Nr ISSN 2082-7431
Serwis Polska Podziemna
Dział "Postacie".
MISCHKE, Wincenty.



MISCHKE, Wincenty.

Pułkownik służby stałej piechoty.



Pseudonimy: „Henryk”, „Myśliwiecki”, "Jan Mayer".

Urodzony: 20 stycznia 1894 r., w Mylinie, powiat międzychodzki.

Zmarł: 20 czerwca 1969 r., w Warszawie.


Promocje:

Pułkownik.: 1946 r.
Podpułkownik.: 11 listopada 1943 r.
Major.: 19 marca 1939 r.
Kapitan.: 1 stycznia 1932 r. ze starszeństwem z 17 grudnia 1931 r.
Porucznik.: 1 kwietnia 1920 r.
Podporucznik.: 26 października 1919 r.
Sierżant.: kwiecień 1919 r.

Funkcje:

Wstąpił do Organizacji "Sokół" (Pniewy).: 1911 r.
Uczestnik kursu dla naczelników i podnaczelników "Sokoła".: 1914 r.
Wcielony do armii niemieckiej.: 30 września 1914 r.
Służba w 48 Pułku Piechoty armii niemieckiej.: ?? - ??
Służba w 18 Pułku Piechoty armii niemieckiej.: ?? - ??
Uczestnik kursu karabinów maszynowych.: ?? - ??
Podoficer szkoleniowy w 59 Pułku Piechoty armii niemieckiej.: ?? - ??
Służba w 446 Pułku Piechoty.: kwiecień 1917 - listopad 1918 r.
Wstąpił do oddziału straży polskiej w Poznaniu (Powstanie Wielkopolskie).: 26 grudnia 1918 - ??
Służba w I Batalionie Grupy Zachodniej.: ?? - marzec 1919 r.
Służba w 2 Pułku Strzelców Wielkopolskich.: marzec - 10 grudnia 1919 r.
Służba w 56 Pułku Piechoty 14 Dywizji Piechoty.: 10 grudnia 1919 - koniec maja 1926 r.
Adiutant 56 pułku Piechoty.: ?? - koniec maja 1926 r.
Dowódca kompanii w 9 Pułku Piechoty (Zamość).: maj 1926 - ??
Adiutant 9 Pułku Piechoty.: ?? - wrzesień 1931 r.
Instruktor w Szkole Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej-Komorowie.: wrzesień 1931 (?) - ??
Dowódca plutonu w Szkole Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej-Komorowie.: ?? - ??
Dowódca 6 Kompanii Szkolnej II Batalionu Szkoły Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej-Komorowie.: 1937 - 1939 r.
Dowódca II Batalionu Szkolnego w Szkole Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej-Komorowie.: 24 sierpnia 1939 - ??
Dowódca 4 Samodzielnego Batalionu Strzelców, Kresowa Brygada Kawalerii.: wrzesień 1939 r.
Dowódca III Batalionu 166 Pułku Piechoty, 41 Dywizja Piechoty Rez. Grupa "Wyszków".: wrzesień 1939 r. Organizator wywiadu na Generalną Gubernię i Niemcy w Organizacji "Muszkieterowie".: listopad 1939 - 1942 r.
Oficer w Wydziale Piechoty Komendy Głównej Armii Krajowej.: 1942 - kwiecień 1944 r.
Inspektor Wyszkolenia w Komendzie Głównej Armii Krajowej.: kwiecień 1944 - ??
Inspektor Komendy Głównej AK na teren Okręgu Łódź AK.: 1944 r.
Przewidywany na dowódcę 25 Dywizji Piechoty AK.: 1944 r.
Inspektor Komendy Głównej AK na teren Podregionu Piotrków Trybunalski.: 1944 r.
Wcielony do Ludowego Wojska Polskiego.: 1945 r.
Zastępca do spraw liniowych dowódcy 10 Oddziału Wojsk Ochrony Pogranicza (Rybnik).: 3 stycznia - maj 1946 r.
Dowódca 6 Oddziału Wojsk Ochrony Pogranicza (Białystok).: maj 1946 - ??
Szef Sztabu 4 Pomorskiej Dywizji Piechoty (Kalisz).: ?? - ??
Szef sztabu 8 Drezdeńskiej Dywizji Piechoty (Łódź).: ?? - grudzień 1948 r.

