Nr ISSN 2082-7431
Polska Podziemna
Okręg Warszawa ZWZ-AK.
Część II.



Obwód VI - Praga "46", "XXVI", "VI".

Dowódcy:
ppłk. Konrad Szramka-Gliszczyński "Rówieniec", "Zawisza".: październik 1939 - lipiec 1942 r.
ppłk. Zygmunt Rylski "Grzegorz", "Hańcza".: sierpień 1942 - 2 luty 1944 r.
płk. Antoni Żurowski "Andrzej", "Bober", "Papież".: 2 luty 1944 - 27 listopada 1944 r.

Zastępcy:
płk. Antoni Żurowski "Andrzej", "Bober", "Papież".: listopad 1939 - marzec 1942 r.
ppłk. Zygmunt Bobrowski "Ludwik", "Ludwik II".: marzec - listopad 1942 r.
płk. Antoni Żurowski "Andrzej", "Bober", "Papież".: listopad 1942 - 2 luty 1944 r.
ppłk. Zygmunt Bobrowski "Ludwik", "Ludwik II".: ?? - wrzesień 1944 r.

Zastępca szefa sztabu:
mjr Kazimierz Lichodziejewski "Tara".
Adiutant:
ppor. Aleksander Nakoniecznik "Jastrząb II".
Zastępca:
ppor. Aleksander Bartnik "Jastrząb I".
Oficer wywiadu:
ppor Władysław Jedliński "Nemo", "Stefan Sławiński", "Stefan Tomaszewski", "Marta”.
Kwatermistrz:
kpt. Stanisław Ułasiewicz "Zamożny".
Oficer łączności:
por Wiktor Urban "Gromicz".
Oficer saperów:
por. Lucjan Zaruski "Władysław".
Lekarz obwodu:
por dr Mieczysław Ropek "Miecio".
Kapelan:
- ks. kpt Antoni Kitliński "Szczepan".

Wojskowa Służba Kobiet.

Komendantka:
por. Stanisława Stodulska "Ewa".

Liczebność: 400 kobiet.

Wojskowa Służba Ochrona Powstania.

Inspektor:
kpt. rez. Ludwik Pęgowski "Ludwik Notecki".

I zastępca:
kpt. Edmund Wąsowski "Socjusz".
II zastępca:
por. Kazimierz Wysokiński ""Myna".

Kompania osłony sztabu.

Dowódca:
kpt. Konstanty Pędzikowski "Lech".

Pluton 617 (drużyna 100 GS Praga).
Dowódca:
ppor Jerzy Przyjemski "Groch" , "Kijanka".
Pluton 618.
Dowódca:
ppor Jerzy Jaczewski "Bryza".
Pluton łączności 605a (drużyna 400 BS, Hufiec BS Grochów).
Dowódca:
- N.N.

Kompania łączności.

Pluton 607.
sierż. pchor Leszek Rylski "San" (?).
Pluton 609.
Dowódca:
ppor rez. Stanisław Sierakowski "Stefan".

Batalion Saperów Praskich.

Dowódca:
por. Lucjan Zaruski "Władysław".

1 Kompania "19-s-6".

Dowódca:
ppor. N.N. "Łazik".

Pluton 60.
Dowódca:
sierż. Henryk Woźniak "Jaksa".
Pluton 61.
Dowódca:
plut. pchor. Włodzimierz Malinowski "Tygrys".
Pluton 62.
Dowódca:
ppor. rez. Czesław Młynarski "Oliwa".

2 Kompania "20-s-6".

Dowódca:
ppor. Mieczysław Zborowicz "Gajowy".

Pluton 56 (I Rejon).
Dowódca:
ppor. rez. Franciszek Potyka "Fronczek".
Pluton 57.
Dowódca:
plut. pchor. Eustachiusz Malinowski "Rekin".
Pluton 58 (I Rejon).
Dowódca:
ppor. Jan Górski "Grot".
Pluton 59.
Dowódca:
sierż. Zygmunt Orłowski "Orzeł".

