Nr ISSN 2082-7431
Serwis Polska Podziemna
Dział "Postacie".
WAYDA, Wojciech.



WAYDA, Wojciech

Podpułkownik dyplomowany służby stałej piechoty.



Pseudonimy: „Baca”, „Lux”, „Lincoln”, „Odwet”..

Urodzony: 1 maja 1897 r., w Komarno-Rudki, Wojewówdztwo Lwów.

Zmarł: 29 maja 1949 r., w Krakowie.


Promocje:

Podpułkownik dyplomowany.: 11 listopada 1943 r.
Major dyplomowany.: 1 stycznia 1936 r.
Kapitan dyplomowany.: 30 września 1933 r..
Kapitan.: 1 stycznia 1927 r.
Porucznik.: 6 luty 1921 r. ( w 1923 r., zweryfikowany ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 r.)
Podporucznik.: 1 listopada 1918 r.

Funkcje:

Wcielony do armii austriackiej.: 22 maja 1915 r.
Służba w Batalionie Zapasowym 89 Pułku Piechoty Szkoły Rezerwy Piechoty (Opawa).: 22 lipca 1915 - 1 października 1916 r.
Wstępuje ochotniczo w szeregi Wojska Polskiego.: 30 października 1918 r.
Służba w 18 Pułku Piechoty.: 1918 - październik 1920 r.
Dowódca kompanii w Batalionie Zapasowym 31 Pułku Piechoty (Łódź).: 11 października 1920 - 2 kwietnia 1921 r.
Uczestnik kursu szkoleniowego Broni Specjalnych i CKM w Chełmie.: 11 października 1920 - 5 maja 1921 r.
Oficer w Komendzie Miasta Łódź.: 2 kwietnia 1921 - 15 września 1922 r.
Dowódca 2 kompanii I Batalionu 31 Pułku Piechoty (Chełm).: 16 września 1922 - 12 lipca 1927 r.
Uczestnik kursu dla Młodszych Oficerów Piechoty w Chełmie.: 1 stycznia 5 maja 1925 r.
Instruktor i dowódca kompanii szkolnej w Szkole Podchorążych Piechoty w Ostrowii Mazowieckiej-Komorowie.: 12 lipca 1927 - ??
Adiutant i referent bezpieczeństwa i dyscypliny w Szkole Podchorążych Piechoty w Ostrowii Mazowieckiej-Komorowie.: ?? - 9 kwietnia 1930 r.
Przeniesiony do 30 Pułku Piechoty (Warszawa).: 9 kwietnia 1930 r.
Dowódca kompanii w 30 Pułku Piechoty.: 28 luty 1930 - ??
Studia na Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie.: październik 1931 - wrzesień 1933 r.
Oficer w sztabie DOK II Lublin.: ?? - ??
Oficer do zleceń w 20 Dywizji Piechoty (Baranowicze).: 7 listopada 1934 - ??
Szef sztabu 20 Dywizji Piechoty.: ?? - 15 września 1939 r.
Szef sztabu Odcinka Północnego Obrony Warszawy.: 15 - 28 września 1939 r.
Członek Służby Zwycięstwu Polski/Związku Walki Zbrojnej w Warszawie.: jesień 1939 - wiosna 1940 r.
Komendant Inspektoratu Rejonowego Kraków ZWZ/AK.: marzec/kwiecień 1941 - marzec 1944 r.
P.o. Komendanta Okręgu Kraków AK.: kwiecień - maj 1944 r.
Komendant Inspektoratu Rejonowego Kraków AK.: czerwiec 1944 - maj 1945 r.

Opinie:

Notatki:

Syn Antoniego i Apolonii z domu Cygan. W latach 1909 – 1915 był uczniem Gimnazjum Klasycznego w Gródku Jagiellońskim. 22 maja 1915 r., został wcielony do armii austriackiej. Po przeszkoleniu, w okresie od 22 lipca 1915 do 1 października 1916 r., był w kadrze Batalionu Zapasowego 89 pp. rez. Szkoły Oficerów Rezerwy Piechoty w Opawie, gdzie od 1 stycznia do 1 czerwca 1916 r., był słuchaczem kursu oficerskiego.
1 czerwca 1916 r., został przydzielony do 87 pp. na stanowisko dowódcy plutonu. Walczył na froncie włoskim. Od 17 marca 1917 r., był dowódcą plutonu w 89 pp., potem instruktorem piechoty. Walczył m. in. pod Izonzo. W maju 1917 r., został ranny w rękę. W październiku 1918 r., powrócił do Krakowa, gdzie zdał egzamin maturalny.