Opinie:

Notatki:

Syn Adolfa i Walentyny z domu Maciejewskiej. Do szkoły powszechnej uczęszczał w rodzinnej wsi, gdzie w 1906 r., zorganizował strajk szkolny. Za tę akcję matkę Wincentego ukarano wysoką grzywną pieniężną, a jego samego wyrzucono ze szkoły. Dopiero po półtora roku władze niemieckie zezwoliły mu na podjęcie dalszej nauki w szkole handlowej we Wronkach. Był członkiem Stowarzyszenia Młodzieży Polskiej w Chrzypsku Wielkim.
W 1911 r., wstąpił do „Sokoła” w Pniewach. W 1914 ukończył tajny kurs dla naczelników i podnalczelników „Sokoła”. 30 września 1914 r., został wcielony do armii niemieckiej. Służbę w niej pełnił początkowo w szeregach 48 pp,, a następnie w 18 pp. Walczył na froncie rosyjskim. Po ukończeniu kursu karabinów maszynowych został awansowany do stopnia kaprala i przydzielony do 59 pp., gdzie zajmował się szkoleniem rekrutów.
W kwietniu 1917 r., został przeniesiony do 446 pp., w którego szeregach walczył na froncie zachodnim.

W grudniu 1918 r., przebywając na urlopie świątecznym zdezerterował z armii niemieckiej i 26 grudnia zgłosił się do Biura Werbunkowego żołnierzy polskich w Poznaniu. Brał udział w walkach w oddziale straży w Poznaniu.
W styczniu 1919 r., zorganizował oddział powstańczy, którym dowodził podczas wyzwalania Mylina, a następnie Chrzypska Wielkiego, Sierakowa i Kamionnej. 17 lutego 1919 r., odznaczył się w czasie odpierania natarcia niemieckiego na Gralewo.
Wraz ze swoim oddziałem został przydzielony do I Batalionu „Grupy Zachodniej”, przeformowanego w marcu 1919 r., w 2 Pułk Strzelców Wielkopolskich.

W kwietniu 1919 r., został mianowany do stopnia sierżanta piechoty. Dowodził w tym czasie kompanią. Walczył w rejonie Zbąszynia. Po złożeniu egzaminu w dniu 20 sierpnia 1919 r., został awansowany 26 października 1919 r., do stopnia podporucznika piechoty.
Dowodząc nadal kompanią, walczył na froncie białoruskim w wojnie polsko-bolszewickiej. 10 grudnia 1919 r., 2 Pułk Strzelców Wielkopolskich został przemianowany na 56 pp., w składzie 14 DP.
Uczestniczył w walkach nad Berezyną i 1 sierpnia 1919 r., został ranny, po czym przebywał na leczeniu w szpitalu w Grudziądzu, a następnie do maja 1920 r., w Poznaniu. 1 kwietnia 1920 r., został mianowany do stopnia porucznika służby stałej piechoty. Podczas pobytu w tych szpitalach podjął naukę i zdał egzamin maturalny. Po wyleczeniu powrócił do macierzystego pułku.

Służbę w 56 pp. pełnił do końca maja 1926 r., kiedy to został przeniesiony do 9 pp. Legionów w Zamościu. Pełnił tu kolejno funkcję dowódcy kompanii, a następnie adiutanta pułku.
Jeszcze przed przeniesieniem do Zamościa brał udział w wydarzeniach tzw. "przewrotu majowego" opowiadając się po stronie rządowej i działając w Zgrupowaniu gen. Roli-Żymierskiego.
Od września 1931 r., służył w Szkole Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej-Komorowie, gdzie pełnił różne funkcje, m. in.: instruktora, dowódcy plutonu oraz kompanii.
1 stycznia 1932 r., otrzymał awans do stopnia kapitana służby stałej piechoty. W latach 1937-1939 pełnił funkcję dowódcy 6 Kompanii Szkolnej II Batalionu Szkoły Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej-Komorowie. W 1938 r., ukończył kurs dla dowódców batalionów w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie.

