TABACZYŃSKI, Tadeusz Juliusz
Podpułkownik służby stałej piechoty.

Pseudonimy: „Grabowski”, „Kurp”, „Mazur”, „Soć”, „Zenit”, vel Grabicz /LP/, Królikowski, vel Bronisław Rulka.
Urodzony: 4 kwietnia 1896 r., w Koluszkach.
Zmarł: 8 lipca 1971 r., w Warszawie.
Promocje:
Podpułkownik.: 19 marca 1938 r.
Major.: 1 stycznia 1931 r.
Kapitan.: 1 lipca 1923 r.
Porucznik.: 1921 r., ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 r.
Podporucznik.: 1 marca 1919 r.
Funkcje:
Uczestnik przeszkolenia wywiadowczego w oddziale kapitana Świętopełka (Zagórze).: luty - marzec 1915 r.
Służba w 5 pułku Piechoty Legionów.: 20 marca 1935 - 17 lipca 1917 r.
Elew Szkoły Podoficerskiej Polskiej Siły.: lipiec 1918 - ??
Wstępuje w szeregi Wojska Polskiego.: listopad 1918 r.
Służba w 7 Pułku Piechoty Legionów.: listopad 1918 - ??
Instruktor w Kompanii Szkolnej 32 Pułku Piechoty.: grudzień 1918 - 1 kwietnia 1919 r.
Służba w 39 pułku Piechoty.: kwiecień 1919 - ??
Doradca techniczny w 3 Pułku Katowickim (III Powstanie Śląskie).: maj - lipiec 1921 r.
Dowódca kompanii w 33 Pułku Piechoty.: ?? - ??
Dowódca Szkoły Podoficerskiej przy 33 Pułku Piechoty.: 2 sierpnia 1922 - ??
Służba w 71 Pułku Piechoty (Zambrów).: 1923 - 1928 r.
Wykładowca i dowódca kompanii w Szkole Podchorążych Piechoty w Ostrowii Mazowieckiej - Komorowie.: 1928 - 1931 r.
Dowódca batalionu w 85 Pułku Piechoty.: 1931 - 1935 r.
Wykładowca w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie.: 1 luty 1935 - grudzień 1938 r.
Komendant Centralnej Szkoły KOP (Osowiec).: grudzień 1938 - ??
Dowódca Twierdzy Osowiec.: grudzień 1938 - ??
Dowódca Grupy "Osowiec".: wrzesień 1939 r.
Emisariusz Dowództwa Głównego/Komendy Głównej SZP/ZWZ na terenie Ciechanowa.: 1939/1940 r.
Oficer w Komendzie Okręgu Warszawa-Województwo.: luty - październik 1940 r.
Komendant Inspektoratu II, Podokręgu "Północ" Okręgu Warszawa-Województwo.: październik 1940 - wrzesień 1941 r.
Komendant Podokręgu "Północ" Okręgu Warszawa-Województwo ZWZ/Obszaru Warszawa AK.: październik 1941 - marzec 1943 r.
Przeniesiony do sztabu Komendy Okręgu Lwów AK.: marzec 1943 r.
II Zastępca Komendanta Okręgu Lwów AK.: 9 lipca - 10 sierpnia 1944 r. (aresztowany).
Więzień obozów: Auschwitz, Buchenwald, Gross-Rosen, Mittelbau-Dora, Bergen Belsen.: październik 1943 - 15 kwietnia 1945 r.
Opinie:
Notatki:
Syn Stanisława i Izabelli z domu Wołczyńskiej. Uczęszczał do prywatnego gimnazjum im. J. Dąbrowskiego w Piotrkowie Trybunalskim, gdzie do 1914 r., ukończył 6 klas. We wrześniu 1914 r., zgłosił się ochotniczo w Myszkowie, gdzie mieszkał, do pomocy oddziałom legionowym. Początkowo jako kurier przewoził pocztę i materiały propagandowe oraz współpracował z emisariuszem I Brygady Legionów Karolem Chęcińskim.
Od połowy lutego do połowy marca 1915 r., odbywał przeszkolenie wywiadowcze w oddziale kapitana Świętopełka w Zagórzu, potem w okresie od 20 marca 1915 do 17 lipca 1917 r., służył w 5 pp. Legionów Polskich. Internowany, przebywał do 14 lipca 1918 r., w obozie w Szczypiornie. W tym samym miesiącu, po zgłoszeniu do Polskiej Siły Zbrojnej, został skierowany do szkoły podoficerskiej. Jednocześnie nawiązał kontakt z POW w Częstochowie. 10 listopada 1918 r., brał udział w rozbrajaniu Niemców w Warszawie.
W listopadzie 1918 r., rozpoczął w stopniu kaprala służbę w Wojsku Polskim, a ściślej w 7 pp. Leg. Od grudnia 1918 r., był instruktorem w kompanii szkolnej 32 pp., a od 1 kwietnia 1919 r., służył w 33 pp. 1 marca 1919 r., otrzymał awans na podporucznika piechoty. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej 1919-1920. Dowodził plutonem, potem kompanią.