3 Kompania "21-s-6".

Dowódca:
ppor. Czesław Ochocki "Czesław"


Struktura terenowa (stan z lipca 1944 r.).

Rejon I. Nowe Bródno-Pelcowizna.

Dowódcy:
mjr Tadeusz Drzewica-Wasilewski "Antoni"
kpt. Zygmunt Pawlik "Gawryło".

Zastępca:
kpt. Stanisław Szczechura "Wiktor".
Lekarz:
- dr Stanisław Werbel.
Kapelan:
ks. kpt Józef Woźniak.

Wojskowa Służba Kobiet.

Komendantka:
- Irena Laskowicka "Teresa".

Wojskowa Służba Ochrony Powstania.

Inspektor:
- Stanisław Habros "Roland".
Zastępca:
ppor. Stefan Gocman "Oporczyk".

Zgrupowanie 624.

Dowódca:
ppor. Kozłowski "Grat" (?).
por. Ruśkiewicz "Wąchala" (?).

Pluton 625.
Dowódca:
ppor Marian Jarmiński "Zbigniew".
Pluton 626.
Dowódca:
kpr. pchor. Julian Żołnierowicz "Oskard".
Pluton 627.
Dowódca:
ppor. Henryk Chełmiński "Leszek".

Zgrupowanie 628.

Dowódca:
Feliks Robakiewicz "Kujawiak".

Pluton 629.
Dowódcy:
ppor. Wiktor Sycianko "Wiktor" (?).
ppor. Zdzisław Sołtys "Chełm".
Pluton 630.
Dowódca:
- N.N.
Pluton 631.
Dowódca:
Wiktor Sycianko "Wiktor".

Zgrupowanie 632.

Dowódca:
por. N.N. "Wilkosz".

Pluton 633.
Dowódca:
plut. pchor. Mieczysław Kaczorowski "Adam".
Pluton 634.
Dowódca:
ppor. Janusz Feist "Zakrzewski".
Pluton 635.
Dowódca:
- N.N.

Zgrupowanie 636.

Pluton 637.
Dowódca:
- N.N.
Pluton 638.
Dowódca:
- N.N.
Pluton 639.
Dowódca:
- N.N.
Pluton 640.
Dowódca:
sierż. Henryk Zawilski "Piast".

Zgrupowanie 641.

Dowódca:
por. Zygmunt Skowron "Rafał".

Pluton 642.
Dowódca:
- N.N.
Pluton 643.
Dowódca:
- N.N.
Pluton 644.
Dowódca:
- N.N.
Pluton 645.
Dowódca:
- N.N.

Zgrupowanie 646.

Pluton 647.
Dowódca:
- N.N.
Pluton 648.
Dowódca:
- N.N.
Pluton 649.
Dowódca:
- N.N.

Pluton saperów DB.
Dowódca:
ppor. Jerzy Górski.

Stan ewidencyjny: 900 żołnierzy. Stan mobilizacyjny: 600 żołnierzy. W skład Rejonu I weszło 18 plutonów w 6 zgrupowaniach-kompaniach.


Rejon II. Bródno, Targówek, Targówek Fabryczny.

Dowódcy:
mjr. Kazimierz Lichodziejewski "Tara".
mjr. Apolinary Korejwo "Karo".

Zastępca:
por. Kazimierz Praxmejer "Kazik".

Adiutant:
por. Józef Zawistowski "Zawisza".
Oficer broni:
st. sierż. Ryszard Szladowski "Wir".
Oficer gospodarczy:
chor. Józef Kantorowicz "Dan".
Lekarz:
- dr. Stanisław Bednarzewski "Negus".
Kapelan:
ks. kpt. Jan Durka "Kaktus".

Biuro Informacji i Propagandy.

Szef:
kpr. pchor. Tadeusz Głos "Jan".

Wojskowa Służba Kobiet.

Komendantka:
- Helena Grzechnik "Szczerba".

Zgrupowanie 654.

Dowódca:
por. Zygmunt Lewandowski "Kat".

