Rok 1919
Styczeń
1 styczeń Wprowadzenie w Niemczech ośmiogodzinnego dnia pracy. Jest to wynik wprowadzenia w życie, porozumienia zawartego pomiędzy związkami zawodowymi a pracodawcami, podpisanego 1918.11.15 r. Ma to na celu przestawienie gospodarki niemieckiej ze stopy wojennej na stopę pokojową. ---------- Zjazd założycielski Komunistycznej Partii Niemiec, (KPD). W jej skład weszło większość skrajnie lewicowych ugrupowań ze Spartakusem na czele. Celem KPD stało się przekształcenie Niemiec, w Republikę Rad, na wzór sowiecki. 4 styczeń Rząd Pruski wydaje nakaz zwolnienia szefa berlińskiej policji Emila Eichhorna, zwolennika skrajnej lewicy. 5 styczeń Dziennikarz Karl Harrer i ślusarz Anton Drexler zakładają ze swoimi współpracownikami Niemiecką Partię Robotniczą (DAP). Na spotkaniu założycielskim było około 20 - 30 osób, głównie kolejarzy. Harrer został przewodniczącym organizacji na teren Rzeszy, a Drexler przewodniczącym miejscowej grupy DAP w Monachium. ---------- Rozpoczynają się masowe demonstracje robotnicze w Berlinie, których celem jest zmuszenie rządu Prus, do przywrócenia na stanowisko zwolnionego Emila Eichhorna. Uzbrojone grupy, kierowane przez działaczy Spartakusa, obsadzają budynek w którym mieści się redakcja "Vorwärts", głównego organu SDP, oraz drukarnie innych gazet. Powstanie Startakusa. 6 styczeń Uzbrojeni komuniści zajmują w Berlinie budynki publiczne i ogłaszają strajk powszechny. Radykalna lewica próbuje przejąć rządy w Niemczech, (powstanie Spartakusa - wspierane przez powstałą w styczniu w Berlinie KPD). Pretekstem stało się zdymisjonowanie Emila Eichhorna, szefa berlińskiej policji. Był on zwolennikiem skrajnej lewicy, który udzielił poparcia zbuntowanym marynarzom podczas grudniowych zamieszek w stolicy. Aby przywrócić porządek, minister obrony Gustav Noske postanawia wprowadzić do akcji Freikorpsy oraz oddziały wojska lojalne wobec republiki. 8 styczeń Zerwanie rozmów między powstańcami a rządem. Noske, wprowadza do działania oddziały wojskowe wierne rządowi. 9 styczeń Przywódcy powstania w Berlinie, wzywaja inne miasta do podjecia strajku solidarnosciowego i wspólnej walki. 10 styczeń Jeszcze nie do końca sformowane, pierwsze oddziały Freikorpsów przystępują do akcji odbijania zajętych gmachów w Berlinie przez komunistyczne bojówki. ---------- Powstanie komunistyczne w Bremie. Powstaje samodzielna republika rad i wkrótce rozpoczynają się walki, pomiedzy powstańcami a oddziałami wiernymi rządowi. ---------- Niemieckie oddziały "Baltische Landeswehr", lądują na Łotwie. Ich główną kwaterę będzie stanowić Liepaja, a zadaniem jest wystapienie przeciwko Łotewskiej Republice Rad. 11 styczeń Oddziały rządowe odbijają z rąk powstańców budynek redakcji "Vorwärts", o który toczyły się ciężkie walki. Powstańcy tracą większość zdobytego terenu i punktów oporu. 13 styczeń Przywódcy komunistycznego powstania w Berlinie, zdając sobie sprawę z przegranej, odwołują strajk powszechny. Rozpoczyna się łapanka ocalałych przywódców, część m.in. ginie podczas próby "ucieczki" (Liebknecht i Luksemburg, 1919.01.15). 15 styczeń Koniec walk w Berlinie - upadek komunistycznego powstania. W walkach ginie w sumie 165 osób. Część przywódców uchodzi z Berlina, rozpoczynaja się aresztowania wśród uczestników powstania. 18 styczeń W Paryżu rozpoczyna się konferencja pokojowa, podczas której zwycięska strona, postanawia nałożyć na pokonane państwa centralne, jak najbardziej twarde warunki. Przedstawiciele pokonanych zostają wyłączeni z konferencji. 19 styczeń Powszechne wybory do Zgromadzenia Narodowego. Udział w nich bierze 83% uprawnionych. Zwycięstwo odnoszą socjaldemokraci, uzyskując 165 mandatów w parlamencie. KPD nie wystawia swoich kandydatów i jest przeciwna wyborom. Po raz pierwszy w wyborach biora udział niemieckie kobiety. Wyłonieni delegaci mają opracować w Weimarze wstępną wersję konstytucji republikańskiej. Weimar miasto Goethego, miało sygnalizować aliantom powstanie nowych Niemiec, gotowych rozważyć warunki pokojowe. 25 styczeń Podczas konferencji pokojowej w Paryżu, alianci postanawiają o utworzeniu Ligi Narodów. Jej głównym zadaniem ma być, zabezpieczenie w przyszłości pokojowych i terytorialnych zmian, które mają byc ustalone podczas tej konferecji. Pokonane państwa nie zostają zaproszone do udziału w Lidze Narodów. 29 styczeń Freikorps Rossbach, rozpoczyna działanie przeciwko polskim powstańcom na Ślasku.
