Nr ISSN 2082-7431
Serwis Polska Podziemna
Dział "Postacie".
NAKONIECZNIKOFF-KLUKOWSKI, Przemysław.



NAKONIECZNIKOFF-KLUKOWSKI, Przemysław

Pułkownik służby stałej piechoty, cichociemny.



Pseudonimy: „Błyskawica”, „Czarny”, „Garda ”, „Kruk II”,

Urodzony: 13 czerwca 1896 r., w Tyflisie (Tbilisi - Gruzja).

Zmarł: 17 sierpnia 1957 r., w Warszawie.


Promocje:

Pułkownik.: 22 września 1944 r.
Podpułkownik.: 1 stycznia 1933 r.
Major.: 1 lipca 1923 r.
Kapitan.: 1919 r.
Porucznik.:
Podporucznik.:

Funkcje:

Członek Związku Strzeleckiego przy "Domu Polskim".: 1913 - ??
Powołany do służby w armii rosyjskiej.: 6 sierpnia 1915 r.
Elew Szkoły Oficerskiej armii rosyjskiej.: 1915 - 1916 r.
Oficer w Polskiej Samodzielnej Brygady na Kaukazie.: listopad 1917 - 26 czerwca 1918 r.
Działacz Polskiej Organizacji Wojskowej.: lipiec - sierpień 1918 r.
Dowódca kompanii karabinów maszynowych w 4 Dywizji Piechoty (Kubań).: ?? - ??
Dowódca batalionu w 4 Dywizji Piechoty (Kubań).: ?? - ??
Dowódca III Batalionu w 28 Pułku Piechoty (Łódź).: 1923 - 1924 r.
Kwatermistrz 23 Pułku Piechoty (Łódź).: 1925 - 1928 r.
Komendant PW i WF przy 27 Dywizji Piechoty (Kowel).: 1928 - 1929 r.
Komendant PW i WF przy DOK X w Przemyślu.: 1929 - ??
Dowódca batalionu w 5 Pułku Strzelców Podhalańskich (Przemyśl).: 1932 - 1933 r.
Zastępca dowódcy 63 Pułku Piechoty (Toruń).: 1933 - ??
Uczestnik kursu dla dowódców pułku w Centrum Wyszkolenia Piechoty.: ?? - 1935 r.
Zastępca dowódcy Brygady KOP "Podole" (Czortków).: 21 kwietnia 1937 - ??
Dowódca 163 Rezerwowego Pułku Piechoty, 36 Rez. DP.: sierpień - 8 wrzesień 1939 r.
Dowódca 36 Rez. DP.: 8 - 10 września 1939 r.
Dowódca 9 Batalionu 2 Brygady Strzelców Karpackich.: maj - 2 października 1942 r.
Zastępca dowódcy 2 Brygady Karpackiej.: 2 października 1942 - kwietnia 1943 r.
Dowódca 2 Brygady Karpackiej.: kwiecień - 10 grudnia 1943 r.
Przydział do Oddziału VI Sztabu Naczelnego Wodza.: ?? - ??
Komendant Okręgu Kraków AK.: 24 października 1944 - 19 stycznia 1945 r.
Zastępca Komendanta Głównego AK.: grudzień 1944 - 19 stycznia 1945 r.

Opinie:

Notatki:

Syn Franciszka i Elżbiety z domu Klukowskiej. Do 1945 r., używał tylko swego rodowego nazwiska Nakoniecznikoff. Uczęszczał do gimnazjum w Tyflisie, skąd został w 1909 r., wydalony za udział w strajku szkolnym. Następnie uczył się w średniej szkole handlowej w Tyflisie, gdzie w roku 1915 zdał maturę. Od 1913 r., był członkiem Związku Strzeleckiego, zakonspirowanego przy „Domu Polskim”.
6 sierpnia 1915 r., został powołany do służby w armii rosyjskiej i skierowany do szkoły oficerskiej, którą ukończył w 1916 r., w stopniu podporucznika. Walczył na froncie perskim i kaukaskim. W listopadzie 1917 r., wstąpił do Polskiej Samodzielnej Brygady na Kaukazie. Po rozbrojeniu brygady przez Niemców 26 czerwca 1918 r., działał w POW, a następnie od lipca 1918 r., służył w 4 DP dowodzonej przez gen. L. Żeligowskiego na Kubaniu, gdzie w stopniu porucznika dowodził kompanią karabinów maszynowych, a następnie baonem.

W kwietniu 1919 r., wraz z oddziałami 4 DP powrócił do Polski. Został wcielony do 28 pp. w Łodzi. Awansowany w 1919 r., do stopnia kapitana służby stałej piechoty Wojska Polskiego. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej 1919-1920 jako dowódca kompanii III baonu 28 pp. W okresie od sierpnia do października 1919 r., walczył na froncie wojny polsko-ukraińskiej, potem na froncie litewsko- białoruskim.
22 maja 1920 r., w walkach pod Gołbią został ciężko ranny w wyniku, czego stracił oko. Przebywał do końca wojny w szpitalu wojskowym. Po wyleczeniu ran powrócił do służby w 28 pp w Łodzi. 1 lipca 1923 r., został awansowany do stopnia majora służby stałej piechoty.
W latach 1923-1924 dowódca III baonu 28 pp. Następnie w okresie 1925-1928 kwatermistrz 28 pułku. W 1928 r., został przeniesiony do 27 DP w Kowlu na stanowisko komendanta Rejonowego Przysposobienia Wojskowego i Wychowania Fizycznego. Od 1929 r., był kierownikiem PW i WF w DOK X w Przemyślu.