Pluton 655. Dowódca:
ppor. Witold Wilski "Stawisz".
Pluton 656.
Dowódca:
Leon Gerner "Zalej".
Pluton 657.
Dowódcy:
ppor. Mieczysław Łuniewski "Montana".
ppor. Jan Pawlak "Daniel".

Pluton artylerii.
Dowódca:
ppor. Edward Kowalewski "Sokół".

Zgrupowanie 658.

Dowódca:
por. Juliusz Nowicki "Dąb".

Pluton 659.
Dowódca:
ppor. Stanisław Zaremba (?).
Pluton 660.
Dowódca:
ppor. Stanisław Zaremba (?).
Pluton 661.
Dowódca:
plut. Władysław Sas "Ćwik" (?).

Zgrupowanie 662.

Dowódca:
por. Jerzy Kozłowski "Sęk II".

Pluton 663.
Dowódca:
chor. Jan Wacławski "Sing".
Pluton 664.
Dowódca:
ppor. Edmund Kowalewski "Sokół"
Pluton 665.
Dowódca:
ppor. Roman Świderski "Chińczyk".

Zgrupowanie 666.

Dowódca:
ppor. Jan Pawlak "Daniel".

Pluton 667.
Dowódca:
ppor. N.N. "Lot".
Pluton 668.
Dowódca:
- N.N.
Pluton 669.
Dowódca:
- N.N.

Zgrupowanie 670.

Dowódca:
por. Stanisław Gęsicki "Józef".

Pluton 671.
Dowódca:
sierż. Władysław Ignatowski "Łucki".
Pluton 672.
Dowódca:
ppor. N.N. "Szczepan".

Zgrupowanie 1 683.

Pluton 1 684.
Dowódca:
- N.N. Pluton 1 685.
Dowódca:
Pluton 1 686.
Dowódca:
- N.N.

Stan ewidencyjny: 950 żołnierzy. Stan mobilizacyjny: 750 żołnierzy. Uzbrojenie według stanu z lipca 1944 r.: 36 karabinów, 1 rkm, 8 pistoletów maszynowych, 55 sztuk broni krótkiej, ok. 400 granatów, 120 butelek zapalających.


Rejon III. Grochów, Saska Kępa.

Dowódca:
rtm./mjr Tadeusz Schollenberger „Rakowski”.

Zastępca:
rtm./mjr Zygmunt Bargiel "Zygmunt".
Adiutanci:
ppor. Stefan Nielepiec "Prus".
ppor. Tadeusz Korejwo "Maksym".
ppor. Marian Zieliński "Skiba".
Oficerowie informacyjni:
ppor. Jerzy Szczygielski "Nowina".
ppor. Józef Dobiecki "Marabut".
Oficer broni:
ppor. Józef Brejski "Śmiały".
Oficer uzbrojenia:
ppor. Mieczysław Saner "Miet".
Oficer Biura Informacji i Propagandy:
pchor. Piotr Kuliński "Kryspin".
Lekarz:
- dr. Jerzy Wilczyński "Poraj".

Pluton ochrony sztabu.
Dowódca:
ppor. Michał Wilga "Kot".

Pluton artylerii.
Dowódca:
- N.N.

Pluton łączności.
Dowódca:
ppor. Henryk Wawerski "Czarny".

Pluton saperów.
Dowódcy:
ppor. Wiesław Wybraniec "Sławek".
por. Antoni Dąbrowski "Wilk".

Wojskowa Służba Kobiet.

Komendantka:
por. Hanna Otys "Sława".

Komendantka sanitariuszek:
- Izabella Kwiatkowska "Iza".

Wojskowa Służba Ochrony Powstania.

Inspektor:
por. Stanisław Celler "Kalina".

Zgrupowanie 678.

Dowódca:
por. Kazimierz Zawanowski "Łoś".

Pluton 679.
Dowódca:
por. Ludwik Błaszczyński "Bończa".
Pluton 680.
Dowódca:
por. Konstanty Jaworski "Kot".
Pluton artylerii 681.
Dowódca:
ppor. Wacław Rakoczy "Brzoza", "Cancer".
Pluton 682.
Dowódca:
ppor. Andrzej Rosik "Golec".
Pluton 683.
Dowódca:
- N.N.

