Nr ISSN 2082-7431
Serwis Polska Podziemna
Dział "Postacie".
JASIŃSKI, Edward Jan.


JASIŃSKI, Edward Jan

Podpułkownik służby stałej piechoty.



Pseudonimy: „Karol”, „Karf”, „Karw”, „Nurt”, „Stefan” vel Jan Kamiński , vel Edward Kaszyński.

Urodzony: 24 czerwca 1897 r., w Kętach Wadowickich, powiat Wadowice.

Zmarł: 15 marca 1945 r., więzienie na Zamku Lubelskim.


Promocje:

Podpułkownik.: 11 listopada 1943 r.
Major.: 19 marca 1939 r.
Kapitan.: 1 stycznia 1927 r.
Porucznik.: 1922 r., ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 r.
Podporucznik.:

Funkcje:

Wstąpił ochotniczo do armii austriackiej.: październik 1916 r.
Elew Szkoły Oficerskiej w Opawie.: 1917 - 1918 r.
Dowódca plutonu w 8 Batalionie Strzelców Bośniacko-Polskich (Węgry).: wiosna 1918 - ??
Dowódca plutonu w Pułku im. Adama Mickiewicza (Santa Maria).: grudzień 1918 - luty 1919 r.
Dowódca plutonu w 10 Pułku Strzelców Polskich Armii gen. Hallera.: luty - 1 września 1919 r.
Dowódca plutonu w 52 Pułku Strzelców Kresowych (Złoczów) .: 1 września 1919 - 1924 r.
Służba w Korpusie Ochrony Pogranicza.: 1924 - 1926 r.
Dowódca kompanii w 52 Pułku Strzelców Kresowych.: 1926 - 1927 r.
Komendant szkoły podoficerskiej przy 52 Pułku Strzelców Kresowych.: 1927 - 1928 r.
Wykładowca w Szkole Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej-Komorowie.: 1928 - 1931 r.
Dowódca kompanii w 20 Pułku Piechoty (Kraków).: 1931 - 1934 r.
Dowódca 8 Kompanii III Batalionu 32 Pułku Piechoty (Działdowo).: 1934 - ??.
Uczestnik kursu doszkalającego dla dowódców batalionu w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie.: ?? - ??
Dowódca I Batalionu 32 Pułku Piechoty (Modlin).: ?? - 29 września 1939 r.
Zaprzysiężony w szeregi Związku Walki Zbrojnej.: marzec 1940 r.
Zastępca komendanta Obwodu Kraków-Miasto ZWZ.: ?? - kwiecień 1941 r.
Oficer w Inspektoracie Rejonowym Puławy ZWZ.: lipiec - listopad 1941 r.
Inspektor Wojskowej Służby Ochrony Powstania w Okręgu Lublin ZWZ-AK.: listopad 1941 - luty 1944 r.
Komendant Inspektoratu Rejonowego Lublin AK.: luty - 16 października 1944 r.

Opinie:

Notatki:

Syn Jana i Marii z domu Branka. Pochodził z rodziny robotniczej. W okresie od 1908 – 1916 uczęszczał do 8 klasowego Gimnazjum Realnego w Wadowicach, gdzie w sierpniu 1916 r., zdał egzamin maturalny i uzyskał świadectwo dojrzałości.
W październiku 1916 r., wstąpił ochotniczo do armii austriackiej. W grudniu tego roku, po przeszkoleniu został skierowany na front rosyjski, na którym walczył do lutego 1917 r. Podczas walk został ranny i przebywał w szpitalu wojskowym. Po wyleczeniu i powrocie do zdrowia został skierowany do szkoły oficerskiej w Opawie, skąd wiosną 1918 r., przeniesiono go do 8 Batalionu Strzelców Bośniacko – Polskich, stacjonującego na Węgrzech.

Pełniąc funkcję dowódcy plutonu wziął udział w walkach na froncie włoskim. Wzięty do niewoli włoskiej pod koniec października 1918 r., przebywał w obozie jenieckim, skąd trafił następnie do polskiej jednostki wojskowej, formowanej z jeńców wojennych w miejscowości Santa Maria.
Wziął czynny udział w organizowaniu obozu polskiego i formowaniu pułku im. Adama Mickiewicza, który ostatecznie sformowano w dniu 20 grudnia 1918 r. Pełnił w tym czasie w pułku funkcję dowódcy plutonu.
W lutym 1919 r., wyjechał wraz ze swoim pułkiem do Francji. Tutaj jego jednostka została przemianowana na 10 Pułk Strzelców Polskich Armii gen. Józefa Hallera.

Ukończył kurs oficerski, po czym otrzymał promocje do stopnia podporucznika. W kwietniu 1919 r., powrócił z pułkiem do Polski. 1 września 1919 r., pułk przemianowano na 52 pp Strzelców Kresowych.
W składzie pułku uczestniczył w walkach na froncie ukraińskim, a następnie w wojnie polsko – bolszewickiej (1919-1920). W czasie walk z bolszewikami został ciężko ranny i przebywał w szpitalu wojskowym. Po wyleczeniu ran pozostał w służbie stałej.
W 1922 r., został zweryfikowany w stopniu porucznika służby stałej piechoty ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 r. Nadal pełnił służbę w 52 pp w Złoczowie na stanowisku oficera demobilizacyjnego pułku.

W 1924 r., został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza. W 1926 r., powrócił do 52. pp na stanowisko dowódcy kompanii. 1 stycznia 1927 r., został awansowany do stopnia kapitana służby stałej piechoty. Jeszcze w tym samym roku został dowódcą pułkowej szkoły podoficerskiej.
W 1928 r., został przeniesiony do Szkoły Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej-Komorowie na stanowisko instruktora i wykładowcy. W 1931 r., przeniesiony do 20 pp. w Krakowie na stanowisko dowódcy kompanii. W 1934 przeniesiony do III batalionu 32 pp., stacjonującego w Działdowie na stanowisko dowódcy 8 kompanii.