Luty
1 luty Na Łotwie, gen. Rüdiger von der Goltz, obejmuje dowództwo nad wszystkimi oddziałami niemieckimi, które w tym czasie prowadzą wspólne działanie wraz z oddziałami Denikina, przeciwko oddziałom sowieckim. 3 luty Dowództwo niemieckiej armii, upoważnia Paula von Hindenburga i Wilhelma Groenera, do prowadzenia działań na wschodniej granicy Niemiec, przeciwko polskim oddziałom i powstańcom, którzy chcą przyłączyć do Polski sporne obszary będące jeszcze pod kontrolą Niemiec. 4 luty Dywizja Gerstenberg, rozpoczyna działania bojowe, majace na celu likwidację Czerwonej Republiki w Bremie. 11 luty Pierwsze posiedzenie Zgromadzenia Narodowego, powierza ono urząd prezydenta Ebertowi, który z kolei powierza misje tworzenia rządu Philippowi Scheidemannowi. ---------- Freikorpsy rozpoczynaja w Zagłebiu Ruhry, działania mające na celu likwidację górniczego strajku. 14 luty Hindenburg wzywa wszystkich Niemców, do dobrowolnego zaciągania się do oddziałów walczących na granicy wschodniej, w celu obrony tych ziem przed Polakami, chcącymi siłą przyłączyć sporne obszaru do Polski. ---------- W krajach nadbałtyckich walczą oddziały Freikorpsów i ochotnicy, przeciwko czerwonym oddziałom sowieckim, chcących przyłączyć te ziemie do Rosji. 16 luty Alianci przedłużają na czas nieokreślony, zawieszenie broni zawarte 11.11.1918 roku, pomiędzy Ententą a państwami centralnymi. Zobowiązuje ono rząd Niemiecki do zaprzestania z dniem 17.02.1919 r., wszelkich działań na niemieckiej granicy wschodniej. Wytyczają tymczasową granicę na wschodzie, pomiędzy Polską a Niemcami, która jest wyjątkowo niekorzystna dla strony polskiej. 18 luty Parlament obradujący w Weimarze, postanawia wprowadzić nową flagę narodową dla Niemiec, ma ona mieć teraz barwy czarno-złoto-czerwone. 21 luty Zamordowanie Eisnera, (przywódca bawarskiej rewolucji z listopada 1918 roku), w Monachium. Wtargnięcie radykalnych robotników do bawarskiego Landstagu, zabicie dwóch członków parlamentu i ranienie kilku osób, m.in. bawarskiego ministra spraw wewnętrznych. Wkrótce po tych wydarzeniach, bawarski rząd i Landstag przenoszą się do Bambergu, pozostawiając Monachium we władzy sił lewicy. 27 luty Zgromadzenie narodowe ustanawia tymczasowe przepisy dotyczące nowej armii niemieckiej - Reichswehry. Pod naciskiem zwycięskich aliantów, postanawia do 1921 roku, ograniczyć jej liczebność z 800 000 do 100 000 oficerów i żołnierzy, co budzi sprzeciw zdecydowanej części kadry oficerskiej.