Zgrupowanie 684.

Dowódca:
- N.N.

Pluton 685.
Dowódca:
ppor. Wiktor Wejer "Wojciech".
Pluton 686.
Dowódca:
ppor. Roman Sitkowski "Wiktor".
Pluton 687.
Dowódca:
ppor. Witold Pruszko "Wit".
Pluton 688.
Dowódca:
- N.N.
Pluton 689.
Dowódca:
- N.N.

Zgrupowanie 690.

Dowódca:
kpt. Mieczysław Szyszko "Sambor".

Pluton 691.
Dowódca:
ppor. Aleksander Przedpełski "Jastrząb".
Pluton 692.
Dowódca:
ppor. Henryk Pieliński "Monada".
Pluton 693.
Dowódca:
chor./ppor. Franciszek Chomentowski "Kula".
Pluton 694.
Dowódca:
por. Florian Kołodziejczak "Maks".
Pluton 695.
Dowódca:
- N.N.

Zgrupowanie 696.

Dowódca:
por. Marian Rudnicki "Mak".

Pluton 697.
Dowódca:
- N.N.
Pluton 698.
sierż. Michał Szczurek "Juhas".
Pluton 699.
Dowódca:
- N.N.

Zgrupowanie 1 687.

Dowódca:
- N.N.

Pluton 1 688.
Dowódca:
- N.N.
Pluton 1 689.
Dowódca:
- N.N.
Pluton 1 690.
Dowódca:
- N.N.

W lipcu 1944 r., stan ewidencyjny Rejonu III wyniósł 1 100 żołnierzy.


Rejon IV. Michałów, Nowa Praga.

Dowódcy:

mjr./ppłk. Zygmunt Rylski "Grzegorz", "Hańcza".: 1940 - sierpień 1942 r.
ppłk. Henryk Bełdycki "Stefan".

Zastępca:
kpt. Stanisław Łukaszewicz "Stach".
Adiutant:
ppor. Czesław Dąbrowski "Sęp I".
Oficer ds. uzbrojenia:
kpt. inż. Bolesław Fabisiak "Marian".
Lekarz:
- Stanisław Biełobradek.

Pluton łączności 1 601.
Dowódca:
- Walerian Popławski "Ryksza".

Wojskowa Służba Kobiet.

Komendantka:
- Anna Robakiewicz-Kunicka "Aranka".

Wojskowa Służba Ochrony Powstania.

Inspektorzy:
por Rudolf Auch "Skała".
kpt. Julian Nowicki "Ambroży".

Zgrupowanie 1 604.

Dowódcy:
por Michał Łazarski "Biebrza".
- N.N.

Pluton 1 605.
Dowódca:
- N.N.
Pluton 1 606.
Dowódca:
- N.N.
Pluton 1 607.
Dowódca:
- N.N.

Zgrupowanie 1 608.

Dowódca:
por. Apoloniusz Dobrzyński "Murzyn".

Pluton 1 609.
Dowódca:
- N.N.
Pluton 1 610.
Dowódca:
- N.N.
Pluton 1 611.
Dowódca:
- N.N.

Zgrupowanie 1 612.

Dowódca:
por. Zygfryd Jaworski "Murzyn II".

Pluton 1 613.
Dowódca:
- N.N.
Pluton 1 614.
Dowódca:
- N.N.
Pluton 1 615.
Dowódca:
- N.N.

Zgrupowanie 1 616.

Dowódca:
ppor. Alojzy Gryczmański "Gonzaga".

Pluton 1 617.
Dowódca:
- N.N.
Pluton 1 618.
Dowódca:
- N.N.
Pluton 1 619.
Dowódca:
- N.N.

Zgrupowanie 1 620.

Dowódca:
kpt. Stanisław Łukaszewicz "Stach".

