Nr ISSN 2082-7431
Serwis Polska Podziemna
Dział "Postacie".
OLECHNOWICZ, Antoni.


OLECHNOWICZ, Antoni

Podpułkownik służby stałej piechoty.



Pseudonimy: „Krzysztof”, „Kurcewicz”, „Kuchowski”, „Kurkowski”, „Lawicz”, „Meteor”, „Leszczyński”, „Podhorecki” vel Roman Krzysztof Wrzeski, vel Michał Pawłowicz, vel Jan wolski, vel Romuald wolski, vel Piotr Papiernik.

Urodzony: 13 czerwca 1905 r., w Marguciszkach, powiat Święciany.

Zmarł: 8 luty 1951 r., więzienie mokotowskie Warszawa.


Promocje:

Podpułkownik.: luty 1947 r.
Major.: 11 listopada 1942 r.
Kapitan.: 19 marca 1938 r.
Porucznik.: 1 stycznia 1932 r.
Podporucznik.: 15 sierpnia 1929 r.


Funkcje:

Elew Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty w Różanie.: 1926 - 1927 r.
Elew Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej-Komorowie.: wrzesień 1927 - sierpień 1929 r.
Studia w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie.: 1935 - 1937 r.
Oficer w sztabie 20 Dywizji Piechoty (Baranowicze).: ?? - ??
Oficer w sztabie 33 Dywizji Piechoty (Grodno).: ?? - ??
Kwatermistrz 33 Dywizji Piechoty (Grodno).: wrzesień 1939 r.
Szef Wydziału Wojskowego Komendy Organizacji "Komisariat Rządu".: listopad - grudzień 1939 r.
Szef Oddziału I (Organizacyjnego) Dowództwa Wojewódzkiego SZP/Komendy Okręgu Wilno ZWZ.: 1940 - lipiec 1941 r.
Komendant Garnizonu Wilno AK.: lipiec 1941 - sierpień 1942 r.
Komendant Inspektoratu Rejonowego "A", Okręgu Wilno AK.: sierpień 1942 - lipiec 1944 r.
Dowódca I Zgrupowania Partyzanckiego Okręgu Wilno AK.: kwiecień - lipiec 1944 r.
Szef Oddziału I (Organizacyjnego) Komendy Okręgu Wilno AK.: sierpień 1944 - styczeń 1945 r.
Szef sztabu Komendy Okręgu Wilno AK.: styczeń - marzec 1945 r.
Komendant Okręgu Wilno AK.: marzec - czerwiec 1945 r.
Komendant Mobilizacyjnego Ośrodka Wileńskiego Okręgu AK.: jesień 1945 - 26 czerwca 1948 r.

Opinie:

Notatki:

Syn Ferdynanda (właściciela folwarku Jurszany) i Felicji z domu Piewcewicz. W 1926 r., ukończył gimnazjum w Nowej Wilejce, gdzie zdał maturę. W latach 1926-1927 uczył się w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty w Różanie. W okresie od września 1927 do sierpnia 1929 r., elew Szkoły Podchorążych Piechoty w Ostrowi Maz. – Komorowie.
15 sierpnia 1929 r., promowany do stopnia podporucznika służby stałej piechoty z przydziałem do 5 pp. Legionów w Wilnie.

Studiował Wyższej Szkole Nauk Politycznych w Wilnie. 1 stycznia 1932 r., awansowany do stopnia porucznika. Dowodził plutonem, potem kompanią. W latach 1935–1937 studiował w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie, którą ukończył w stopniu porucznika dyplomowanego służby stałej piechoty. 19 marca 1938 r., awansowany do stopnia kapitana dyplomowanego służby stałej. Oficer w sztabie 20 DP w Baranowiczach i 33 DP w Grodnie.
W Wojnie Obronnej 1939 r., był kwatermistrzem 33 DP. Przeszedł szlak bojowy, najpierw w składzie SGO „Narew”, a po rozbiciu dywizji i kapitulacji zgrupowania kontynuował walkę z grupą wojskową złożoną z żołnierzy rozbitych jednostek Wojska Polskiego. Po walkach z Niemcami pod Janowem Lubelskim walczył z Armią Czerwoną pod Mamotami (30 września - 1 października 1939 r.). 2 października po krwawej walce i wyczerpaniu amunicji, razem z całym zgrupowaniem dostał się do sowieckiej niewoli, z której udało mu się wkrótce zbiec i przedostać do Wilna.