Marzec
1 marzec Gen. Seeckt opracował memoriał w sprawie sił zbrojnych i przedstawiał Zgromadzeniu Narodowemu. Niemieckie siły zbrojne miały się w przyszłości składać się z kontyngentów pruskich, bawarskich, wirtemberskich i saskich, które w drodze oddzielnych porozumień utworzą jednolitą armię pod kierownictwem ministra wojny Rzeszy i Sztabu Generalnego. 4 marzec Komuniści ogłaszają strajk powszechny w całych Niemczech. W Berlinie rozpoczynają się walki które kończą się po dziesięciu dniach zwycięstwem Freikorpsów i pogromem komunistów. W walkach ginie 1200 ludzi. 6 marzec Uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe ustawa o tzw. Reichswehrze prowizorycznej ustaliła, iż najwyższym zwierzchnikiem sił zbrojnych jest prezydent Rzeszy, a ich przedstawicielem w parlamencie - cywilny minister Reichswehry. Zniesiono odrębne sądownictwo wojskowe. Siły zbrojne miały być odpowiedzialne za ochronę granic Rzeszy i utrzymanie porządku wewnętrznego.
Kwiecień
1 kwiecień W Zagłębiu Ruhry, socjalisci i komuniści ogłaszają strajk powszechny. Jego głównym celem, staje się żadanie poprawy warunków życia i pracy. Wbrew nadziejom organizatorów, strajk nie uzyskuje szerokiego poparcia i przyłącza się do niego zaledwie 350 000 górników. 7 kwiecień W Bawarii dochodzi do zamachu stanu, władzę przejmuje skrajna lewica. Komuniści ogłosili powstanie Bawarskiej Republiki Rad. Ich przywódca, Eugen Levine, otrzymał błogosławieństwo Lenina. Wygnany rząd bawarski otrzymuje pomoc z Berlina - trzydzieści pięć tysięcy żołnierzy Freikorpsów i wojska. 13 kwiecień W Bawarskiej Republice Rad powstaje czerwona armia. Rozpoczynają się rządy "czerwonego" terroru. Rząd bawarski, przygotowuje siły wierne rządowi do stłumienia powstania. 20 kwiecień Nieudana próba obalenia Republiki Rad w Momachium, przez oddziały wojskowe wierne rządowi bawarskiemu, przebywającemu na wygnaniu w Bambergu. Siły socjaldemokratów zostają rozbite pod Dachau. 29 kwiecień Proklamowanie dyktatury Czerwonej Armii w Monachium, liczącej ponad dwadzieścia tysięcy robotników i żołnierzy. Freikorpsy otaczają Monachium i szykują się do szturmu. ---------- Niemiecka delegacja przybywa do Wersalu, aby zapoznać się z narzuconymi Niemcom, przez zwycięskie mocarstwa, warunkami Traktatu pokojowego.
Maj
1 maj Oddziały Freikorpsów rozpoczynają atak na czerwone powstanie w Monachium. 3 maj Koniec walk w Monachium, klęska "czerwonej" Republiki. W czasie kilkudniowych walk Freikorpsy odnoszą zdecydowane zwycięstwo. Wprowadzone zostają doraźne sądy i masowe rozstrzeliwanie, w sumie podczas tej wojny domowej ginie 606 osób. Te walki charakteryzowały się okrucieństwem i nieprzestrzeganiem żadnych reguł. Zwycięstwo sił wiernych rządowi w Berlinie, położyło kres marzeniom komunistów o powołaniu bolszewickich republik od Bawarii, przez Austrię, Węgry po sowiecką Rosję. Niejako przy okazji, zostały rozwiązane istniejące jeszcze rady robotnicze i żołnierskie. 7 maj Przedstawienie pokonanym Niemcom warunków traktatu pokojowego, przez zwycięskich aliantów. Wywołały one w Niemcach przerażenie swoją bezwzględnością, zwłaszcza w kwestii terenów których Niemcy miały się "dobrowolnie" zrzec. 13 maj Powrót rządu bawarskiego do Monachium. Miasto zostało spacyfikowane przez Freikorpsy i na długi czas uwolnione od widma powtórnego buntu komunistów.
