
SIKORSKI, Władysław Eugeniusz
Generał broni.
Urodzony: 20 maja 1881 r. w Tuszowie Narodowym koło Sandomierza.
Zmarł: 4 lipca 1943 r., Gibraltar.
Promocje:
Generał broni.: 24 grudnia 1940 r.
Generał dywizji.: (Generał podporucznik).: kwiecień 1921 r.
Generał brygady (Generał porucznik).: 1920 r.
Pułkownik.:
Podpułkownik.:
Major.:
Kapitan.:
Porucznik.:
Podporucznik.:
Funkcje:
Członek Związku Odrodzenia Narodu Polskiego.: 1905 - ??
Prezes Związku Strzeleckiego we Lwowie.: 1910 - ??
Czlonek Polskiego Stronnictwa Postępowego.: ?? - ??
Referent Spraw Wojskowych w Komisji Tymczasowej.: 1912 - ??
Sekretarz Generalny w Komisji Tymczasowej.: ?? - ??
Szef Departamentu Wojskowego Naczelnego Komitetu Narodowego.: 8 sierpnia - ??
Dowódca 3 Pułku Piechoty Polskiego Korpusu Posiłkowego.: ?? - ??
Kierownik Krajowego Inspektoratu Zaciągu.: listopad 1916 - ??
Dowódca obozu szkoleniowego i uzupełnień Polskiego Korpusu Posiłkowego w Bolechowie.: 1917 r.
Szef sztabu Dowództwa na Galicję Wschodnią i Śląsk.: 1 listopada 1918 - ??
Dowódca Grupy Operacyjnej "Bartatów".: ?? - sierpień 1919 r.
Dowódca 9 Dywizji Piechoty.: ?? - ??
Dowódca Grupy Poleskiej.: ?? - ??
Dowódca 5 Armii.: 8 sierpnia 1920 - ??
Dowódca 3 Armii.: ?? - ??
Szef Sztabu Generalnego.: 1 kwietnia 1921 - ??
Prezes Rady Ministrów.: 16 grudnia 1922 - 26 maja 1923 r.
Minister Spraw Wewnętrznych.: 1923 - 1924 r.
Minister Spraw Wojskowych.: 17 luty 1924 - grudzień 1925 r.
Dowódca Okręgu Korpusu VI Lwów.: grudzień 1925 - 19 marca 1928 r.
Premier Rządu Polskiego na Uchodźstwie.: 30 września 1939 - 4 lipca 1943 r.
Wódz Naczelny Polskich Sił Zbrojnych.: 7 listopada 1939 - 4 lipca 1943 r.
Opinie:
Notatki:
Gimnazjum i studia ukończył we Lwowie.
Już od 1905 r. był członkiem Związku Odrodzenia Narodu Polskiego. Po ukończeniu studiów, w 1908 r. brał udział w pracach prowadzących do założenia
Związku Walki Czynnej, a w 1910 r. został Prezesem i współzałożycielem Związku Strzeleckiego we Lwowie. W tym samym czasie został
członkiem Polskiego Stronnictwa Postępowego, a od 1912 referentem spraw wojskowych w Komisji Tymczasowej a następnie sekretarzem generalnym tejże
Komisji.
Od 8 sierpnia 1914 r. był szefem Departamentu Wojskowego Naczelnego Komitetu Narodowego. Po przemianowaniu Legionów Polskich na Polski Korpus
Posiłkowy został dowódcą 3 pułku piechoty. W kilka dni po podpisaniu Aktu 5 listopada 1916 r., objął kierownictwo Krajowego Inspektoratu
Zaciągu. Po kryzysie przysięgowym i aresztowaniu Piłsudskiego pełnił m. in. funkcję dowódcy obozu szkoleniowego i uzupełnień Polskiego Korpusu
Posiłkowego w Bolechowie.
Za sprzeciwienie się postanowieniom Traktatu Brzeskiego w lutym 1918 r. został aresztowany przez Austriaków i osadzony w obozie na Węgrzech.
Dzięki zbiegowi okoliczności zamiast na Węgry dotarł do Lwowa, gdzie zaczął organizować kadry dla przyszłego Wojska Polskiego.
1 listopada 1918 r. Rada Regencyjna wyznaczyła go na stanowisko szefa sztabu Dowództwa na Galicję Wschodnią i Śląsk. Organizował m. in.
obronę Przemyśla. Podczas walk w Małopolsce Wschodniej do sierpnia 1919 r. dowodził grupą operacyjną "Bartatów" oraz kombinowaną grupą wojska w obronie Lwowa i w działaniach przeciwko Ukraińcom nad Zbruczem.
