Nr ISSN 2082-7431
Serwis Polska Podziemna
Dział "Postacie".
IGLEWSKI, Antoni.

IGLEWSKI, Antoni

Podpułkownik rezerwy piechoty, Cichociemny.



Pseudonimy: „Antoni”, „Igła”, „Mazecki”, „Nieczuja”, „Ponar”, „Suseł”, „Vanadi”, vel Władysław Drożdżewski, vel Antoni Marecki, vel Jan Barański, vel Nikodem Galewski, vel Józef Sikorski.

Urodzony: 1 stycznia 1899 r., w Radziejowie Kujawskim, powiat Nieszawa.

Zmarł: 27 stycznia 1979 r., we Wrocławiu.


Promocje:

Podpułkownik.: 1957 r.
Major.:
Kapitan.:
Porucznik.: 17 lutego 1943 r.
Podporucznik.: ze starszeństwem od 15 września 1941 r.

Funkcje:

Wstąpił do Wojska Polskiego.: 11 listopada 1918 r.
Służba w 5 Pułku Piechoty Legionów.: ?? - ??
Służba w 14 Pułku Piechoty.: ?? - ??
Służba w 31 Pułku Piechoty.: ?? - 1 lipca 1921 r.
Służba w 81 Pułku Piechoty Strzelców Grodzieńskich (Grodno).: czerwiec 1922 - listopad 1933 r.
Kierownik finansowy Budownictwa Wojskowego Okręgu Korpusu nr III w Grodnie.: 1933 - październik 1935 r.
Uczestnik szkolenia Oddziału II w zakresie dywersji pozafrontowej.: ?? - ??
Służba w Grupie gez. Wacława Przeździeckiego.: wrzesień 1939 r.
Uczestnik obrony Grodna.: wrzesień 1939 r.
Zastępca Dowódcy Wojewódzkiego Białystok SZP.: 15 października 1939 - styczeń 1940 r.
Zastępca Komendanta Okręgu Białystok ZWZ.: styczeń - sierpień 1940 r.
Pełniący obowiązki Komendanta Okręgu Białystok ZWZ.: sierpień - październik 1940 r.
Szef Oddziału I Komendy Obszaru nr 2 Białystok ZWZ.: październik 1940 - ??
Szef Oddziału IV Komendy Obszaru nr 2 Białystok ZWZ.: październik 1940 - ??
Szef kancelarii Naczelnego Dowództwa w Armii ge. Andersa.: sierpień - 10 grudnia 1941 r. Służba w Polskich Siłach na Zachodzie.: 2 marca 1942 - 17/18 luty 1943 r.
Szef Kedywu Inspektoratu Miechów.: ?? - ??
III zastępca Inspektora Miechowskiego d/s. dywersyjno-partyzanckich.: ?? - ??
Dowódca samodzielnego Batalionu Partyzanckiego "Suszarnia", 106 DP AK.: sierpień 1944 - ??

Opinie:

Notatki:

Syn Franciszka i Julii z domu Mazeckiej. W Radziejowie uczył się w szkole powszechnej. Od 1916 r., należał do Polskiej Organizacji Wojskowej, gdzie pełnił funkcje sekcyjnego w Komendzie Lokalnej Radziejów.
Od sierpnia 1918 r., komendant oddziału lotnego POW i jednocześnie kurier. Po ukończeniu kursów instruktorskich, w 1917 r., zostaje instruktorem. W ramach działalności oddziału, kolportował ulotki, częściowo spalił niemiecki tartak, zlikwidował niemieckiego szpicla i stoczył potyczkę z żandarmerią. 16 października 1918 r., przeprowadził akcję niszczenia urządzeń telefoniczno-telegraficznych.

11 listopada 1918 r., wstąpił do WP i jako plutonowy brał udział w Powstaniu Wielkopolskim, a potem w wojnie polsko-bolszewickiej 1919 - 1920. Służył kolejno w 5 pp Leg., 14 pp, i do 1 lipca 1921 r., w 31 pp.
W okresie od czerwca 1922 do listopada 1933 r., służył w stopniu st. sierż. w 81 pp Strzelców Grodzieńskich w Grodnie. W międzyczasie ukończył w Krakowie gimnazjum matematyczno-przyrodnicze.