Od połowy maja do lipca 1921 r., podczas III Powstania Śląskiego był doradcą technicznym w 3 Pułku Katowickim. Walczył m. in. Pod Górą Św. Anny. W 1921 r., został zweryfikowany w stopniu porucznika służby stałej piechoty ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 r. Po powrocie do 33 pp. dowodził kompanią. Od 2 sierpnia 1922 r., dowodził szkołą podoficerską przy 33 pp. 1 lipca 1923 r., został awansowany do stopnia kapitana.
W latach 1923 - 1928 służył w 71 pp. w Zambrowie, gdzie pełnił różne funkcje. W okresie 1928 - 1931 był wykładowcą i dowódcą kompanii w Szkole Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej - Komorowie. 1 stycznia 1931 r., został awansowany do stopnia majora służby stałej piechoty. W 1931 r., został przeniesiony na stanowisko dowódcy batalionu w 85 pp.
Od 1 lutego 1935 r., był wykładowcą w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie. 19 marca 1938 r., został awansowany do stopnia podpułkownika służby stałej piechoty. W grudniu 1938 r., został mianowany Komendantem Centralnej Szkoły Podoficerskiej KOP w Osowcu. Jednocześnie pełnił funkcję dowódcy twierdzy Osowiec koło Grajewa.
W Wojnie Obronnej 1939 r., wziął udział na stanowisku dowódcy Grupy „Osowiec”, w skład której wchodziły: utworzony z sił Szkoły Podoficerskiej KOP w Osowcu 135 pp. i kilka mniejszych oddziałów. Stanowiły one część sił SGO „Narew”. Walczył w obronie Grajewa. W dniu 13 września, wraz z 135 pp. został skierowany na odsiecz Lwowa. Po dotarciu na Wołyń, wobec agresji sowieckiej pułk przeszedł przez Bug i dołączył do 50 Rezerwowej Dywizji Piechoty, walczącej składzie SGO „Polesie”. Dowodził przejściowo utworzoną brygadą piechoty. Walczył pod Kockiem. Po kapitulacji SGO Polesie”, 6 października 1939 r., zgrupowanie został rozwiązane.
Po zakończeniu działań wojennych uniknął niewoli i podjął działalność konspiracyjną. Jako emisariusz SZP/ZWZ zajmował się organizacją struktur konspiracyjnych na terenie Ciechanowa na Mazowszu. W okresie od lutego do października 1940 r., był oficerem w sztabie Okręgu Warszawa-Województwo ZWZ. Od października 1940 do września 1941 r., dowodził II Inspektoratem ZWZ Podokręgu Północ krypt. „Olsztyn”, „Tuchola”, „ Królewiec”, „Garbarnia” – (obwody Ciechanów-Płońsk).
W okresie od października 1941 do marca 1943 r., pełnił funkcję Komendanta Podokręgu „Północ”, którym dowodził z Warszawy. W wyniku konfliktu z zastępcą (płk Stanisław Nakoniecznikoff-Klukowski) doszło do rozłamu w sieci terenowej Podokręgu. W efekcie duża część konspiratorów przeszła do NSZ. W marcu 1943 r., został przeniesiony do Obszaru Lwowskiego. Przewidywany na stanowisko Komendanta Okręgu AK Stanisławów, objął ostatecznie funkcję II Zastępcy Komendanta Okręgu Lwów AK. Funkcję tą pełnił w okresie od 9 lipca do 10 sierpnia 1943 r., czyli do momentu przypadkowego aresztowania przez Niemców. Więziony przez 2 miesiące w więzieniu przy ul. Łąckiego. Nie został rozszyfrowany jako oficer AK.
W październiku 1943 r., został wywieziony do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu, a następnie do obozu w Buchenwaldzie. Od stycznia 1944 r., był więźniem w obozie Gross-Rosen, gdzie dowodził obozową konspiracją. 8 stycznia 1945 r., został przewieziony do obozu w Mittelbau-Dora, potem do Bergen-Belsen. 15 kwietnia 1945 r., został uwolniony z obozu przez wojska kanadyjskie. Jako ciężko chory przebywał w szpitalach w Celle i w Hanowerze. Od 30 września 1947 r., przebywał w Londynie, potem na leczeniu w Polish Hospital w Penley.
Do Polski powrócił 18 listopada 1965 r., jako inwalida przywieziony przez syna Andrzeja i zamieszkał w Otwocku. Zmarł 8 lipca 1971 r., w Warszawie. Pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.
Żonaty Zofią Wnorowską (1904 - 1932). Miał z tego związku dwóch synów: Sławomira (ur. 1924 r.), żołnierza AK, powstańca warszawskiego oraz Andrzeja (ur. 1929 r.), żołnierza 1 Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka, po wojnie ekonomistę.
Odznaczenia m.in.:
Virtuti Militari IV klasy,
Virtuti Militari V klasy,
Krzyż Walecznych,
Złoty Krzyż Zasługi,
Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami,
Krzyż Niepodległości.
|