Następnie dowodził 9 Dywizją Piechoty oraz Grupą Poleską. W marcu 1920 brał udział w bojach o Mozyrz.
8 Sierpnia 1920 r., został dowódcą 5 Armii, która w okresie Bitwy Warszawskiej wykonała pomocnicze uderzenie znad Wkry, odciążając tym samym
główne natarcie wojsk polskich znad Wieprza.
W ostatniej fazie wojny 1920 r. dowodził 3 Armią, działając między innymi przeciwko 1 Armii Konnej Budionnego.
1 kwietnia 1921 został szefem Sztabu Generalnego. Po śmierci prezydenta Narutowicza objął urząd premiera i ministra spraw wewnętrznych.
17 Lutego 1924 został mianowany ministrem spraw wojskowych w rządzie Władysława Grabskiego. Po upadku tego gabinetu w grudniu 1925 został dowódcą Okręgu Korpusu VI Lwów. W okresie Zamachu Majowego nie był zaangażowany po żadnej ze stron.
W marcu 1928 marszałek Piłsudski zwolnił go z dowództwa Korpusu i przekazał do dyspozycji ministra spraw wojskowych. Aż do 1939 r. Sikorski poświęcił się wyłącznie studiom polityczno-wojskowymi opublikował kilka książek. W tym okresie przebywał głównie we Francji. Był politycznym przeciwnikiem sanacji.
W 1936 r. wspólnie z I. J. Paderewskim i J. Hallerem doprowadził do porozumienia polskich stronnictw centrowych, zainicjował również założenie
Stronnictwa Pracy.
W 1939 r. wystosował raport do marszałka Śmigłego-Rydza z prośbą o przydział wojenny, którego nie otrzymał. Jeszcze w trakcie wojny polsko-niemieckiej dostał się do Francji, gdzie 30 września wybrano go premierem polskiego rządu na obczyźnie, a 7 listopada Naczelnym Wodzem. W tym samym miesiącu powołał do życia Związek Walki Zbrojnej.
Przyczynił się do odbudowy Wojska Polskiego we Francji. Po klęsce tej ostatniej, wraz z całym rządem udał się do Wielkiej Brytanii, gdzie 5
sierpnia 1940 r. podpisał z rządem brytyjskim umowę o odbudowie polskiej armii w tym kraju. 24 grudnia 1940 r. awansował na generała broni.
Wiosną 1941 r. wyjechał do Stanów Zjednoczonych i Kanady w celu uzyskania pomocy materialnej i wojskowej. Jego działalność w Londynie doprowadziła
do odbudowy polskich sił zbrojnych na Zachodzie.
Po napaści Niemiec na ZSRR, 30 lipca 1941 r. zawarł układ z rządem radzieckim normujący stosunki dwustronne i układ dodatkowy w sprawie utworzenia
armii polskiej w ZSRR (układ Sikorski - Majski). Treść układu nie precyzująca przebiegu polskiej granicy wschodniej, stała się przyczyną kryzysu
rządowego i powstania silnej opozycji.
Odkrycie grobów katyńskich doprowadziło 23 kwietnia 1943 r. do całkowitego zerwania przez rząd radziecki napiętych już wcześniej stosunków
dyplomatycznych z rządem polskim.
Sikorski zginął w katastrofie lotniczej 4 lipca 1943 r. w Gibraltarze, powracając z inspekcji wojsk na Środkowym Wschodzie. Przyczyn katastrofy
nie wyjaśniono do dziś.
Pochowano go na cmentarzu polskich lotników w Newark w Wlk. Brytanii. 17 Września 1993 r. jego prochy przeniesiono na Wawel.
Sikorski był autorem kilku publikacji z zakresu wojskowości i polityki. Do najważniejszych z nich należały:
"O polską politykę państwową"
"Umowy i deklaracje z okresu pełnienia urzędu prezesa Rady Ministrów 18 grudnia 1922 - 26 maja 1923 (1923)"
"Nad Wisłą i Wkrą"
"Studium do polsko-radzieckiej wojny 1920 roku" (1928),
"Przyszła wojna - jej możliwości i charakter oraz związane z nim zagadnienia obrony kraju" (1934).
Odznaczenia m.in.:
Virtuti Militari II klasy.
Virtuti Militari V klasy.
Order Orła Białego.
Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski.
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski.
Krzyż Walecznych (czterokrotnie).
Złoty Krzyż Zasługi.
Order Krzyża Grunwaldu I klasy.
Krzyż Zasługi Wojsk Litwy Środkowej.
|