Po zwolnieniu się z wojska pracował początkowo jako zastępca kierownika finansowego w Szefostwie Budownictwa Wojskowego Okręgu Korpusu nr III w Grodnie, a od października 1935 r., w Zarządzie Miejskim Grodna na stanowisku naczelnika Wydziału Przedsiębiorstw Miejskich.
Przed wojną został przeszkolony w Oddziale II Sztabu Głównego WP w zakresie dywersji pozafrontowej na Prusy Wschodnie. Zmobilizowany do WP 22 sierpnia 1939 r., do DOK III Grodno. 1 września 1939 r., w dniu wybuchu II wojny światowej wyjechał do Suwałk, a po powrocie do Grodna wyjechał do Wilna. Tam otrzymał przydział do Grupy gen. Wacława Przeździeckiego, który kwaterował w Białymstoku i w Wołkowysku.

W czasie przemarszu sformował z rozbitków oddział 200 osobowy i na jego czele, tocząc walki przejechał zdobycznym autobusem przez niemieckie placówki i dotarł do Wołkowyska, skąd wycofał się na nowe m. p. skrzyżowanie dróg Lida - Grodno-Szczuczyn Lidzki. Po sowieckiej agresji 17 września 1939 r., stoczył 19 września, w pobliżu Skidla walkę z dywersantami sowieckimi. Następnie od 21 do 22 września brał udział w obronie Grodna przed Sowietami. Na czele swego oddziału bronił odcinka Myśliwska Górka - Rubanówka.
Wobec przeważających sił wroga i groźby okrążenia wycofał się do miejscowości Grandzicze i przeprawił się na lewy brzeg Niemna razem z oddziałem kpt. Henryka Koppla (żołnierza SZP/ZWZ ps. „Prąd”, działającego w okręgu białostockim a potem w krakowskim, który po aresztowaniu w 1941 r., przeszedł na stronę Gestapo. Był jednym z najgroźniejszych agentów Gestapo w krakowskich strukturach ZWZ/AK) dotarł do Sopoćkiń, gdzie został okrążony przez sowiecki oddział pancerny. Dzięki pomocy miejscowej ludności udało mu się wymknąć z pułapki i pomaszerować w kierunku Warszawy.

Po stoczeniu wielu potyczek z wrogiem na początku października 1939 r. rozwiązał w okolicach Ostrowi Mazowieckiej swój oddział. Z grupą 5 osób zorganizował zalążek organizacji niepodległościowej „Polska Armia w Kraju” Odcinek Łomża-Grodno. Następnie przystąpił do organizowania komórek konspiracyjnych w okolicznych miejscowościach, oraz w Białymstoku i Grodnie.
Od 15 października 1939 r., pełnił funkcje zastępcy dowódcy wojewódzkiego SZP w Białymstoku. W końcu X 1939 nawiązał kontakt z pełnomocnikiem KG SZP mjr sł. st. S. Drewnowskim ps. „Brzoza,” na którego polecenie udał się do Warszawy, gdzie w pierwszej dekadzie listopada 1939 r., spotkał się dowódcą głównym SZP gen. Michałem Tokarzewskim ps. „Torwidem”.

Do marca 1940 r., jego miejsce postoju znajdowało się w Mroczkach - Radwanach. Kilkakrotnie udało mu się uniknąć aresztowania przez NKWD. Pomimo sowieckiego terroru organizuje w miastach powiatu komórki ZWZ oraz zalążki przyszłych komend obwodowych ZWZ.
Do sierpnia 1940 r., był zastępcą komendanta okręgu białostockiego ZWZ mjr Feliksa Banasińskiego, który w sierpniu 1940 r., został aresztowany przez NKWD. Po zaprzysiężeniu na rotę ZWZ pełnił od sierpnia do października 1940 r., obowiązki Komendanta Okręgu Białystok ZWZ.
W tym okresie zorganizował całkowicie powiat łomżyński, szczuciński, wysoko-mazowiecki, oraz część powiatu Ostrołęka i Ostrów Mazowiecki oraz zainicjował prace na terenie innych powiatów, m.in.: Bielsk Podlaski, Augustów, Białystok, Sokółka, Wołkowysk i Grodno.