W latach 1932-1933 dowódca baonu w 5 Pułku Strzelców Podhalańskich w Przemyślu. 1 stycznia 1933 r., został awansowany do stopnia podpułkownika służby stałej. W 1933 r., został przeniesiony na stanowisko zastępcy dowódcy 63 pp. w Toruniu. W 1935 r., ukończył w Centrum Wyszkolenia Piechoty kurs dla dowódców pułku. Z dniem 21 kwietnia 1937 r.,został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza z przydziałem na stanowisko zastępcy dowódcy Brygady KOP „Podole” z m. p. w Czortkowie.
Po mobilizacji w 1939 r., od sierpnia dowódca 163 pp rezerwowego w składzie 36 DP Rez., którym dowodził podczas Wojny Obronnej 1939 r. Walczył z wrogiem na Kielecczyźnie. 8 września 1939 r., przejął dowództwo nad 36 DP Rez., natomiast 10 września, po rozbiciu dywizji przez Niemców wydał rozkaz o jej rozwiązaniu i indywidualnym przedzieraniu się na wschodni brzeg Wisły. W nocy z 10/11 września w rejonie Solca – Józefowi przeprawia się przez Wisłę. Z grupą żołnierzy i oficerów przedziera się w kierunku na Lwów z zamiarem przekroczenia granicy z Węgrami.

W dniu 2 października 1939 r., został ujęty przez sowietów, z rąk których udało mu się zbiec w dniu 9 października. Następnie przedostał przez granicę na Węgry, gdzie został internowany w obozie jenieckim, w którym przebywał w okresie od 10 października 1939 do 20 kwietnia 1940 r.
Po ucieczce z obozu przedostał się na Bliski Wschód. Od września 1940 r., przebywał na terenie Palestyny, gdzie wstępił do organizujących się tam oddziałów polskich. Od maja 1942 r., był dowódcą 9 baonu, a od 2 października 1942 r., zastępcą dowódcy 2 Brygady Strzelców Karpackich.
Od kwietnia 1943 r., dowódca 2 Brygady Strzelców Karpackich, którą dowodził do 10 grudnia 1943 r., kiedy to zgłosił się do pracy konspiracyjnej w Kraju. Od 15 stycznia 1944 r., przechodził przeszkolenie we Włoszech.

20 marca 1944 r., otrzymał przydział do Oddziału VI Sztabu Naczelnego Wodza WP. Zaprzysiężony na rotę AK 29 marca 1944 r. W nocy z 21/22 września 1944 r., odbył skok na placówkę odbiorczą „Rozmaryn” pod Czyżnem (Okręg Radomsko-Kielecki AK), co równało się jednoczesnemu awansowi do stopnia pułkownika służby stałej piechoty. Po skoku przebywał bez przydziału przy 74 pp AK w dyspozycji KG AK.
Brał udział w walkach z Niemcami. 24 października 1944 r., mianowany przez gen. L. Okulickiego Komendantem Okręgu AK Kraków w miejsce aresztowanego przez Niemców płk Edwarda Godlewskiego „Gardę”.
Do Krakowa dotarł 29 października 1944 r. Po nawiązaniu kontaktów organizacyjnych przejął kierownictwo Okręgu AK Kraków. Jednocześnie od grudnia 1944 był zastępcą Komendanta Głównego AK. Przeciwstawił się na początku 1945 próbom ujawnienia i utworzenia we współpracy z NKWD 24 DP w Podokręgu Rzeszów AK.

W miejsce aresztowanego płk Kazimierza Putka „Zwornego” mianował Komendantem Podokręgu AK Rzeszów mjr S. Pieńkowskiego „Huberta”. W styczniu 1945 podpisał wnioski awansowe i odznaczeniowe żołnierzy AK Okręgu Kraków AK. Po rozwiązaniu Armii Krajowej 19 stycznia 1945 r., nadal w konspiracji. W połowie marca gen. Leopold Okulicki mianował go swoim II zastępcą.
Przebywał w Krakowie. Aresztowany 20 kwietnia 1945 r., przez NKWD w Krakowie przy ul. Św. Tomasza 22/15, gdzie miał kwaterę. Do 23 maja 1945 więziony w pojedynczej celi w piwnicach WUBP w Krakowie przy Placu Inwalidów, skąd 23 maja 1945 r., został wywieziony na lotnisko w Czyżykach i samolotem przewieziony na lotnisko Wnukowo w Moskwie, gdzie go osadzono w więzieniu Łubianka.
Usiłowano go wykorzystać w procesie gen. Leopolda Okulickiego. Potem był więziony w sowieckich łagrach, skąd powrócił do Polski latem 1955 r. Zamieszkał w Krakowie, gdzie 17 sierpnia 1957 r., zmarł. Pochowany w grobowcu rodzinnym w Lubaczowie.

Żonaty. Miał syna Przemysława – Wiktora (ur. w 1925 r.), żołnierza I Korpusu gen. Andersa.

Odznaczenia m.in.:

Virtuti Militari V klasy (nr 10927),
Krzyż Niepodległości z Mieczami, Krzyż Kawalerski Polonia Restituta,
Krzyż Walecznych (czterokrotnie),
Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami.




powrót.


© copyright 2005 - 2007, Radosław ""Butryk"" Butryński
Design by Scypion