|
|
Nobutake Kondo - admirał
25.09.1886 - 19.02.1953
|
|
(fot. US Navy)
Urodził się 25 września 1886 roku.
Akademię Marynarki Wojennej Etajima ukończył jako prymus (z 1 lokatą na 107) 20 listopada 1907 r. i w stopniu midszypmena został skierowany na
krążownik pancernopokładowy "Itsukushima". W okresie od 25 lipca do 1 grudnia 1910 r. odbył podstawowy kurs w szkole artylerii, zaś od
15 grudnia 1910 r. do 20 kwietnia 1911 r. - podstawowy kurs w szkole torpedowej.
W 1912 r. znalazł się w Wielkiej Brytanii, by wejść w skład załogi budowanego tam krążownika liniowego "Kongo". Na jego pokładzie
powrócił do Japonii 5 listopada 1913 r.
1 grudnia 1913 r. podjął studia w Wyższej Szkole Marynarki Wojennej (kurs wstępny). Po zaliczeniu tego kursu kontynuował naukę (kurs
zaawansowany) w Szkole Artylerii (27 maja 1914 r. - 26 lutego 1915 r.). Zakończył swoją edukację zaawansowanym kursem oficerskim w Wyższej Szkole
Marynarki Wojennej (1 grudnia 1917 r. - 1 grudnia 1919 r.).
Od grudnia 1920 r. do lutego 1923 r. przebywał w Niemczech., m.in. (1 sierpnia 1922 r. - 15 lutego 1923 r.) nadzorując wykonywanie przez Republikę
Weimarską postanowień Traktatu Wersalskiego. Powrócił do Japonii w czerwcu 1923 r.
5 maja 1924 r. został adiutantem następcy tronu (i zarazem regenta) księcia Hirohito.
Pełnił tę zaszczytną funkcję do 1 grudnia 1926 r, kiedy to został przeniesiony do sztabu 1 Floty i zarazem całej Połączonej Floty. Od 15
listopada 1927 r. był instruktorem w Wyższej Szkole Marynarki (od 1 grudnia tego samego roku, dodatkowo także w Wyższej Szkole Wojennej).
30 listopada 1929 r. powierzono mu dowództwo ciężkiego krążownika "Kako", które sprawował do 18 czerwca 1930 r. 1 grudnia 1932 r. objął
dowództwo "Kongo". 15 listopada 1933 r. został mianowany kontradmirałem i głównym instruktorem Wyższej Szkoły Marynarki. 15 marca 1935 r.
powrócił do sztabów 1 Floty i Połączonej Floty, tym razem już jako ich szef.
Szefem sztabu był do 15 listopada 1935 r. Tego dnia przeniesiono go do Sztabu Generalnego Marynarki. Od 2 grudnia 1935 r. piastował tam
stanowisko szefa wydziału operacyjnego.
1 grudnia 1937 r. awansował do stopnia wiceadmirała. 15 grudnia 1938 r. mianowano go dowódcą 5 Floty. 29 września 1939 r. powrócił do Sztabu
Generalnego Marynarki, by po niespełna miesiącu (21 października) zostać zastępcą jego szefa.
W obliczu nadchodzącej wojny Japonii z mocarstwami Zachodu 1 września 1941 r. objął kolejne dowództwo na morzu. Pod jego komendę oddano potężną
2 Flotę, skupiającą większość jednostek bojowych Cesarskiej Marynarki (Siły Południowe - "Nanpo Butai"). Jej zadaniem była realizacja japońskiego
"Planu Uderzenia na Południe", czyli przeprowadzenie zakrojonej z
niebywałym rozmachem inwazji Malajów, Filipin oraz Indii Holenderskich. Siły Główne dowodzone osobiście przez wiceadm. Kondo zapewniały
japońskim zespołom desantowym daleką osłonę. W toku tych operacji Kondo tylko raz miał okazję poprowadzić swe okręty do akcji bojowej. W pierwszych
dniach marca 1942 r. jego 3 ciężkie krążowniki (z flagowym "Atago" na czele) i 2 niszczyciele przeprowadziły rajd na południe od Jawy i
zniszczyły szereg ewakuujących się z tej wyspy jednostek alianckich.
18 kwietnia 1942 r, dzień po powrocie okrętów 2 Floty do Cesarstwa, amerykańskie samoloty startujące z lotniskowca USS "Hornet" zbombardowały
Tokio i kilka innych miast Japonii. Kondo kierował bezskutecznym pościgiem za amerykańskimi lotniskowcami.
Przebywając na Morzach Południowych, wiceadm. Kondo nie brał udziału w opracowywaniu planów inwazji Midway. Zapoznany z nimi zgłosił szereg
wątpliwości, podważając zarówno celowość całej operacji, jak i, w przypadku powodzenia desantu, problemy związane z utrzymaniem i zaopatrywaniem
tak odległej bazy. Jego uwagi zostały zignorowane. W "Operacji MI"
2 Flota pod dowództwem Kondo uformowała Siły Inwazyjne Midway. Ich zadaniem było przeprowadzenie desantu oraz jego osłona. Po utracie w bitwie
powietrzno-morskiej pod Midway 4 lotniskowców Sił Uderzeniowych (4 czerwca 1942 r.) "Operacja MI" została przerwana (dowódca Połączonej
Floty adm. Yamamoto przejściowo dążył do kontynuowania walki siłami
nawodnymi, skierowując do akcji m.in. ciężkie okręty Kondo, lecz ostatecznie zaniechał tego zamiaru).
