Rodowód jednostki:
SS-Freiwilligen-Verband-Niederlande - lipiec 1941 - sierpień 1941
SS-Freiwilligen-Legion-Niederlande - sierpień 1941 - październik 1943
4. SS-Freiwilligen-Panzergrenadier-Brigade Nederland - październik 1943 - październik 1944
SS-Freiwilligen-Panzergrenadier-Brigade Nederland - październik 1944 - luty 1945
23. SS-Freiwilligen-Panzergrenadier-Division "Nederland" (niederlandische Nr. 1) - luty 1945 - maj 1945
Dowódca:
09.03.1943 - 08.05.1945 - SS-Oberführer Jürgen Wagner (od 20.04.1944 r. - SS-SS-Brigadeführer)
Szef Sztabu:
10.02.1945 - 01.03.1945 - SS-Sturmbannführer Jürgen von Bock
1945 - SS-Sturmbannführer Reinhard Wörner
Kwatermistrz:
10.02.1945 - 01.03.1945 - SS-Hauptsturmführer Fritz Beister
Historia.
W początkach 1943 roku Ochotniczy Legion Holenderski SS został wycofany z frontu
wołchowskiego. Holendrzy zostali przetransportowani do Grafenwöhr, gdzie
znaleźli się również członkowie legionów norweskiego, duńskiego i flamandzkiego,
na bazie których miano sformować "germańską" 11.OchDGrenPanc SS "Nordland".
Na prośbę jednak Antona Musserta, przywódcy holenderskiej partii nazistowskiej
(NSB), Himmler postanowił stworzyć oddzielną formację holenderską.
20 maja 1943 roku oficjalnie rozwiązano legion, a z jego 2.500 członków
stworzono 45. ochotniczy pgrenpanc SS, który od 1. kompanii legionu przejął
imię "General Seyffardt".
3.000 nowych ochotników, utworzyło 46. ochotniczy
pgrenpanc SS, nazwany imieniem słynnego holenderskiego admirała De Ruytera.
Wobec dublowania się numerów pułków holenderskich z estońskimi, wkrótce
zmieniono je na odpowiednio 48. i 49.
Pułki holenderskie stworzyły 4. OchBGrenPanc SS "Nederland", którą po
przeszkoleniu wysłano początkowo do Jugosławii do walki a partyzantką Tity.
Już w styczniu 1944 roku Holendrów przerzucono stamtąd na front leningradzki,
gdzie brygada weszła w skład III "Germańskiego" KPanc SS. Cofając się pod
naporem radzieckich ofensyw, brygada holenderska trafiła pod Narwę, gdzie
wzięła udział w "bitwie europejskiej SS", odznaczając się w ciężkich bojach,
które się tam toczyły.
Przełamanie frontu przez wojska sowieckie, zmusiło
Holendrów do odwrotu na Półwysep Kurlandzki, gdzie zostali odcięci wraz z resztą
GA "Północ". Jednostka holenderska weszła w skład Kampfgruppe "Grasser,
(a potem 18. A), tocząc zaciekłe walki obronne. Brała też udział w akcjach przeciwko partyzantom, w których poniosła spore straty.
Na rozkaz Wagnera przeprowadzono szereg akcji pacyfikacyjnych, które dały dłuższy okres wytchnienia, niemniej pozostaje faktem udział
w mordowaniu ludności cywilnej i jej deportacji
26 stycznia 1945 roku dowódca Wagner został poinformowany że Brygada zostanie ewakuowana do Niemiec.
Załadunek na statki w porcie Libawa rozpoczął się trzy dni później, portem docelowym był Szczecin i Świnoujście, gdzie jednostka przybyła
5 lutego. Przertansportowano około 1000 żołnierzy i oficerów.
Weszla w skład 11 Armii i 10 lutego przeformowana została w dywizję. Była to zreszta tylko zwykła formalność, jako że jednostka liczyła
tylko ok. 1000 ludzi i była pozbawiona ciężkiego uzbrojenia.
Częścią 11. A była też Kampfgruppe
"Scheibe", której przydzielono przejściowo 48. pgrenpanc SS z zadaniem pójścia
na odsiecz Łotyszom z 15. DGren SS, (to w czasie tej operacji, Kampfgruppe
"Scheibe" dokonała pradopodobnie mordu na polskich jeńcach w Podgajach.).
Po zakończeniu reorganizacji 10 lutego 1944 r., 23. OchDGrenPanc SS "Nederland"
weszła do walk z wojskami polskimi i sowieckimi. Wykrwawiony w ich trakcie
III KPanc SS wycofał się w kierunku Szczecina, gdzie przeszedł do obrony.
Trwające do 19 marca walki zakończyły się kolejnym odwrotem.
Do kwietnia 1945 roku dywizja znajdowała się w odwodzie niemieckiej 3. APanc,
lecz w pierwszych dniach trwania ofensywy sowieckiej na kierunku berlińskim
trafiła pod komendę 9. A, wchodząc w skład XI KA SS. Zażarte walki nie uchroniły
ochotników holenderskich od sowieckiej niewoli. Tylko nielicznym udało się
przedrzeć na Zachód, innych rozstrzelano na miejscu lub odesłano do łagrów.
Pomimo zaledwie kilkumiesięcznego istnienia dywizji, jej żołnierze
zdążyli otrzymać aż 20 Krzyży Rycerskich Żelaznego Krzyża, co dowodzi bardzo
wysokiej wartości bojowej ochotników holenderskich.
Ochotnicy holenderscy
zachowali patki z "wilczym hakiem", noszone w legionie, występujące na równi ze
standartowymi patkami SS. Noszono także oznaczenia przynależności narodowej,
w postaci tarczy w barwach narodowych Holandii, występujące w kilkunastu
różniących się szczegółami odmianach.
Nad lewym mankietem noszono opaskę z
nazwą legionu, dywizji lub pułku.
Skład podstawowy.
SS-Freiwilligen-Panzergrenadier-Regiment 48 General Seyffard
SS-Freiwilligen-Panzergrenadier-Regiment 49 de Ruyter
SS-Artillerie-Regiment 23
SS-Nachrichten-Abteilung 23
SS-Panzerjäger-Abteilung 23
SS-Pionier-Bataillon 23
SS-Flak-Abteilung 23
SS-Feldersatz-Bataillon 23
SS-Nachschubtruppen 23
Podległośc operacyjna 23. SS-Freiwilligen-Panzergrenadier-Division Nederland.
1943 rok |
Korpus |
Armia |
Grupa Armii |
Obszar |
styczeń |
III KA SS |
18 Armia |
"Kurland" |
Kurlandia, Libawa |
luty |
III KA SS |
3 APanc |
"Weichsel" |
Szczecin, Neustadt |
marzec |
III KA SS |
3 APanc |
"Weichsel" |
Pomorze |
kwiecień |
XI KA SS |
9 Armia |
"Weichsel" |
Pomorze |
|
