strukturach Organizacji "NIE". Oficjalnie pracował jako mistrz ciesielski. Zagrożony aresztowaniem przez NKWD wyjechał we wrześniu 1945 r., ze Lwowa i przedostał się do Przeworska, potem do Rzeszowa. W okresie od października 1945 do września 1946 r., pracował jako urzędnik w Urzędzie Wojewódzkim w Rzeszowie, potem do maja 1947 w Państwowym Zakładzie Ubezpieczeń Wzajemnych w Rzeszowie.
Utrzymywał kontakty z WiN. We wrześniu 1946 r., delegowany przez Oddział PZU w Rzeszowie do Kolbuszowej, gdzie pracował jako urzędnik w miejscowej filii PZU. Jednocześnie czynny w konspiracji WiN.
Mianowany przez kierownictwo Okręgu WiN Rzeszów kierownikiem Rady WiN Kolbuszowa. Działalność prowadził w ograniczonym zakresie. Zajmował się głównie pracą na odcinku wywiadu i propagandy. Utrzymywał kontakt z Okręgiem WiN w Rzeszowie, gdzie przekazywał sprawozdania z swej działalności. Używał pseudonimu „Wilk”. Nie udało mu się odtworzyć struktur powiatowych WiN na tym terenie. Duży wpływ na to miał stosowany masowy terror, oraz aresztowania dokonywane przez Urząd Bezpieczeństwa wobec działaczy konspiracji oraz ludności.
Zagrożony aresztowaniem, w sierpniu 1947 r., wyjechał z Kolbuszowej na Górny Śląsk. Zamieszkał w Gliwicach i podjął pracę zawodową w Spółdzielni Chemików, następnie w Centralnym Zarządzie Budowy Maszyn Ciężkich w Dyrekcji Budowy Osiedli Robotniczych, a ostatnio do roku 1971 w Zarządzie Zieleni Miejskiej w Zabrzu. W 1971 przeszedł na emeryturę. Mieszkał nadal w Gliwicach. Zmarł w tym mieście w dniu 8 grudnia 1997 r. Pochowany na miejscowym cmentarzu.
Żonaty dwukrotnie. Po raz pierwszy z Heleną Pawłowską (1915-1962) i po raz drugi z Magdaleną Machulik (1915-2006). Z pierwszego małżeństwa miał córkę Barbarę (ur. 1946 r.) zamężną Morak. Z zawodu technik fizykoterapii.
Odznaczenia m.in.:
Virtuti Militari V klasy, (za bohaterstwo w Wojnie Obronnej 1939 r.,
Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami (1943 r.)
|