Ukończył kurs doszkalający dla dowódców batalionu w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie. Po ukończeniu kursu został mianowany dowódcą I Batalionu 32 pp. w Modlinie. 19 marca 1939 r., otrzymał awans do stopnia majora służby stałej piechoty. W Wojnie Obronnej 1939 r., dowodził I Batalionem 32 pp. Walczył z wrogiem w rejonie Ciechanowa, potem w składzie załogi Modlina.
29 września 1939 r., po kapitulacji twierdzy dostał się do niemieckiej niewoli. Przebywał w przejściowym obozie jenieckim w Działdowie. Na podstawie umowy kapitulacyjnej, w październiku 1939 r., został zwolniony. Potem przebywał w Warszawie. Po wprowadzeniu obowiązku rejestracji polskich oficerów wyjechał na początku 1940 r., do Krakowa.

Od marca 1940 r., był czynny w konspiracji ZWZ na terenie Krakowa. Do pracy konspiracyjnej został zwerbowany przez znanego mu ze służby w Wojsku Polskim kpt. rez. Henryka Koppla „Prąda” (późniejszego agenta Gestapo). Początkowo do kwietnia 1941 r., pełnił funkcję zastępcy komendanta Obwodu Kraków-Miasto. Zagrożony aresztowaniem wyjechał do Warszawy. Występował wówczas pod nazwiskiem Jan Kamiński.
W lipcu 1941 r., został skierowany do Inspektoratu Rejonowego ZWZ Puławy. Jego funkcja jest bliżej nieznana. W listopadzie 1941 r., przeniesiony do Okręgu ZWZ/AK Lublin na stanowisko inspektora okręgowego Wojskowej Służby Ochrony Powstania. Zorganizował tę służbę od podstaw.

11 listopada 1943 r., został awansowany do stopnia podpułkownika służby stałej piechoty. W lutym 1944 r., został mianowany przez Komendanta Okręgu, Komendantem Inspektoratu Rejonowego Lublin AK. Zamieszkał wówczas na stałe w Lublinie. Występował w tym czasie pod nazwiskiem Edward Kaszyński. Brał udział w przeprowadzaniu akcji scaleniowej z NOW i BCh. Należał do najbliższych współpracowników komendanta okręgu.
Organizował dywersję i oddziały partyzanckie. Kierował przygotowaniami do akcji „Burza’, a w lipcu 1944 r., bezpośrednio dowodził odtworzonym 8 pp. Leg.

Jego sztab znajdował się w rejonie Nasutowa. Tam dotarła do niego informacja o rozbrojeniu przez Sowietów oddziałów 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK oraz części 8 pp. Legionów. Planował przebicie się do Puszczy Solskiej, lecz na rozkaz komendanta okręgu rozwiązał 8 pp Legionów i powrócił do Lublina.
Po zajęciu Lublina przez wojska sowieckie, pozostał w konspiracji na swym stanowisku inspektora. Podtrzymywał łączność z podległymi obwodami, nakazał tworzenie siatki wywiadowczej w strukturach PKWN. Po masowych aresztowaniach wśród żołnierzy AK przeprowadzonych przez NKWD nakazał przygotowanie planu odbicia więźniów z więzienia na Zamku Lubelskim oraz przygotowanie oddziału do zrealizowania tego zadania.

15 października 1944 r., na odprawie Komendy Obwodu Lublin AK wydał rozkaz tworzenia drużyn bojowych do wykonywania wyroków podziemnego sądownictwa i dywersji. W tym okresie mieszkał w Lublinie przy ul. Rusałka nr 3/6.
W dniu 16 października 1944 r., został aresztowany przez NKWD w Lublinie, a następnie osadzony w areszcie NKWD przy ul. Chopina. Po miesięcznym śledztwie, w czasie, którego był torturowany potwierdził jedynie fakt swej przynależności do AK. Przekazano go Urzędu Bezpieczeństwa i osadzono w izolatce na Zamku Lubelskim.

7 marca 1945 r., Wojskowy Sąd Okręgowy w Lublinie, sygnatura akt R 156/45 w składzie: przewodniczący ppor. Bazyli Szporluk, ławnicy: ppor. Wicenty Okupski i sierż. Dymitr Olejkow skazał go na karę śmierci oraz pozbawił praw na zawsze. 13 marca 1945 r., wyrok zatwierdził Michał Żymierski –Naczelny Dowódca Wojska Polskiego.
15 marca 1945 r., został zamordowany w więzieniu na Zamku Lubelskim w Lublinie. Na egzekucję wyniesiono go na noszach. Miejsce pochówku do dzisiaj nie jest znane. Symboliczna mogiła znajduje się na cmentarzu przy ul. Unickiej w Lublinie.

W 1958 r., sąd wojskowy pod przewodnictwem płk Mariana Bartonia, który w przeszłości sądził żołnierzy AK odmówił jego zrehabilitowania. 24 października 1990 r., Sąd Najwyższy w Warszawie wydał postanowienie, uznając go za niewinnego i całkowicie rehabilitował. Żonaty z Janiną Jasińską.

Odznaczenia m.in.:

Virtuti Militari V klasy.
Krzyż Niepodległości.
Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami.
Medalem za Wojnę 1918-1921.




powrót do spisu treści


© copyright 2005 - 2007, Radosław ""Butryk"" Butryński
Design by Scypion