Pluton 1 621.
Dowódca:
- N.N.
Pluton 1 622.
Dowódca:
- N.N.
Pluton 1 623.
Dowódca:
- N.N.
Pluton 1 624.
Dowódca:
- N.N.
Pluton 1 625.
Dowódca:
- N.N.

Zgrupowanie 1 626.

Dowódcy:
ppor. Jan Wójcik "Znicz".
por. Czesław Mazek "Rokita".

Pluton 1 627.
Dowódca:
- N.N.
Pluton 1 628.
Dowódca:
- N.N.
Pluton 1 629.
Dowódca:
- N.N.

Zgrupowanie 1 630.

Dowódca:
por. Zbigniew Dobrzański "Kruk"

Pluton 1 631.
Dowódca:
- N.N.
Pluton 1 632.
Dowódca:
- N.N.
Pluton 1 633.
Dowódca:
- N.N.

Zgrupowanie 1 634.

Dowódca:
pchor. N.N. "Janek".

Pluton 1 635.
Dowódca:
- N.N.
Pluton 1 636.
Dowódca:
- N.N.
Pluton 1 637.
Dowódca:
- N.N.

Stan ewidencyjny: 1 040 żołnierzy zorganizowanych w 8 zgrupowań-kompanii.


Rejon V. Praga Centralna "Florian".

Dowódca:
mjr. Ludwik Bobrowski "Ludwik II".

Zastępca:
kpt. Euzebiusz Jarema "Karol".
Adiutanci:
ppor Andrzej Sosiński "Paweł".
ppor Edward Linke "Protas".
Oficer informacyjny:
ppor. Henryk Łukasiewicz "Socha".
Oficer ds. uzbrojenia:
ppor. Kazimierz Białowąs "Żegota".
Oficer ds. ewidencyjnych:
ppor. Adolf Siostrzonek "Szerszeń".
Lekarz:
- dr Marian Zieliński.

Pluton łączności 609.
Dowódca:
ppor. Piotr Makarski "Bohun".

Pluton zmotoryzowany.
Dowódca:
- N.N.

Wojskowa Służba Kobiet.

Komendantka:
- Lucyna Wilczyńska "Wilma".


Batalion I "Grunwald".

Dowódca:
por. Henryk Małowidzki "Ran".

Zgrupowanie 1 643.

Dowódca:
ppor. Marcin Taszkan "Tur".

Pluton 1 644.
Dowódca:
ppor. Władysław Korczak "Antek".
Pluton 1 645.
Dowódca:
ppor. Władysław Dzikowski "Wyrwa".
Pluton 1 646.
Dowódca:
ppor. Stefan Królicki "Bruzda".
Pluton 1 647.
Dowódca:
ppor. Stanisław Goździk "Wojciech".

Zgrupowanie 1 648.

Dowódca:
ppor. N.N. "Góra".

Pluton 1 649.
Dowódca:
ppor. Zygmunt Borman "Al".
Pluton 1 650.
Dowódca:
ppor. N.N. "Dąb".
Pluton 1 651.
Dowódca:
ppor. Marian Filipowicz "Tadeusz II".
Pluton 1 652.
Dowódca:
ppor. N.N. "Łoś".

Zgrupowanie 1 666.

Dowódca:
ppor. Aleksander Nielepkiewicz "Tadeusz I".

Pluton 1 667.
Dowódca:
ppor. N.N. "Rozmaryn".
Pluton 1 668.
Dowódca:
ppor. N.N. "Promień".
Pluton 1 669.
Dowódca:
ppor. N.N. "Adam".


Batalion II.

Dowódca:
por. Bronisław Gontarczyk "Bolek".

Zgrupowanie 1 653.

Dowódca:
ppor. Feliks Matuszkiewicz "Turek".

Pluton 1 654.
Dowódca:
ppor. N.N. "Pstrąg".
Pluton 1 655.
Dowódca:
ppor. N.N. "Konar".
Pluton 1 656.
Dowódca:
st. sierż. Józef Rosołek "Maciek".
Pluton 1 657.
Dowódca:
- N.N. "Wędrowiec".

Zgrupowanie 1 662.