Czerwiec
3 czerwiec Eugen Leviné, jeden z przywódców powstania w Bawarii, wyrokiem sądu zostaje skazany na karę śmierci. Wyrok zostaje wykonany nastepnego dnia. 16 czerwiec Alianci, wyznaczaja Niemcom pięć dni na podpisanie umowy pokojowej. Odrzucają niemieckie propozycje renegocjacji, niekorzystnych dla nich warunków Traktatu pokojowego. 18 czerwiec Głosowanie niemieckiego rzadu nad propozycjami Traktatu pokojowego. Siedmiu ministrów jest za, siedmiu przeciw. Premier Scheidemann, też wypowiada się przeciwko podpisaniu warunków pokojowych, gdyż są one nie do przyjęcia dla Niemiec. 19 czerwiec Rząd Scheidemanna podaje się do dymisji, nie chcąc brać udziału w podpisaniu Traktatu pokojowego. 21 czerwiec Powstanie, nowego rządu pod kierownictwem socjaldemokraty, Gustava Bauera. ---------- Samozatopienie przez własne załogi, niemieckiej floty wojennej, internowanej wcześniej w Scapa Flow. ---------- Rozruchy w Mannheim, spowodowane wzrostem cen żywności. Interweniująca policja, używa broni palnej, ginie 11 osób. 22 czerwiec Premier Bauer, w mowie przed Zgromadzeniem Narodowym, podkreśla gotowość podpisania Traktatu pokojowego, pod warunkiem, że Alianci, zgodzą się na wykreslenie z niego wyłącznej odpowiedzialności Niemiec, za rozpętanie wojny. Alianci odrzucają jego propozycję. ---------- Koła wojskowe rozważaja możliwości obrony terytorium Niemiec, w przypadku zbrojnej interwencji Alantów. 23 czerwiec Rzad niemiecki, ustepuje pod presją Aliantów i wyraża zgodę na podpisanie Traktatu pod "przymusem". 25 czerwiec Ustąpienie feldmarszałka von Hindenburga i rozwiązanie Naczelnego Dowództwa. 28 czerwiec Podpisanie przez Niemcy w Wersalu traktatu pokojowego, narzuconego im przez Aliantów. ---------- Uznanie Polski przez Aliantów, jako niepodległego państwa i przyznanie jej części terytorium Niemiec. Odnośnie rozstrzygnięcia przynależności Śląska, części Prus i Mazur, odpowiedź miał przynieść plebiscyt.
Lipiec
8 lipiec Minister finansów Matthias Erzberger, zostaje upoważniony przez Zgromadzenie Narodowe, do przeprowadzenia reformy finansowej oraz do wprowadzenie podatku dochodowego. 9 lipiec W Weimarze, Zgromadzenie Narodowe ratyfikuje Traktat podpisany w Wersalu. Uznaje też przepisy wykonawcze nad wprowadzeniem wojskowej okupacji Nadrenii. 12 lipiec Alianci znoszą blokadę morską i lądową Niemiec. ---------- "Blokada głodowa", spowodowała podczas trwania wojny, śmierć około 750 000 ofiar. 31 lipiec Głosowanie nad projektem konstytucji Weimarskiej. Za było 262 posłów, przeciw 75. W ten sposób uchwalono w Niemczech, pierwszą demokratyczną konstytucję. Rzesza Niemiecka stała się Republiką Weimarską, (od miejsca uchwalenia uchwały konstytucyjnej). Parlament będzie wybierany co cztery lata. Wprowadza ustawodawstwo, prawo budżetowe i sprawuje władze wykonawczą . Jako jego przeciwwagę, Urząd prezydenta, wyposażono w szerokie uprawnienia. Prezydent ma być wybierany co siedem lat, posiada prawo rozwiązywania parlamentu, prawo wprowadzenie stanu wyjatkowego i rządzenia przy pomocy ustaw.
Sierpień
11 sierpień Dzień Konstytucji. Przyjęcie nowej demokratycznej konstytucji przez Zgromadzenie Narodowe. Prezydent Ebert podpisuje w Weimarze konstytucję Niemiec. Wprowadzenie nowej flagi narodowej o barwach czerwono - czarno - złotej. Od tego też dnia, Niemcy oficjalnie stały się republiką. Od miejsca opracowania konstytucji - Weimaru, pochodzi też i nazwa - Republika Weimarska. ---------- W Berlinie rozpoczynają się rozmowy polsko - niemieckie, dotyczace przyszłych stosunków między Polską a Niemcami. 14 sierpień Nowa konstytucja Niemiec wchodzi w życie, po opublikowaniu jej w Dzienniku Ustaw. 20 sierpień Zerwanie rozmów polsko - niemieckich, na skutek wybuchu powstania na Śląsku. sierpień "Münchener Beobachter" zostaje przemianowany na "Völkischer Beobachter" - nie jest jeszcze pod kontrolą DAP/NSDAP.
