Nr ISSN 2082-7431
Serwis Polska Podziemna
Dział "Postacie".
STACHECKI, Marcin.



STACHECKI, Marcin.

Kapitan służby stałej saperów.



Pseudonimy: „Barszczyk”, „Górnik”, „Koliba”, "Colliba", „Świt”, „Wujek”.

Urodzony: 4 listopada 1905 r., Kozłowice, powiat Nowy Tomyśl.

Zmarł: 6/7 maja 1943 r., w więzieniu gestapo w Łodzi.


Promocje:

Kapitan.: 19 marca 1943 r., ze starszeństwem z 1 stycznia 1943 r.
Porucznik.: 11 listopada 1941 r.
Podporucznik.: 15 sierpnia 1938 r.

Funkcje:

Służba wojskowa w 55 Pułku Piechoty (Leszno).: 1925 r.
Uczestnik Centralnego Kursu Wyszkolenia dla Podoficerów Zawodowych w Centrum Wyszkolenia Saperów w Modlinie.: 1934 - 1935 r.
Służba w Szkole Podchorążych dla Podoficerów w Bydgoszczy.: 1936 - 1938 r.
Służba w 45 Pułku Strzelców Kresowych (Równe).: 1938 - wrzesień 1939 r.
Zaprzysiężony w szeregi Związku Walki Zbrojnej.: początek 1940 r.
Zastępca Komendanta Obwodu Sieradz, Okręg Łódź ZWZ.: maj - czerwiec 1940 r.
Komendant Obwodu Sieradz ZWZ.: czerwiec 1940 - 1 listopada 1942 r.
Komendant Inspektoratu Rejonowego Sieradz-Wieluń, Okręg Łódź AK.: 1 listopada 1942 - 1 maja 1943 r.

Opinie:

Notatki:

Syn Ignacego i Katarzyny z domu Ludwiczak. Pochodził z wielodzietnej rodziny. Ojciec był pracownikiem rolnym. Ukończył szkołę powszechną i kursy rolnicze. Pracował w rolnictwie. W 1925 r., został powołany do odbycia służby wojskowej w 55 Pułku Piechoty w Lesznie, gdzie ukończył szkołę podoficerską.
Pozostał w wojsku, początkowo jako podoficer nadterminowy (od 1927 r.), potem w służbie stałej. Podczas służby wojskowej uczył się zaocznie w gimnazjum. W 1934 r., po zdaniu matury, w stopniu sierżanta służby stałej został skierowany do Centrum Wyszkolenia Saperów w Modlinie, gdzie w 1935 r., ukończył Centralny Kurs Wyszkolenia dla Podoficerów Zawodowych.

W latach 1936-1938 przebywał w Szkole Podchorążych dla Podoficerów w Bydgoszczy. Po jej ukończeniu, w dniu 15 sierpnia 1938 r., został awansowany do stopnia podporucznika służby stałej piechoty. W tym samym roku został skierowany do służby w 45 Pułku Strzelców Kresowych w Równem.
Z pułkiem tym, w składzie 13 DP Armii "Prusy" walczył podczas Wojny Obronnej w 1939 r. Wzięty do niewoli uciekł z transportu, kierowanego do obozu jenieckiego w głąb Rzeszy. W Łodzi zgłosił się do dyspozycji tworzącego się tam Związku Walki Zbrojnej, do którego został zaprzysiężony na początku 1940 r.

W maju 1940 r., został skierowany do Sieradza, gdzie objął funkcję zastępcy Komendanta Obwodu. W czerwcu tego roku, po aresztowaniu przez Niemców kpt. Aleksandra Ogrodnika „ Szulca”, został mianowany w jego miejsce Komendantem Obwodu Sieradz ZWZ.
Prowadził aktywną działalność konspiracyjną. Był organizatorem struktur obwodu niemal od podstaw, a także twórcą patroli dywersyjnych. Swoją kwaterę przeniósł z Sieradza do Zduńskiej Woli, do mieszkania Kałużewskich przy ul. Łaskiej nr 39.
Miał do działalności konspiracyjnej szczególne predyspozycje: był dobrym organizatorem, łatwo nawiązywał kontakty z ludźmi, znał świetnie język niemiecki. Z pomocą Adama Banacha, przedwojennego prezesa Stronnictwa Ludowego, dotarł do wszystkich gmin Obwodu, pozyskując dla ZWZ młodzież z "Wici".

