26.Waffen-Grenadier Division der SS "Hungaria"
(ungarische Nr. 2)

26.Dywizja Grenadierów SS "Hungaria" [2. węgierska]

Rodowód jednostki:
24.12.1944 - 2. ungarische Panzergrenadier Division "Hungaria"
30.12.1944 - 26. Waffen Grenadier Division der SS "Hungaria" (ungarische Nr 2)
14.03.1945 - 26. Waffen Grenadier Division der SS "Gömbös" (ungarische Nr 2)

Dowódcy:
??.11.1944 - ??.12.1944 - SS-Sturmbannführer Rolf Tiemann
24.12.1944 - 21.01.1945 - Waffen-Standartenführer der SS Zoltan vitez Pisky
15.01.1945 - 21.03.1945 - SS-Oberführer der Reserve Waffen-SS Berthold Maack,
(stopień SS-Brigadeführera w Allgemenine SS, miał już od 13.09.1936 r.)
21.03.1945 - 08.05.1945 - Waffen-Brigadeführer der SS Josef vitez Grassy

Szef sztabu:
?? - ??.01.1945 - SS-Hauptsturmführer Janos Zoltay
01.03.1945 - ?? - SS-Sturmbannführer Rolf Tiemann

Historia.
26. Dywizja SS była drugą węgierską dywizją SS, z czterech które planowano utworzyć, (oprócz 25 dywizji "Huyndai" miały to być jeszcze Gömbös i Görgey). Podstawą do tych działań było październikowe porozumienie zawarte pomiędzy Ottonem Winkelmannem a Ministrem. Obrony w nowym, prohitlerowskim rządzie Węgier, (który powstał w marcu 1944 r.) - gen. Karoly Beregfy.
W listopadzie 1944 walki o Budapeszt wchodzą w decydującą fazę, tworzenie węgierskich jednostek Waffen SS również przyspiesza. 30 listopada rozpoczyna się formowanie 26. Dywizji SS, początkowo na Węgrzech.
Już 27 grudnia 2500 oficerów, podoficerów z armii węgierskiej oraz około 5500 poborowych zostaje wysłanych do Neuhammmer. Jej dowódcą zostaje Waffen-Oberführer Zoltan vitez Pisky, (nota bene Kawaler Krzyża Komandorskiego Orderu Odrodzenia Polski). Tworzenie jednostki napotyka od początku szereg przeszkód, blisko 1/3 żołnierzy nie ma nawet umundurowania, pierwsze nieliczne zresztą, dostawy uzbrojenia następują dopiero 7 stycznia 1945 r. (4500 karabinów, 60 KM oraz po kilka dział ppanc i moździerzy). Cały park maszynowy stanowi zaledwie kilka samochodów.
W dywizji gromadzi się w tym czasie już około 16 000 ludzi, którzy zostają podzieleni na 3 pułki grenadierów i artylerii. Na razie nie tworzono jeszcze pododdziałów wsparcia i zapasowych.

Celem przyspieszenia formowania dywizji, włączano również oddziały z węgierskiej armii. Pod koniec stycznia 1945 r. ok. 600 żołnierzy z 25. królewskiego batalionu artylerii szturmowej zostało wcielonych do Dywizji "Hungaria" jako 26. dywizjon przeciwpancerny, w tym czasie włączono również grupę pilotów którzy mieli uzyskać przeszkolenie piechoty.