30 października 1918 r., zgłosił się ochotniczo do służby w Wojsku Polskim. 1 listopada 1918 r., został awansowany do stopnia podporucznika. Współorganizator Pułku Ziemi Rzeszowskiej, przemianowanego w grudniu 1918 r., na 1 pp. Ziemi Rzeszowskiej, a w styczniu 1919 na 18 pp. W okresie od 11 listopada do 6 grudnia 1918 r., brał udział w walkach z Ukraińcami o Lwów. 6 grudnia dostał się do niewoli ukraińskiej. Uwolniony 16 maja 1919 r., powrócił ponownie do służby w 18 pp.
W okresie od 11 października 1920 do 5 lutego 1921 r., służył w Batalionie Zapasowym 31 pp. w Łodzi, na stanowisku dowódcy kompanii. Od 11 października 1920 do 5 maja 1921 r., przebywał na kursie szkoleniowym Broni Specjalnych i CKM w Chełmie. 6 lutego 1921 r., awansowany do stopnia porucznika służby stałej piechoty. Następnie powrócił do służby w 31 pp.

W okresie od 2 kwietnia 1921 do 15 września 1922 r., delegowany do służby w Komendzie Miasta Łodzi. Potem od 16 września 1922 r., był dowódcą 2 kompanii I Batalionu 31 pp. W 1923 r., zweryfikowany przez Ministerstwo Spraw Wojskowych w stopniu porucznika ze starszeństwem 1 czerwca 1919 r. Od 1 stycznia 1925 do 5 maja 1925 r., przebywał na kursie dla Młodszych Oficerów Piechoty w Chełmie. W tym czasie nadal pełnił funkcję dowódcy 2 kompanii w 31 pp. 1 stycznia 1927 r., awansowany do stopnia kapitana służby stałej piechoty. Z dniem 12 lipca 1927 r., został przeniesiony z 31 pp. do Szkoły Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej – Komorowie, gdzie był kolejno: instruktorem i dowódcą kompanii szkolnej oraz adiutantem i referentem bezpieczeństwa i dyscypliny. W dniu 9 kwietnia 1930 r., został przeniesiony do 30 pp. w Warszawie, gdzie do 28 lutego 1932 r., był dowódcą kompanii.

W okresie od października 1931 do września 1933 r., studiował w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie, uzyskując stopień kapitana dyplomowanego służby stałej piechoty. Następnie odbywał praktyki w sztabie DOK II Lublin. Od 7 listopada 1934 r., był oficerem do zleceń w 20 DP w Baranowiczach. 1 stycznia 1936 r., otrzymał awans do stopnia majora dyplomowanego służby stałej piechoty.
W Wojnie Obronnej 1939 r., był szefem sztabu 20 DP, działającej w składzie Armii „Prusy”. Brał udział w walce z wrogiem na szlaku 20 DP. Od 15 września 1939 r., był szefem sztabu Odcinka Północnego Obrony Warszawy. Po kapitulacji stolicy uniknął niewoli. Początkowo w Warszawie, gdzie działał w konspiracji SZP/ZWZ. Wiosną 1940 r., wyjechał do Krakowa.
Od przełomu marca i kwietnia 1941 r., pełnił funkcję Komendanta Inspektoratu Rejonowego ZWZ/AK Kraków. W skład Inspektoratu wchodziły obwody: Kraków-miasto, Kraków –powiat, Bochnia i Myślenice.

Po aresztowaniu w dniu 24 marca 1944 r., Komendanta Okręgu AK Kraków – płk Józefa Spychalskiego pełnił obowiązki Komendanta Okręgu AK Kraków. 11 listopada 1943 r., został awansowany do stopnia podpułkownika dyplomowanego. W czerwcu 1944 r., powrócił na stanowisko Komendanta Inspektoratu Rejonowego Kraków AK. Podczas akcji „Burza” był dowódcą odtwarzanej 6 DP AK. Poszukiwany przez gestapo. Za jego „głowę” Niemcy wyznaczyli nagrodę 100 tys. zł okupacyjnych.
Po wkroczeniu wojsk sowieckich do Krakowa ukrywał się i nadal działał w konspiracji. Inspektoratem Rejonowym Kraków kierował do maja 1945 r. Ujawnił się przed Komisją Likwidacyjną d/s AK w Krakowie, w dniu 27 września 1945 r. W 1946 r., aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa i więziony. W 1948 r., zwolniony z więzienia w ciężkim stanie zdrowia. Zeznawał 29 października 1948 r., przed WSR Kraków jako świadek w procesie F. Punickiego „Szymona”.

Zmarł w Krakowie 29 maja 1949 r. Pochowany na cmentarzu Rakowieckim w Krakowie. Żonaty z Martą z domu Augustyniak. Miał syna Eligiusza (ur. 12 grudnia 1921 zm. 2 listopada 2004 r.) żołnierza AK ps. „Słoneczko” oraz córkę (ur. 30 maja 1924 r.).

Odznaczenia m.in.:

Virtuti Militari V klasy,
Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami,
Krzyż Walecznych,
Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918-1921.




powrót do spisu treści


© copyright 2005 - 2007, Radosław ""Butryk"" Butryński
Design by Scypion