Jego praca dała nad wyraz dobre efekty, gdyż pod koniec 1940 r. Obwód Sieradzki liczył już około 500 zaprzysiężonych żołnierzy (pod koniec 1942 r. liczba ta wzrosła do niemal 2 500 żołnierzy).
Odnotowano także pierwsze sukcesy w sabotażu m. in. w Rektyfikacji Spirytusu w Sieradzu i w Parowozowni w Karsznicach. 11 listopada 1941 r., w uznaniu zasług został awansowany przez KG ZWZ do stopnia porucznika służby stałej saperów. Funkcję Komendanta Obwodu Sieradz pełnił do 1 listopada 1942 r.

1 listopada 1942 r., został mianowany przez Komendanta Okręgu Łódź AK na stanowisko Komendanta Inspektoratu Rejonowego Sieradzko-Wieluńskiego AK. Na powierzonym mu stanowisku ponownie wykazał się niezwykłą aktywnością.
Przeniósł się w tym czasie do leśniczówki Kamionka w pobliżu Wielunia, do gajowego Kuca. Miał zamiar uaktywnić Obwód Wieluński, podjął także prace nad dywersją dalekiego zasięgu (wspólnie z ppor. Janem Łuczkowskim, ps. "Narocz" – dowódcą grupy "Panew").
Tropiony przez agenturę niemieckiej policji bezpieczeństwa musiał często zmieniać miejsce kwaterowania. 19 marca 1943 r., został awansowany przez KG AK do stopnia kapitana służby stałej saperów ze starszeństwem z 1 stycznia 1943 r.

Swoje kwatery zainstalował na terenie Obwodu Sieradz i Obwodu Wieluń. Podczas odpraw z podwładnymi inspirował ich do aktywnej działalności z zachowaniem pełnej ostrożności w działaniach. Zalecał zachowanie pełnej konspiracji i wykonywania zadań bez zbędnego narażania żołnierzy. Był niezwykle popularnym i lubianym przez podwładnych dowódcą.

Pod koniec kwietnia 1943 r., przebywał na kwaterze w Obwodzie Wieluń, gdzie zastało go wezwanie na odprawę do Komendy Okręgu w Łodzi. Po odbytej odprawie, która odbyła się 30 kwietnia, wracał pociągiem z Łodzi do Wielunia. Na stacji kolejowej w Wieluniu został aresztowany przez agentów gestapo. Z całą pewnością został aresztowany w wyniku zdrady.
Według innej wersji wydarzeń aresztowano go na dworcu w Zduńskiej Woli 1 maja 1943 r. Wskazać go miała Niemcom Irena Ciesielska. Nie pomogły "żelazne" dokumenty na nazwisko volksdeutscha Emila Koschtrzewy.
Uznając, że nie ma innego wyjścia wyrwał się Niemcom, lecz w pościgu został postrzelony. Przewieziono go do łódzkiego więzienia gestapo na ul. Sterlinga.

W przemyconych grypsach ujawnił okoliczności aresztowania, prosił o truciznę. Podczas przesłuchania był nieludzko torturowany. Zmiażdżono mu końce palców rąk i nóg.
Według informacji współwięźniów, mimo takich form przesłuchań nie załamał się i nie wydał nikogo, co potwierdza fakt, że gestapowcy nie aresztowali nikogo z jego otoczenia. Ci sami świadkowie twierdzili również, że jego ciało było czarne od tortur. W nocy z 6/7 maja zerwał w celi bandaże i powiesił się w klęczącej pozycji.

Odznaczenia m.in.:

Krzyż Walecznych.
Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami.




powrót.


© copyright 2005 - 2007, Radosław ""Butryk"" Butryński
Design by Scypion