Zemsta Stalina 1944 - 1945 Autor - Niclas Sennerteg Wydawnictwo Sensacje XX Wieku Bogusław Wołoszańki, Warszawa 2007 Prace nad tą książką rozpoczęły się podczas konfliktu w Bośni. Okrutne zbrodnie, które tam popełniano wywołały ducha przeszłości. Czystka etniczna dokonała się po raz kolejny, historia znowu się powtórzyła. Konflikty w Ruandzie i Kosowie udowodniły, że brutalny sposób wojny wciąż jest aktualny. Pięćdziesiąt lat wcześniej Armia Czerwona przetoczyła się przez Europę Wschodnią pozostawiając za sobą ofiary, część osób zginęła w męczarniach, część jednak przeżyła, ale wciąż zmaga się z trudną przeszłością. Autor dołożył wszelkich starań aby ukazać nam los uchodźców, bezdomnych, cywilów, którzy musieli stanąć oko w oko z żołnierzami Armii Czerwonej. Spotkanie to było niezwykle trudne i niezapomniane. Niemcy uciekali przed żołnierzami wrogiej armii obawiając się okrutnej i wyszukanej zemsty. 15 milionów Niemców zamieszkujących teren Europy Wschodniej musiało porzucić swój dobytek i rozpocząć nowe życie. Polacy bali się "wyzwolicieli", bo ci, co teraz szli z ratunkiem, w 1939 roku stali po stronie III Rzeszy. Autor rozmawiał z ofiarami różnych narodowości. Wszyscy skrzywdzeni nie zapomnieli tego, co stało się ich udziałem pod koniec II wojny światowej. Niclas Sennerteg przeprowadził wywiady z prawie pięćdziesięcioma świadkami, wśród których znaleźli się przedstawiciele dwóch obozów: cywilów i żołnierzy. Niektórzy świadkowie byli wtedy dziećmi i te okrutne wydarzenia wspominają raczej jako "przygodę" niż traumę. Autor korzystał z materiałów archiwalnych z Bundesarchiv w Koblencji, Bundesarchiv - Institut für Ostdokumentation w Bayreuth, Bundesarchiv - Militärarchiv we Fryburgu oraz Imperial War Museum. Książka jest podzielona na osiemnaście rozdziałów. Sennerteg szczegółowo opowiada o zbrodni w Nemmersdorf, ucieczce z okręgu Warthegau, upadku Prus Wschodnich, oblężeniu i upadku Königsbergu, tragicznej ucieczce przez Zalew Wiślany, katastrofach morskich, upadku Pomorza, Gdańsku, upadku Berlina. Niewyobrażalny strach, który towarzyszył ludziom staje się naszym udziałem. Czytelnik zagłębia się w losy zwykłych ludzi, którzy przeżyli godzinę zemsty. Sennerteg próbuje znaleźć przyczyny tak okrutnych zbrodni dokonanych w latach 1944 - 1945. Autor wiele miejsca poświęca więc psychice rosyjskiego żołnierza. Przybliża nam jego los, śmierć bliskich, ciągłe pogadanki propagandowe i zagrzewanie do zemsty. Mamy okazje zapoznać się z fragmentami rosyjskiej poezji, artykułów z gazet frontowych, które miały podnosić chęć wyrównania rachunków. Szczególnie wstrząsający jest rozdział o gwałtach, które stały się udziałem nie tylko Niemek, ale i Polek. Młode dziewczyny, dorosłe kobiety i staruszki stały się celem wielu żołnierzy Armii Czerwonej. Niektóre nie przeżyły grupowego gwałtu, inne dokonały samobójstwa tuż po nim. Część kobiet słysząc przerażające wieści o "dokonaniach" Armii Czerwonej zabiła się zanim Iwan stanął u ich drzwi. Jedna z ofiar, Sibylle Krahmer, ukrywała się w lesie i tylko co jakiś czas udawała się z koleżanką do wsi po jedzenie. Niestety raz szczęście je opuściło i spotkały Rosjan: "Frau komm, krzyknęli Rosjanie i nie było wątpliwości czego chcieli. Frau, komm, powtórzył jeden z Rosjan ze złością, kiedy nie rozłączyłyśmy rąk. Wcisnął mi lufę karabinu w pierś. Zesztywniałam ze strachu. Frau, komm, ryknął znowu dziko, trzymając palec na spuście. Żołnierze byli tak agresywni, że najmniejszy opór mógł skończyć się tragicznie. O tym, czy będę żyła, czy nie, miało zadecydować moje zachowanie. A ja chciałam żyć. Poszłam z nim. Był jak oszalały (...)." (s. 210). Gwałt stał się nieodłącznym elementem marszu Armii Czerwonej do Berlina i niemal w każdym rozdziale tej książki znajdziemy wstrząsające fragmenty relacji świadków i ofiar. Sennerteg pokazuje obiektywnie działania Armii Czerwonej. Podaje przykłady żołnierzy, którzy stawali w obronie cywilów nie mogąc patrzeć na bestialstwo swoich kolegów. Jak każda armia świata, tak i ta, składała się z żołnierzy dopuszczających się makabrycznych zbrodni, ale i takich, których morale wewnętrzne nie pozwalało na bestialstwo. Autor dokładnie analizuje przyczyny braku dyscypliny w Armii Czerwonej i próbuje odpowiedzieć na pytanie: jak to było możliwe, że właśnie ta armia dopuściła się tak ogromnej liczby gwałtów ? "Zemsta Stalina 1944-1945" jest lekturą trudną, wstrząsającą i zachęcającą do pogłębiania wiedzy o losach cywilów pod koniec drugiej wojny światowej. Z czystym sumieniem ją polecam.

powrót do strony głównej