Nr ISSN 2082-7431
Serwis Polska Podziemna
Dział "Postacie".
ŻUKOWSKI, Stanisław.


ŻUKOWSKI, Stanisław.

Major służby stałej piechoty.



Pseudonimy: „Maciek”, „Zawisza”.

Urodzony: 28 stycznia 1905 r., we wsi Piętki-Żebry, powiat Wysokie Mazowieckie.

Zmarł: 19 kwietnia 1979 r., w Białymstoku.


Promocje:

Major.: 3 maja 1944 r.
Kapitan.: 11 listopada 1942 r.
Porucznik.: 1 stycznia 1935 r.
Podporucznik.: 15 sierpnia 1932 r.

Funkcje:

Służba wojskowa w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty w Różanie.: ?? - ??
Służba wojskowa w Szkole Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej-Komorowie.: 1930 - 1932 r.
Dowódca plutonu w 79 Pułku Piechoty (Słonim).: 1932 - ??
Dowódca kompanii w 79 Pułku Piechoty.: ?? - 1938 r.
Dowódca 2 Plutonu w 3 Kompanii Batalionu Fortecznego KOP "Sarny".: 1938 - czerwiec 1939 r.
Dowódca kompanii Batalionu Fortecznego "Mikołów" na Śląsku.: czerwiec - wrzesień 1939 r.
Zaprzysiężony w szeregi Związku Walki Zbrojnej.: styczeń 1940 r.
Dowódca placówki w Obwodzie Wysokie Mazowieckie ZWZ.: ?? - ??
Komendant Rejonu I Klukowo Obwodu Wysokie Mazowieckie, Okręg Białystok ZWZ/AK.: ?? - 15 lipca 1941 r.
Komendant Obwodu Wysokie Mazowieckie ZWZ/AK.: 15 lipca 1941 - 20 kwietnia 1942 r.
Komendant Inspektoratu Rejonowego I Podlaskiego AK.: 20 kwietnia 1942 - styczeń 1945 r.
Przodownik Rejonu "A" Armii Krajowej Obywatelskiej (AKO).: marzec - sierpień 1945 r.
Prezes Inspektoratu Podlaskiego WiN.: wrzesień 1945 - styczeń 1946 r.

Opinie:

Notatki:

Syn Franciszka i Kamili. Po ukończeniu szkoły powszechnej kształcił się w Seminarium Duchownym w Wilnie, potem w gimnazjum koedukacyjnym w Zambrowie, gdzie uzyskał maturę. Służbę wojskową odbył w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty w Różanie, gdzie przeszedł przeszkolenie unitarne.
W latach 1930-1932 służył w Szkole Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej-Komorowie. 15 sierpnia 1932 r., otrzymał promocję do stopnia podporucznika służby stałej piechoty z przydziałem do 79 pp. w Słonimiu na stanowisko dowódcy plutonu.
1 stycznia 1935 r., został awansowany do stopnia porucznika służby stałej piechoty. Następnie pełnił funkcję dowódcy kompanii w 79 pp. W 1938 r., został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza z przydziałem do Batalionu Fortecznego KOP „Sarny” na stanowisko dowódcy 2 Plutonu w 3 Kompanii.

W czerwcu 1939 r., został przeniesiony do Batalionu Fortecznego „Mikołów” na Śląsku na stanowisko dowódcy kompanii. Brał udział w Wojnie Obronnej 1939 r. Walczył z wrogiem na szlaku bojowym Batalionu od Śląska na Lubelszczyznę. Po zakończeniu działań wojennych uniknął niewoli i powrócił w rodzinne strony.
Ukrywał się w Piętkach-Żebrach u rodziców swej żony. Od początku 1940 r., był czynny w konspiracji ZWZ/AK na terenie Obwodu Wysokie Mazowieckie ZWZ. Współpracował wówczas z por. Tabortowskim „Kusym”.
Początkowo pełnił funkcję dowódcy placówki, a następnie Komendanta Rejonu I Klukowo w Obwodzie Wysokie Mazowieckie ZWZ. Na początku lipca 1941 r., został mianowany przez Komendanta Okręgu Białystok ZWZ Komendantem Obwodu Wysokie Mazowieckie. Funkcję tą objął formalnie z dniem 15 lipca 1941 r.

Organizował struktury i sztab obwodu. W kwietniu 1942 r., został mianowany Komendantem Inspektoratu Rejonowego I Podlaskiego w skład, którego wchodziły obwody Wysokie Mazowieckie i Bielsk Podlaski. 11 listopada 1942 r., został awansowany do stopnia kapitana służby stałej. Prowadził aktywną działalność konspiracyjną na podległym terenie.
3 maja 1944 r., w uznaniu zasług został awansowany do stopnia majora służby stałej piechoty. W 1944 r., był przewidywany na dowódcę odtwarzanego w ramach AK 42 pp. W lipcu i sierpniu 1944 r., brał udział w działaniach zbrojnych, prowadzonych w ramach akcji „Burza”.
Po wejściu wojsk sowieckich pozostał nadal w konspiracji na dotychczas zajmowanym stanowisku. W grudniu 1944 r., w wyniku zdrady, NKWD ustaliło jego miejsce pobytu w Piętkach-Żebrach. Udało mu się jednak uciec. Poszukiwany opuścił teren inspektoratu.

W marcu 1945 r., powrócił do działalności konspiracyjnej w Armii Krajowej Obywatelskiej. W okresie od marca do sierpnia 1945 r., pełnił funkcję Przodownika Rejonu „A” AKO, a w okresie od września 1945 do stycznia 1946 r., Prezesem Inspektoratu Podlaskiego WiN.
Prowadził aktywną działalność konspiracyjną. Utrzymywał kontakty z mjr Zygmuntem Szendzielarzem „Łupaszką”, którego oddział działał w tym czasie na podległym mu terenie.
Z jego inicjatywy przeprowadzono akcje likwidacyjne konfidentów UB oraz zwalczano siły komunistyczne. W lutym 1946 r., zagrożony aresztowaniem, za zgodą przełożonych wyjechał do Warszawy, gdzie zamieszkał . Utrzymywał stały kontakt z Komendą Okręgu Białysok WiN.

W kwietniu 1947 r., w ramach ujawniania struktur Okręgu Białystok WiN, zgłosił się do WUBP w Warszawie. Z Warszawy wyjechał do Białegostoku, w którym zamieszkał na stałe przy ul. Mazurskiej.
Podjął tu pracę zawodową. Był inwigilowany przez funkcjonariuszy WUBP Białystok i wzywany na przesłuchania. Aresztowany w 1952 r., był więziony kilka miesięcy. Przesłuchiwany w sprawie mjr. Tabortowskiego „Bruzdy”.
Należał do grona czołowych organizatorów i dowódców konspiracji niepodległościowej na terenie Okręgu Białystok ZWZ/AK/AKO/WiN. W latach siedemdziesiątych mieszkał przy ul. Brackiej 1 w Białymstoku.

Zmarł 19 kwietnia 1979 r., w Białymstoku. Pochowany na miejscowym cmentarzu. Żonaty z Bronisławą z domu Porowską, żołnierzem AK ps. „Grażyna”.

Odznaczenia m.in.:

Virtuti Militari V klasy.
Krzyż Walecznych (dwukrotnie).
Srebrny Krzyż Zasługi (1938 r.).
Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami (1943 r.).
Medal Zwycięstwa i Wolności.
Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939 r.




powrót do spisu treści


© copyright 2005 - 2007, Radosław ""Butryk"" Butryński
Design by Scypion