Podczas zmagań o Guadalcanal (sierpień 1942 r - luty 1943 r.) wiceadm. Kondo sprawował ogólne dowództwo operacyjne nad zaangażowanymi w tej
kampanii siłami Połączonej Floty. Jednak podczas dwóch wielkich bitew lotniskowców - koło wschodnich Wysp Salomona 24 sierpnia 1942 r. i koło
wysp Santa Cruz 26 października 1942 r. - rola bezpośrednio dowodzonej przez Kondo 2 Floty ograniczyła się do taktycznego wsparcia lotniskowców
3 Floty wiceadm. Nagumo, na których spoczął główny ciężar walk. Siły
nawodne Kondo praktycznie nie zdołały nawiązać kontaktu bojowego z okrętami amerykańskimi (jedynie pod Santa Cruz japońskie niszczyciele dobiły
wrak opuszczonego przez załogę lotniskowca USS "Hornet").
Historyk działań US Navy Samuel E. Morison jest zdania, iż nie stało się tak z winy Kondo. Przyznaje, że japoński admirał wykazywał w tych
bitwach inicjatywę. Nie wystarczyło to do osiągnięcia sukcesu, gdyż okręty Kondo i tak nie miały szans doścignięcia wycofujących się Amerykanów.
Inaczej ma się sprawa w przypadku bitwy stoczonej w nocy z 14 na 15 listopada 1942 r. u brzegów Guadalcanalu. Dowodzony przez
Kondo silny zespół nawodny, którego trzon tworzyły pancernik "Kirishima" oraz ciężkie krążowniki "Atago" (flagowy) i
"Takao", starł się wówczas z amerykańskimi pancernikami "Washington" i "South Dakota" osłanianymi przez 4 niszczyciele. Chociaż walka
rozpoczęła się dla Japończyków pomyślnie (zatopili 3 niszczyciele i uszkodzili "South Dakotę", sami tracąc 1 niszczyciel), w kolejnej jej fazie
celny ogień "Washingtona" zdemolował "Kirishimę" do tego stopnia, że została ona opuszczona przez załogę i zatopiona. Kondo, choć
dysponował jeszcze pozostałymi, sprawnymi przecież okrętami ("Atago" odniósł jedynie lekkie uszkodzenia), zarządził odwrót. Dacyzja ta
spotkała się wśród oficerów Cesarskiej Floty co najmniej z brakiem uznania.
Przegrana bitwa nie przeszkodziła jednak Kondo w uzyskaniu nominacji do stopnia admirała (29 kwietnia 1943 r.).
9 sierpnia 1943 r. przestał być dowódcą 2 Floty i wszedł w skład Najwyższej Rady Wojennej. 1 grudnia 1943 r. został mianowany dowódcą Floty
Obszaru Chin i był nim do 15 maja 1945 r, po czym powrócił do Najwyższej Rady Wojennej.
Formalnie przeszedł w stan spoczynku 5 września 1945 r, jednak jeszcze przez kilka miesięcy dowodził siłami Cesarskiej Marynarki wspomagającymi
Brytyjczyków w zwalczaniu komunistycznej partyzantki Viet Minh w Indochinach. Ostatecznie skapitulował w Sajgonie dopiero w grudniu 1945 r.
Po wojnie zajął się prowadzeniem interesów. Zmarł 19 lutego 1953 r.
Po klęsce pod Guadalcanalem Kondo był we flocie dość niedwuznacznie posądzany o brak ducha walki.
"Wielu oficerów admirała Kondo wstydziło się - za niego i za siebie. Woleli pomijać tę bitwę milczeniem" - komentuje w swoich
wspomnieniach kmdr Tameichi Hara, wskazując też na mało w jego opinii energiczne dowodzenie Kondo podczas wcześniejszej bitwy pod Santa Cruz.
Ten znany japoński oficer uważa, że umiejętności bojowe Kondo były stanowczo przeceniane przez adm. Yamamoto. Mimo wszystko Hara wyraża się o
Kondo z szacunkiem i stara się oceniać go sprawiedliwie. "Mógł on być doskonałym komendantem Akademii Marynarki Wojennej, ale w ogóle nie
nadawał się na dowódcę zespołu bojowego" - pisze. W istocie bowiem Kondo posiadał szereg osobistych zalet, które predestynowały go jednak
bardziej na administratora i wykładowcę, aniżeli na wojownika. Jako człowiek miły, uprzejmy (czy wręcz wytworny) i zawsze chętny do wysłuchania
zdania innych, punktualny, metodyczny i dobrze zorganizowany, a do tego wszystkiego wielki erudyta - był Kondo oficerem bardzo we flocie
lubianym.
Po wojnie walory te docenili również dawni wrogowie. Kondo z wieloma z nich nawiązał bliższą i serdeczną znajomość. Kmdr Scott-Bell z
Royal Navy, któremu podczas ceremonii kapitulacji w 1945 r. Kondo wręczył swój samurajski miecz, podczas wizyty w Tokio w 1952 r. kurtuazyjnie
zwrócił admirałowi tę cenną broń.
|