Brał udział w kilku akcjach bojowych. Zorganizował bazę przerzutową, która miała specjalnych przewodników. Troszczył się o utrzymanie łączności. W sierpniu 1940 r., został w Warszawie odznaczony przez gen. „Grota” Krzyżem Walecznych. Od października tego roku był szefem Oddziałów I i IV w organizowanym przez ppłk J. Spychalskiego ps. „Samura” sztabie Obszaru nr 2 Białystok.
W nocy z 17 na 18 października 1940 r., został aresztowany przez NKWD w rejonie wsi Morusy, razem z płk Józefem Spychalskim. Miało to miejsce w czasie podróży do Wilna i inspekcji obwodów. Aresztowanie nastąpiło na skutek zdrady. Więziony w Białymstoku potem w Mińsku, gdzie został zdekonspirowany przez aresztowanego wcześniej szefa Oddziału II Komendy Obszaru Białystok „Stefana”.
Później więziony w Moskwie na Łubiance, gdzie przesłuchiwał go sam Beria. 12 czerwca 1941 r., uwięziony na Butyrkach, gdzie umieszczono go w izolatce. 24 czerwca 1941 r., skazany przez Najwyższy Sąd Wojenny NKWD na karę śmierci za organizowanie antykomunistycznej konspiracji. Zwolniony na podstawie układu Sikorski - Majski.
13 sierpnia 1941 r., wstąpił do Armii gen. Andersa, gdzie został szefem kancelarii Naczelnego Dowództwa. Funkcję tą pełnił do 10 grudnia 1941 r.

Awansowany do stopnia podporucznika ze starszeństwem od 15 września 1941 r. Zgłasza chęć do pracy konspiracyjnej w kraju. Ewakuowany z Moskwy do Buzułuku potem Kujbyszewa po wielu perypetiach i podróży statkiem przybył do Wlk. Brytanii, gdzie od 2 marca 1942 służył w Polskich Siłach na Zachodzie. Przeszedł przeszkolenie w dywizjonie pociągów pancernych potem szkolenie spadochronowe.
Awansowany do stopnia porucznika 17 lutego 1943 r. W nocy z 17/18 lutego 1943 r., przerzucony drogą powietrzną do kraju. Początkowo przebywał w Warszawie potem przeniesiony do Okręgu Kraków AK. Oficjalnie pracował w majątku Balice k/Krakowa i mieszkał w Krakowie. Przeniesiony do Inspektoratu Rejonowego AK Miechów, gdzie pełnił funkcję szefa Kedywu Inspektoratu i III zastępcy inspektora miechowskiego AK ds. dywersyjno-partyzanckich.

Położył wielkie zasługi w organizowaniu dywersji na podległym terenie. Prowadził szkolenie dowódców dywersji, tworzył plutony, które prowadziły walkę z wrogiem. W kwietniu 1944 r., zorganizował pierwszy oddział partyzancki o krypt. „Skrzetuski”. W maju 1944 r., przeprowadził na podległym terenie akcję „Kośba” w wyniku, której zlikwidowano kilkudziesięciu konfidentów niemieckich. Mieszkał wtedy u Janiny Gołąb w Miechowie jako Józef Sikorski. W ramach akcji „Burza” dowodził licznymi akcjami przeciwko siłom wroga. Jego oddział przeprowadził łącznie 184 wypady zbrojne.

