Generał dywizji Tadeusz Ludwik Piskor.
(1889.02.01 - 1951.03.22)




Tadeusz Ludwik Piskor urodził się l lutego 1889 roku w Borze koło Ostrowca Świętokrzyskiego. Ojciec Władysław był inżynierem-hutnikiem, matka - Julia z Zagórskich.

Po ukończeniu szkoły podstawowej przez 8 lat uczył się w gimnazjum filologicznym im. gen. Wojciecha Chrzanowskiego w Warszawie, uzyskując maturę w roku 1907. Jako uczeń gimnazjum działał w tajnych patriotycznych organizacjach samokształceniowych.
Studia wyższe rozpoczął w roku 1908 na Wydziale Nauk Ścisłych Uniwersytetu w Liege w Belgii. W Liege należał do stowarzyszenia pn. "Filarecja" i był współzałożycielem oddziału belgijskiego Związku Walki Czynnej.
Jesienią 1910 roku, z inicjatywy ZWC, przeniósł się do Lwowa, gdzie kontynuował studia na Wydziale Budowy Maszyn Politechniki Lwowskiej i prowadził działalność Związku Strzeleckiego i Związku Walki Czynnej.

12 października 1912 roku po przeszkoleniu w Związku Strzeleckim został mianowany na stopień podporucznika.

l listopada 1913 roku w stopniu porucznika został komendantem szkoły podoficerskiej Związku Strzeleckiego. Współredagował pismo "Strzelec".

Od początku I wojny światowej służył w Legionach, w których nabył doświadczenia liniowego i awansował na coraz wyższe stopnie i stanowiska.
Początkowo był oficerem ds. organizacyjnych w sztabie I Brygady Legionów Polskich.
We wrześniu był już dowódcą kompanii w VI batalionie, a w grudniu 1914 roku został dowódcą II batalionu w 5 pułku piechoty.
Powołany ponownie do sztabu I Brygady Legionów był kolejno oficerem operacyjnym, p.o. szefem sztabu I Brygady i oficerem sztabu.
Po utworzeniu Polskiej Siły Zbrojnej przeszedł przeszkolenie na kursie Sztabu Generalnego PSZ. Od tego czasu używał tytułu oficera Sztabu Generalnego (od 1928 roku oficer dyplomowany).
Do lipca 1917 roku dowodził II batalionem l pułku piechoty Legionów. 23 lipca 1917 roku został internowany w Beniaminowie. Nawiązał tam kontakt z tajną Polską Organizacją Wojskową.
Zwolniony na leczenie szpitalne 29 września 1918 roku nie powrócił do Beniaminowa i natychmiast udał się do formującego się Wojska Polskiego. Skierowany do Lublina objął stanowisko szefa sztabu "lubelskiego sztabu wojsk polskich w byłej okupacji austriackiej".

Od 21 listopada 1918 roku był szefem sztabu Dowództwa Okręgu Generalnego Lublin.
3 stycznia 1919 roku został szefem sztabu grupy operacyjnej "Bug&", biorąc udział w walkach pod Lwowem i Rawą Ruską. 20 lutego 1919 roku mianowany szefem sztabu 2 DP Legionów (dowodzonej przez generała E. Rydza-Śmigłego, późniejszej 1 DP).
W kwietniu 1919 roku był szefem sztabu grupy jazdy dowodzonej przez płk. W. Belinę-Prażmowskiego w czasie zdobywania Wilna.
Od września 1919 roku przez dwa miesiące był szefem sztabu grupy operacyjnej gen. E. Rydza-Śmigłego.
W stopniu podpułkownika został przeniesiony na stanowisko adiutanta generalnego naczelnika państwa i naczelnego wodza marszałka Józefa Piłsudskiego.
Wiosną 1920 roku objął stanowisko szefa sztabu dywizji jazdy, a 22 maja 1920 roku został mianowany na stopień pułkownika Sztabu Generalnego.
Na początku odwrotu wojsk polskich z Ukrainy i Białorusi objął obowiązki szefa Oddziału III Operacyjnego Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego. Podczas bitwy nad Niemnem był szefem Sztabu Polowego Naczelnego Wodza.

Po zakończeniu działań wojennych ukończył kurs w Centrum Wyższych Studiów Wojskowych i studia specjalistyczne (prawdopodobnie również jakiś kurs) we Francji.
W końcu kwietnia 1921 roku został wyznaczony na stanowisko szefa Oddziału IIIa Biura Ścisłej Rady Wojennej. W końcu grudnia 1921 roku został szefem Biura ŚRW i II zastępcą szefa Sztabu Generalnego WP.
Za zasługi dla rozwoju sztuki operacyjnej i organizacji wojska oraz udział w walkach frontowych 31 marca 1924 roku został mianowany generałem brygady (ze starszeństwem od l lipca 1923 roku).
W październiku 1925 roku objął stanowisko dowódcy 28 DP w Warszawie. Podczas przewrotu majowego w 1926 roku opowiedział się po stronie Józefa Piłsudskiego lecz czynnego udziału w walkach nie wziął.

28 czerwca 1926 roku został powołany na stanowisko szefa Sztabu Generalnego WP. Na tym stanowisku, zgodnie z koncepcjami Piłsudskiego, przeprowadził głęboką reorganizację Wojska Polskiego.
1 stycznia 1928 roku otrzymał awans na stopień generała dywizji. W tym samym roku na jego wniosek Sztab Generalny przemianowano na Sztab Główny. W 1931 roku przedłożył kierownictwu państwa projekt dziesięcioletniego planu modernizacji Wojska Polskiego, oparty na wzorcach francuskich. Piłsudski odrzucił ten plan.

