Nr ISSN 2082-7431
Polska Podziemna
Dział "Postacie".
Dworzak Stanisław Erazm Franciszek Antoni.



Dworzak Stanisław Erazm Franciszek Antoni

Pułkownik dyplomowany służby stałej piechoty.



Pseudonimy: „Daniel”, „Przemysław”, „Tęcza”, „Topór”.

Urodzony: 2 czerwca 1895 r.

Zmarł: 17/18 sierpnia 1944 r.



Promocje:

Pułkownik dypl.: 19 marca 1938 r.
Podpułkownik dypl.: 1 stycznia 1930 r.
Major.: 1 lipca 1924 r.
Kapitan.: 1 czerwca 1922 r.
Porucznik.: 1 lipca 1920 r.
Podporucznik.: 15 listopada 1919 r.
Chorąży.: 1 lipca 1915 r.

Funkcje:

Rozpoczął służbę w Legionach Polskich.: 1915 r.
Uczestnik kursu Szkoły Podchorążych Legionów Polskich Marmaros-Sziger i Kamieńsku.: ?? - 14 maja 1915 r.
Żołnierz 6 Pułku Piechoty Legionów.: ?? - ??
Dowódca plutonu 6 Pułku Piechoty Legionów.: ?? - ??
Dowódca III Batalionu 6 Pułku Piechoty Legionów.: ?? - ??
Zastępca dowódcy 6 Pułku Piechoty Legionów.: 1928 - ??
Student Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie (IX kurs normalny).: 2 listopada 1928 - 1 listopada 1930 r.
Szef Sztabu DOK VII w Toruniu.: 1933 - 1935 r.
Uczestnik kursu dla dowódców pułków w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie.: ?? - 1935 r.
Dowódca 69 Pułku Piechoty w Gnieźnie.: 27 lipca 1935 - wrzesień 1939 r.
Uczestnik kursu udoskonalającego dla oficerów dyplomowanych.: jesień 1938 - 15 marca 1939 r.
Inspektor Komendy Głównej na Okręg Radomsko-Kielecki ZWZ.: 1940 - styczeń 1942 r.
Komendant Okręgu Radom-Kielce AK.: luty 1942 - marzec 1944 r.
Inspektor Komendy Głównej AK.: marzec - 17/18 sierpień 1944 r.

Opinie

Notatki:

Syn Franciszka. Uczęszczał do gimnazjum w Krakowie, gdzie otrzymał w roku 1914 świadectwo dojrzałości. W okresie nauki w gimnazjum aktywnie działał w „Sokole”. Od 1914 r., w Legionach Polskich. 14 maja 1915 r., ukończył kurs szkoły podchorążych Legionów Polskich w Marmaros-Sziger i Kamieńsku.
Następnie służył w 6 pułku piechoty Legionów. 1 lipca 1915 r., mianowany chorążym piechoty. Od września 1915 r., uczestniczył w szeregach 6 pułku piechoty Leg. w walkach na froncie wołyńskim na linii Styru i Stachodu.

W październiku 1916 r., wraz z 6 pp. Leg. wycofany z frontu i przewieziony do Baranowicz, skąd w listopadzie zostaje przewieziony koleją na teren Królestwa Polskiego. 10 listopada 1918 r., rozpoczął służbę w WP.
15 listopada 1919 r., mianowany ppor. służby stałej piechoty, a 1 lipca 1920 r., porucznikiem. W szeregach 6 pp Leg. brał udział w wojnie polsko - bolszewickiej (1919 - 1920). Był kolejno: dowódcą kompanii, potem batalionu. Po zakończeniu wojny nadal służył w 6 pułku piechoty Leg. Zweryfikowany w 1922 r., w stopniu kapitana służby stałej piechoty ze starszeństwem od 1 czerwca 1922 r.

W stopniu kapitana dowodził III batalionem 6 pp Leg. 1 lipca 1923 r., awansowany do stopnia majora sł. st. piech. Następnie od 1928 r., zastępca dowódcy tego pułku. W okresie 2 listopada 1928 - 1 listopada 1930 r., studiował w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie.
1 stycznia 1930 r., awansowany do stopnia podpułkownika dypl. sł. st. piechoty. W tym czasie ciągle pełnił funkcję zastępcy dowódcy 6 pp. Leg. W latach 1933 - 1935 był szefem sztabu DOK VIII w Toruniu.

W 1935 r., ukończył w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie kurs dla dowódców pułków. Z dniem 27 lipca 1935 r., mianowany dowódcą 69 pp. w Gnieźnie. 19 marca 1938 r., awansowany do stopnia płk dypl.
Od jesieni 1938 do 15 marca 1939 r., przebywał na kursie udoskonalającym dla oficerów dyplomowanych, przewidywanych do objęcia stanowisk szefów sztabów i kwatermistrzów armii. Po ukończeniu kursu nadal dowodził 69 pp. W Wojnie Obronnej 1939 r., prowadził swój pułk do boju w składzie 17 DP.
Uczestniczył w walkach nad Bzurą oraz na przedpolach Warszawy. 17 września 1939 r., wzięty przez Niemców do niewoli. Ucieka i ukrywa się w okolicach Wyszogrodu. W dniu 29 września w ubraniu cywilnym przedostaje się do Warszawy. Nawiązuje tu kontakty konspiracyjne.

W okresie od 1940 do stycznia 1942 r., był inspektorem KG ZWZ na Okręg Radomsko-Kielecki ZWZ. Od lutego 1942 r., pełnił funkcję komendanta Okręgu Radom-Kielce AK. Okręgiem dowodził formalnie do marca 1944 r. Zagrożony aresztowaniem przez Gestapo, w trybie alarmowym, w grudniu 1943 r., opuścił Skarżysko, gdzie mieściła się jego kwatera i siedziba Komendy Okręgu.
Po odwołaniu z funkcji komendanta okręgu od marca 1944 r., pełnił funkcję inspektora KG AK. W sierpniu 1944 r., brał udział w Powstaniu Warszawskim. W nocy z 17/18 sierpnia 1944 r., podczas inspekcji nocnej Odcinka „Topór” został śmiertelnie ranny. Pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.

Żonaty z Sylwią z domu Kelles - Krauze.

Odznaczenia m.in.:

Virtuti Militari V klasy /Wojna polsko-bolszewicka 1919-1920/.
Virtuti Militari IV klasy /Wojna Obronna 1939 r./.
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski.
Krzyżem Niepodległości.
Krzyż Walecznych - trzykrotnie.
Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami.




powrót do spisu treści


© copyright 2005 - 2007, Radosław ""Butryk"" Butryński
Design by Scypion