Wrzesień
12 wrzesień Adolf Hitler przychodzi na zebranie Niemieckiej Partii Robotniczej (DAP), odbywające się w sali Sterneckerbräu w Monachium. 16 wrzesień Hitler wstępuje do DAP, (inne źródła podają datę 20 wrzesień). Numer legitymacji 555. 26 wrzesień Ponowne nawiązanie rozmów polsko - niemieckich. Negocjacje dotyczą głównie oddania niemieckich terytoriów Polsce. 30 wrzesień Pierwsze posiedzenie niemieckiego Zgromadzenia Narodowego w Berlinie. ---------- Po walkach i zamieszkach na poczatku roku, krwawo stłumionych przez oddziały wojska i Freikorpsy, stolica Niemiec, Berlin, zostaje uznana za miasto spokoju i porządku.
Październik
1 październik Zgodnie z podpisanym Traktatem pokojowym, zostaje rozwiazane Ministerstwo Wojny. Powstaje Ministerstwo Reichswehry, kierowane przez cywilnego ministra, Noske. Armia przechodzi pod kontrolę parlamentu. 3 październik Zgodnie z podpisanym Traktatem pokojowym, rzad niemiecki wzywa jednostki ochotnicze, do opuszczenie krajów nadbałtyckich. Ochotnicy i Freikorpsy walczą tu od listopada 1918 roku. Apel rzadu niemieckiego nie przynosi rezultatu i ochotnnicy nadal walczą z oddziałami rosyjskimi. 10 październik Najwyzsza Rada Aliancka, zawiesza blokadę gospodarczą krajów nadbałtyckich.Niemieckie jednostki ochotnicze, wbrew woli rządu niemieckiego nadal walczą, broniąc kraje nadbałtyckie przed "czerwoną zarazą". Zmasowany atak Freikorpsów, pozawala na zdobycie Rygi, lecz w tym momencie do akcji wkraczają okręty alianckie i blokują dostęp niemieckim statkom do portów w krajach nadbałtyckich. Chcą w ten sposób, poprzez odcięcie zaopatrzenia, wymusić opuszczenie przez jednostki Freikorpsów terytorium Łotwy i Estonii. 16 październik Spotkanie DAP. Pierwsze publiczne wystąpienie Hitlera. Przyszło 111 osób. Hitler przemawiał jako drugi mówca przez pół godziny. Zelektryzował słuchaczy a suma pieniędzy zebranych do partyjnych skarbonek wyniosła 300 marek. 30 październik Rząd niemiecki, wydaje ustawę, w której informuje wszystkich żołnierzy Freikorpsów,walczących nadal w krajach nadbałtyckich, że do dnia 11 listopada muszą powrócić do Niemiec. Wszyscy ci, którzy tego nie zrobią, zostaną uznani za zdrajców i dezerterów.
Listopad
3 listopad Państwa alianckie, wzywają rząd niemiecki do przestrzegania przepisów Traktatu pokojowego. 18 listopad Paul von Hindenburg i Erich Ludendorff, zeznaja przed komisją parlamentu, na temat możliwości wcześniejszego zakończenie I wojny światowej. Paul von Hindenburg, stwierdza kategorycznie że Niemcy nie zostały pokonane na polu walki, lecz musiały się poddać na skutek zdradzieckich poczynań na tyłach. Powstaje legenda o "ciosie w plecy". 21 listopad Rządy Polski i Niemiecki, ustalają warunki przeprowadzenie plebiscytu, na terenie Prus.
Grudzień
6 grudzień Niemiecka gospodarka wojenna przestawia się na produkcję pokojową. Zakłady Krupp-Werke, wyprodukowały pierwszą lokomotywę, chcąc w ten sposób przekonać aliantów, o zniechaniu i przestawieniu produkcji zbrojeniowej na cywilną. 28 grudzień Marka niemiecka, osiąga na międzynarodowym rynku dewizowym, najniższą wartość od początku roku. Gospodarce Niemiec grozi zapaść finansowa.

powrót do strony głównej

© copyright 2008, Waldemar „Scypion” Sadaj
Design by Scypion