Od początku listopada 1939 r., działał pod pseudonimem „Meteor” w konspiracyjnej organizacji niepodległościowej o nazwie „Komisariat Rządu”, w której objął funkcję szefa Wydziału Wojskowego. W grudniu 1939 r., "Komisariat Rządu" podporządkował się SZP/ZWZ. Od tego czasu pełnił funkcję szefa Oddziału I (Organizacyjnego)sztabu Dowódcy Wojewódzkiego SZP, potem Komendanta Okręgu ZWZ Wilno ppłk. Nikodema Sulika „Ładyny”.
Po reorganizacji sztabu, od lipca 1941 r., był Komendantem Garnizonu ZWZ/AK Wilno. W sierpniu 1942 r., po kolejnej reorganizacji struktur okręgu został mianowany Komendantem Inspektoratu Rejonowego „A” w skład, którego weszły Garnizon AK Wilno „Dwór”, oraz Obwód Wileńsko-Trocki „Turkawka” i Podinspektorat Puszcza Rudnicka. 11 listopada 1942 r., awansowany do stopnia majora dyplomowanego służby stałej piechoty.

W kwietniu 1944 r., został mianowany z zachowaniem funkcji Komendanta Inspektoratu „A” dowódcą I Zgrupowania Partyzanckiego AK, którym dowodził w akcji „Ostra Brama”. Po incydencie z 8 lipca 1944 r., w Popielanach odwołany z funkcji Komendanta Inspektoratu i funkcji dowódcy I Zgrupowania Partyzanckiego AK. Od sierpnia 1944 r., oficer w sztabie Komendy Okręgu Wilno AK, odtworzonym przez ppłK dypl. Juliana Kulikowskiego „Ryngrafa”. Objął w nim funkcję szefa I Oddziału (Organizacyjnego).
Po aresztowaniu ppłK „Ryngrafa”, w styczniu 1945 r., Komendantem Okręgu został mjr dypl./ppłk Heilman „Wileńczyk’”. Wówczas mjr "Podhorecki" objął funkcję szefa sztabu okręgu, a po aresztowaniu Stanisława Heilmana, w marcu 1945 r., funkcję Komendanta Okręgu AK Wilno.

Przystąpił do likwidacji struktur organizacyjnych okręgu, a równocześnie nakazał demobilizacje samorzutnie działających oddziałów samoobrony. Po naradzie w Delegaturze Sił Zbrojnych na Kraj, w czerwcu 1945 r., przeprowadził ewakuację władz i podstawowych kadr do Polski Centralnej, pozostawiając w Wilnie tylko szefa sztabu okręgu mjr Wincentego Chrząszczewskiego „Kruka", który zajął się ostateczną likwidacją agend AK na Wileńszczyźnie.
Jesienią 1945 r., przeniósł się do Gdyni, skąd kierował podziemną organizacją, która od kwietnia 1946 r., przybrała nazwę Mobilizacyjny Ośrodek Wileńskiego Okręgu AK, a jej zadaniem było prowadzenie różnorakich działań na rzecz odzyskania przez Polskę pełnej niepodległości. W lutym 1947 r., przebywał w Paryżu, gdzie otrzymał środki na dalszą działalność niepodległościową. Wtedy też został awansowany do stopnia podpułkownika dyplomowanego i odznaczony Virtuti Militari V klasy.

Po powrocie do Kraju często zmieniał miejsca zamieszkania. Ostatnim lokalem konspiracyjnym było mieszkanie we Wrocławiu przy ul. Ciepłej. Latem 1948 r., Urząd Bezpieczeństwa Publicznego dokonał licznych aresztowań wśród działaczy podziemia wileńskiego doprowadzając na przełomie 1949/1950 r., do likwidacji MOWOAK. Aresztowany 26 czerwca 1948 r., we Wrocławiu. 27 czerwca wywieziony do więzienia MBP w Warszawie, gdzie przechodził dalsze śledztwo. W dniu 2 listopada 1950 r., skazany przez WSR Warszawa na karę śmierci.

Zamordowany w więzieniu Mokotowskim w Warszawie 8 lutego 1951 r.

Odznaczenia m.in.:

Virtuti Militari V klasy.




powrót.


© copyright 2005 - 2007, Radosław ""Butryk"" Butryński
Design by Scypion