Awansowany do stopnia kpt. Od 28 lipca 1944 r., dowodził Samodzielnym Baonem Szturmowym AK „Suszarnia”. Pod koniec lipca 1944 r., brał udział w walkach o utworzenie, a następnie utrzymanie terenu tzw. Rzeczypospolitej Kazimiersko-Proszowickiej. Odznaczony przez gen. Okulickiego VM V klasy.
Po wkroczeniu w 1945 r., na teren inspektoratu wojsk sowieckich, zagrożony aresztowaniem wyjechał do Ostrowa Wielkopolskiego, gdzie zamieszkał u dowódcy 1 baonu 112 pp AK kpt. Józefa Sikorskiego ps. „Karo”.
Działał dalej w strukturach NIE/DSZ i WiN. Ujawnił się w 1945 r. Potem przeniósł się do Gdyni i pracował jako kierownik zaopatrzenia w firmie „Kormoran” w okresie od sierpnia 1945 do lipca 1946 r. Od sierpnia 1946 do kwietnia 1947 r., pracował w spółdzielni „DOR” w Gdańsku, także jako kierownik zaopatrzenia.
W maju 1947 r., wyjechał do Wrocławia i podjął pracę w firmie „Przetwory Zbożowe” jako prokurent, gdzie pracował w okresie od maja do grudnia 1947.

Po likwidacji tej firmy, od września 1948 r., pracował w Państwowej Centrali Handlowej jako powiatowy kierownik Biura Obrotu Artykułami Rolnymi /BOAR/. W dniu 17 grudnia 1948 r., został aresztowany przez funkcjonariuszy WUBP Wrocław i następnie przewieziony do lochów WUBP Kraków przy ul. Plac Inwalidów, gdzie został poddany bestialskim przesłuchaniom.
Sądzony razem z ppłk Bolesławem Nieczują – Ostrowskim „Bolko”, „Tysiąc” i innymi. Wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w Krakowie Wydz. IV Karny z dnia 30 maja 1953 r., sygnatura akt IV.K. 141/52 został skazany na karę 8 lat więzienia. Postanowieniem Prokuratury Wojewódzkiej w Krakowie z dnia 11 maja 1956 r., na mocy ustawy o amnestii z 27 kwietnia 1956 r., złagodzono mu karę do lat 4 i jednocześnie uznano za odbytą.
Zwolniony z więzienia w Sieradzu na początku czerwca 1956 r. Od lipca 1956 r., podjął pracę w kierownictwie Wykonawczej Grupy Robót Konserwatorskich przy Wojewódzkim Konserwatorze Zabytków we Wrocławiu, jako naczelnik zaopatrzenia.
Pracował tu do marca 1959 r. Od 2 czerwca 1959 r., zatrudniony we Wrocławskim Przedsiębiorstwie Budowlanym na stanowiskach kierownika działu ekonomicznego i organizacyjnego. Tu pracował do 30 czerwca 1965 r.
Następnie od 1 lipca 1965 r., na emeryturze. W 1957 r., zweryfikowany w stopniu ppłk. Od 24 maja 1976 r., przebywał w Państwowym Domu Rencistów przy ul. Świątnickiej we Wrocławiu. Dużo pisał m.in. pozostawił obszerne wspomnienia z lat 1939 - 1945.

Zmarł 27 stycznia 1979 r., we Wrocławiu. Pochowany w rodzinnym grobowcu na cmentarzu parafialnym w Radziejowie Kujawskim.
Był żonaty. Żona Maria z Ulatowskich, urzędniczka (1901-1975), dzieci nie mieli.

Odznaczenia m.in.:

Virtuti Militari V kl.
Krzyż Niepodległości z Mieczami.
Krzyż Walecznych - czterokrotnie.
Złoty Krzyż Zasługi.
Medal 10-lecia Odzyskania Niepodległości.
Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918 - 1921.
Wielkopolski Krzyż Powstańczy.
Krzyż Armii Krajowej.
Krzyż Partyzancki.
Krzyż Polskiej Organizacji Wojskowej.




powrót do spisu treści


© copyright 2005 - 2007, Radosław ""Butryk"" Butryński
Design by Scypion