Dowódca:
ppor. Paweł Jurczak "Pawelski".

Pluton 1 663.
Dowódca:
ppor. Tadeusz Nalaskowski "Czarny".
Pluton 1 664.
Dowódca:
chor. N.N. "Lot".
Pluton 1 677 (kobiecy).
Dowódca:
- N.N.

Zgrupowanie 1 670.

Dowódca:
por. Stanisław Karolewski "Lechita".

Pluton 1 671.
Dowódca:
ppor. Julian Ambroziewicz "Jola".
Pluton 1 672.
Dowódca:
ppor. Wiesław Lewandowski "Piękny".


Batalion III.

Dowódca:
por. Bronisław Ratyński "Olszyna".

Zgrupowanie 1 665.

Dowódca:
ppor. N.N. "Zygmunt".

Pluton 1 663 a.
Dowódca:
ppor. N.N. "Zygmunt".
Pluton 1 669 a.
Dowódca:
chor. N.N. "Wirski".

Zgrupowanie 1 673.

Dowódca:
ppor. N.N. "Marek".

Pluton 1 673 a.
Dowódca:
ppor. N.N. "Marek II".
Pluton 1 659.
Dowódca:
chor. N.N. "Skowron".

Zgrupowanie 1 679.

Dowódca:
por. Marcin Fijałkowski "Młot".

Pluton saperów 1 640.
Dowódca:
pchor. N.N. "Płoczkowski".
Pluton 1 680.
Dowódca:
ppor. Tadeusz Święcicki "Maluga".
Pluton 1 681.
Dowódca:
ppor. Jerzy Block "Warta".
Pluton 1 682.
Dowódca:
ppor. N.N. "Gustaw".
Pluton 1 683.
Dowódca:
ppor. Władysław Głuchowski "Boruta".

Stan ewidencyjny 2 900 żołnierzy.


Plutony WSOP Obwodu VI.

Pluton 1 100.
Pluton 1 200.
Pluton 1 300.
Pluton 1 400.
Pluton 1 500.
Pluton 1 600.

Liczebność:

Stan osobowy Obwodu z lipca 1944 r., wymieniał ok. 9 500 żołnierzy. Komendant Obwodu określił stan zmobilizowanych żołnierzy w dniu 1 sierpnia na 6 360 żołnierzy.

Akcja scaleniowa objęła 11 organizacji w tym: Tajną Armię Polską (ok. 500 żołnierzy), Związek Strzelecki (250 przeszkolonych wojskowo osób), Polską Organizację Zbrojną (600 żołnierzy), Związek Odbudowy Rzeczpospolitej (ok 100 żołnierzy) i Polskę Niepodległą (co najmniej 300 żołnierzy).

Uzbrojenie:

Stan z lipca 1944 r.

6 ciężkich karabinów maszynowych - 2 600 sztuk amunicji, 7 ręcznych karabinów maszynowych, 10 pistoletów maszynowych - 900 sztuk amunicji, 35 pistoletów maszynowych „STEN”;, 272 karabinów różnych wzorów - 4 800 sztuk amunicji, 1 działko przeciwpancerne - 80 pocisków, 1 000 granatów ręcznych (w tym ok. 500 własnej produkcji), 600 butelek zapalających.


Źródła:

* Bartelski Lesław "Praga - Warszawskie Termopile 1944".
* Komorowski Krzysztof "Bitwa o Warszawę 44 militarne aspekty Powstania Warszawskiego". Warszawa 2004.
* Kossowski Hubert "Najazd".
* Kossowski Hubert, Janczewski Władysław, Kulbicki Tadeusz "Warszawska Praga w latach 1939-1945".
* Rozwadowski Piotr Wojsko Powstania Warszawskiego. Warszawa 2006.
* Sztandau Henryk "6 Obwód Armii Krajowej Praga".
* Żurowski Antoni "W walce z dwoma wrogami". Warszawa "Rytm". 1991.



Koniec.




powrót.


copyright 2017, Dominik Nowak "Zeev", Radosław "Butryk" Butryński
Design by Scypion