3 grudnia 1931 roku gen. Piskor został odwołany ze stanowiska Szefa SG. W tym samym miesiącu objął on stanowisko inspektora armii. Historycy oceniają tą zmianę jako awans generała Piskora. Przez kolejne lata kierował odcinkiem operacyjnym "Baranowicze" na polskim froncie wschodnim. Wiosną 1939 roku początkowo nie otrzymał dowództwa Armii i nadal pełnił funkcje inspektora na kierunku "W".

Już w trakcie wojny z Niemcami decyzją marszałka Rydza-Śmigłego 4 września 1939 roku został wyznaczony na stanowisko dowódcy nowo formowanej Armii „Lublin”.
W dniu 13 września otrzymał od naczelnego wodza zadanie przebijania się w kierunku przedmościa rumuńskiego. Po ciężkich walkach pod Tomaszowem Lubelskim, toczonych w dniach 17-20 września, oddziały podległe gen. Piskorowi skapitulowały. Generał dostał się do niewoli niemieckiej i został osadzony w Oflagu Murnau VIIA.
Z powodu bezkompromisowej postawy i konspiracyjnej działalności (kierował tajną organizacją, będącą częścią ZWZ-AK) przenoszono go karnie do kolejnych obozów.
Uwolniony 30 kwietnia 1945 roku wyjechał do Wielkiej Brytanii. Od 2 lipca 1945 roku pozostawał w dyspozycji szefa Sztabu Naczelnego Wodza na emigracji.
Zmarł w Londynie 22 marca 1951 roku. Został pochowany na cmentarzu Sto Mary's Kensyl Green.
23 września 1990 roku urna z prochami generała została złożona na cmentarzu w Tomaszowie Lubelskim.

Awanse:
   1912.10.12 - podporucznik
   1913 - porucznik
   1915.01.01 - kapitan
   1918. listopad - major
   1919 - podpułkownik
   1920.05.22 - pułkownik, ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 roku
   1924.03.31 - generał brygady, ze starszeństwem od 1 lipca 1923 roku
   1928.01.01 - generał dywizji

Odznaczenia:
   Krzyż Virituti Militari 5 klasy
   Order Polonia Restituta 3 i 4 klasy
   Krzyż Niepodległości
   czterokrotnie Krzyżem Walecznych
   francuską Legią Honorową.

Opinie:
Pułkownik dyplomowany Stefan Rowecki:
"dowodził batalionem w Legionach, dywizją po wojnie. Przeszłość raczej sztabowa. Wielka jednak solidność pracy, umysł operacyjny, zdolny do szybkiego i giętkiego przepracowania i przeprowadzenia nawet trudnych operacji. Obawiam się, że może być nieco za miękki w wyciskaniu i wymuszaniu wykonania swoich decyzji. Typ dobrego dowódcy armii."

Pułkownik dyplomowany Bohdan Hulewicz:
"generał Piskor, były Szef Sztabu Generalnego, który ze wszystkich szefów sztabu w okresie dwudziestolecia moim zdaniem najlepiej wypełniał swoje zadania".

Generał Juliusz Rómmel:
"Człowiek mądry i inteligentny, zaczął od szefa sztabu, umysł ścisły, logiczny. Dużo pracował nad sobą i dużo skorzystał z kursu wyższych dowódców. Dowodził dywizją, znał się na wyszkoleniu. Bezwzględnie górował nad reszta legionistów. Skromny, taktowny, bardzo pracowity. Odróżniał rzeczy ważne od drobnych i nie istotnych. Doszedłby na pewno do najwyższych stopni hierarchii wojskowej, gdyby nie jego nieszczęśliwa żeniaczka. Związał swoje życie z osobą nieciekawą, byłą manikiurzystką, która okazała się wspólniczką afery szpiegowskiej na rzecz obcego państwa i złamała mu życie. Sprawa była nadzwyczaj nieprzyjemną i niemożliwa do jej ujawnienia, bo godziła w urząd Szefa Sztabu Generalnego i nasze najwyższe władze wojskowe, a bezpośrednio w Marszałka Piłsudskiego".

Paweł Piotr Wieczorkiewicz (historyk):
"Niezbyt pochlebnie wygląda również ocena stylu dowodzenia na szczeblu związków operacyjnych. Nie sprawdził się też Młot-Pijałkowski, a na ocenę najwyżej dostateczną zasłużył Piskor".

Na posiedzeniu Ścisłej Rady Wojennej w dniu 15 lipca 1926 roku marszałek Józef Piłsudski zwrócił się do inspektorów armii (generałów: Skierskiego, Osińskiego, Norwid-Neugebauera, Rybaka, Żeligowskiego, Rydza-Śmigłego i Romera) aby wypowiedzieli się co do "zdolności do wyższego dowodzenia".
Opiniujący mieli postawić przy każdym nazwisku znak "+" lub "-". W trakcie tych ocen pojawiły się wątpliwości, wobec czego wprowadzono ocenę pośrednią "0". Spośród ocenianych generałów Piskor znalazł się w grupie najwyżej ocenionych, otrzymał bowiem aż 7 głosów pozytywnych (czyli plusów). Po 7 plusów otrzymali z 79 ocenionych generałów również generałowie: Berbecki, Konarzewski, Orlicz-Dreszer i Burhardt-Bukacki).

Źródła:
Sztab Generalny Wojska Polskiego 1918-2003 r. pr. zbiorowa
Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939 Piotr Stawecki
Rocznik Oficerski 1928 i 1932


powrót do strony głównej


© copyright 2006, Rafał "Zelint" Białkowski
Design by Scypion