Dywizja bardzo prowizorycznie jeszcze sformowana (bez oddziałów wsparcia), została wysłana na początku stycznia z Neuhammer na wschód. Do 14 stycznia 26 dywizja grenadierów SS dotarła do rejonu Kalisza. Uzbrojenie wciąż było bardzo słabe - wystarczające tylko do szkolenia, (3500 niemieckich i węgierskich karabinów; 300 pm Beretta; 50 lkm 10 ckm; 20 moździerzy; po 10 dział 10,5cm i 15cm).
Z uwagi na zbliżającą się ofensywę Armii Sowieckiej, dywizja musiała przekazać gross i tak nielicznego uzbrojenia do dyspozycji 9 A. Tak osłabiona dywizja znalazła się pomiędzy dwoma osiami sowieckiego natarcia - na Poznań i Głogów.
Już 19 stycznia dywizja dostała rozkaz natychmiastowego odwrotu - osłanianego przez grupy bojowe z 65. i 85. pułku, (miały miejsce krótkotrwałe walki w rejonie Złoczowa oraz Zduńskiej Woli). W toku dalszego odwrotu w Sieradzu zostawiono specjalną grupę bojową Waffen-Hauptsturmführera Andrása Krasznaya (ok. 300 żołnierzy), któremu pozostawiono prawie całe uzbrojenie dywizji. Jego zadaniem było powstrzymać sowietów na 48 godz. dając czas reszcie dywizji na oderwanie się od nieprzyjaciela.
Wycofująca się dywizja podzieliła się na grupę północną (Pleszew, Jarocin, Gostyń, Leszno Głogów) oraz południową (Ostrów Wielkopolski i Krotoszyn do Leszna - gdzie połączenie z grupą północną). W czasie odwrotu, 21 stycznia w okolicach Jarocina dywizja straciła dowódcę. Część kolumny sztabowej została ogarnięta przez sowieckie czołgi, w czasie rekonesansu zaginął, (wraz z 20 kozakami na koniach przydzielonymi do dywizji), Waffen-Oberführer Pisky.
Po kilku dniach na dowódcę reszty dywizji wyznaczony został SS-Brigadeführer Berthold Maack, (w międzyczasie nieformalne dowództwo nad wycofującą się jednostką przejął oficer z 25. Dywizji SS - doświadczony Waffen-Oberführer der SS Laszlo vitéz Déak). Łącznie podczas odwrotu z różnych przyczyn dywizja straciła ok. 2500 ludzi.

14 marca dywizja została przemianowana na 26. Waffen Grenadier Division der SS "Gömbös" (ungarische Nr 2).
Mimo tych zmian, nowe uzbrojenie napływało bardzo powoli, mimo że Niemcy nosili się z zamiarem utworzenia XVII Waffen-Armee Korps der SS (Ungarisches). W marcu zaczynają się organizować - sztab i pierwsze oddziały korpuśne.
Obie węgierskie dywizje były w tym czasie ze sobą przemieszane, (całością na miejscu dowodzi dowódca 25.Dywizji - Grassy).
SS-Brigadeführer B. Maack pełnił w tym czasie dowództwo bardziej formalne niż rzeczywiste. Po śmierci dowódcy 20.Dywizji SS (estońskiej) SS-Brigadeführer Franza Augsbergera, Maack został mianowany jej dowódcą.
W takiej sytuacji formalne dowództwo nad oboma węgierskimi dywizjami SS przejmuje wtedy Waffen-Brigadeführer der SS Josef vitez Grassy. Kilka dni później znaczną część żołnierzy formalnie włączono do 25.Dywizji Grenadierów SS (1. węgierska).
3 maja jej resztki poddały się Amerykanom w Attersee.

Skład jednostki:

Waffen-Grenadier-Division der SS 64 (ung. Nr. 4)
29.12.1944 - Waffen-Standartenführer der SS Andor Podhradszky vitéz Nemespodhrady

I batalion
Waffen-Hauptsturmführer der SS Pataki Géza

II batalion
Waffen-Hauptsturmführer der SS Hermándy-Berencz György

Waffen-Grenadier-Regiment der SS 65 (ung. Nr. 5)
29.12.1944 - Waffen-Obersturmbannführer der SS Bela Lengyel

Waffen-Grenadier-Regiment der SS 85 (ung. Nr. 6)
29.12.1944 - Waffen-Sturmbannführer Ferenc Varnay

Waffen-Artillerie-Regiment der SS 26
29.12.1944 - 01.03.1945 - Waffen-Standartenführer Miksa Brenner
01.03.1945 - ??.05.1945 - SS-Standartenführer Gustav Wiehle

Podległośc operacyjna 26.Waffen-Grenadier Division der SS "Hungaria".

1944 rok

Korpus

Armia

Grupa Armii

Obszar

grudzień

formowanie

SS-FHA

-

Węgry

1945 rok

Korpus

Armia

Grupa Armii

Obszar

styczeń

formowanie

SS-FHA

-

Neuhammer

luty - marzec

formowanie zawieszone

-

-

-

marzec - kwiecień

formowanie

SS-FHA

-

Bawaria - Austria




powrót do spisu treści

© Copyright 2006 - 2008 - Patryk ""patrynius"" Janiak
Design by Scypion