19 marca 1939 r., otrzymał awans do stopnia majora służby stałej piechoty. Od 24 sierpnia 1939 r., był dowódcą II Batalionu Szkolnego Szkoły Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej.
W Wojnie Obronnej 1939 r., brał udział już od 1 września na stanowisku dowódcy 4 Samodzielnego Batalionu Strzelców w składzie Kresowej Brygady Kawalerii.
Brał udział w walkach Kresowej Brygady Kawalerii w walkach nad Wartą pod Wieluniem (wieś Glinno). Z resztkami zdziesiątkowanego batalionu (zwanego później „Batalionem Śmierci”) wycofał się w kierunku Warszawy, a później dalej na wschód z kierunkiem Brześć-Włodawa-Biłgoraj, po czym dołączył do 116 pp rez. walczącego w składzie 41 Dywizji Piechoty Rezerwowej.
Objął tu dowództwo nad III Batalionem. Walczył nad Bugiem, a następnie do 25 września na Lubelszczyźnie, w rejonie Sawiny-Rochanie-Parchanie-Włodawa-Biłgoraj. W dniu tym, na rozkaz dowódcy dywizji złożył broń. Po kapitulacji dostał się do niewoli niemieckiej, z której uciekł po czterech dniach, w drodze do obozu jenieckiego.

W listopadzie 1939 r., próbował przedostać się na Węgry z zamiarem dotarcia do Francji. Jednak próba przejścia przez granicę słowacką nie powiodła się.
Po tym fiasku powrócił do Warszawy, gdzie włączył się do działalności konspiracyjnej. Działał w organizacji „Muszkieterowie”, gdzie zajmował się organizacją, a następnie wywiadem na Generalną Gubernię i Niemcy.
Po powstaniu ZWZ nawiązał kontakt z gen. Roweckim, od którego otrzymał rozkaz podporządkowania organizacji „Muszkieterów” pod zwierzchność Związku Walki Zbrojnej.
Wykonując ten rozkaz doprowadził do konspiracyjnego zebrania członków organizacji, na którym część zebranych zadeklarowała podporządkowanie się ZWZ, a część najbliższych współpracowników inż. Witkowskiego (założyciela organizacji) pozostała z nim poza ZWZ.

Część kierownictwa "Muszkieterów", która była przeciwna scaleniu z ZWZ założyła kolegialne kierownictwo organizacji i wydała na niego wyrok śmierci za zdradę organizacji. Wyroku tego nie zdołano nie wykonać, gdyż sam Witkowski został skazany, wyrokiem sądu AK, na śmierć za zabójstwo dwóch podchorążych. Wyrok ten wykonano.
Od 1942 r., był członkiem AK z przydziałem do Wydziału Piechoty KG AK, w rzeczywistości jednak współpracował z wywiadem i kontrwywiadem KG AK. 11 listopada 1943 r., otrzymał awans do stopnia podpułkownika służby stałej piechoty.
Od kwietnia 1944 r., pełnił oficjalnie funkcję Inspektora Wyszkolenia Komendy Głównej AK. Brał udział w organizowaniu systemu szkoleniowego dla oddziałów leśnych AK.

W tym czasie mieszkał w mieszkaniu konspiracyjnym w Warszawie przy ul. Asnyka 2. Od czasu do czasu odwiedzał żonę i syna w osiedlu podwarszawskim Królewskie Brzeziny. W roku 1944 r., został mianowany Inspektorem KG AK na teren Okręgu AK Łódź.
W ramach akcji „Burza” był przewidywany na stanowisko dowódcy 25 DP AK w skład, której miały wejść odtwarzane: 29 pp., 56 pp., oraz 60 pp. AK.
Wyruszył z Warszawy w dzień wybuchu Powstania Warszawskiego i pod przybranym nazwiskiem Myśliwiecki rozpoczął działania organizacyjne. Ostatecznie jednak nie doszło do sformowania 25 DP AK, a Akcja „Burza” została na terenie łódzkiego anulowana. W związku z takim obrotem sprawy, został powołany na stanowisko Inspektora KG AK na Podregion Piotrków Trybunalski (dowództwo regionu mieściło się w Łodzi, lecz z powodu granicy z Reichem łączność z nim była zerwana).

Po wkroczeniu Rosjan do Piotrkowa Trybunalskiego ze swoich źródeł wywiadowczych uzyskał informację, że jest poszukiwany przez NKWD. Uciekł z Piotrkowa i piechotą przeprawił się pod Warszawę. Dotarł do rodziny, u której się ukrywał. Po uzyskaniu wiadomości o rozwiązaniu AK udał się do Rejonu Uzupełnień w Skierniewicach i ujawnił się. Zataił jednak w dokumencie ujawnienia swoją działalność w Piotrkowie Trybunalskim podając, że dnia 1 sierpnia 1944 r., został aresztowany przez Niemców jako osoba cywilna i wywieziony na roboty do Niemiec i że po odzyskaniu wolności w roku 1945 powrócił do kraju.
Po kilku miesiącach od ujawnienia został wezwany do RKU Skierniewice i tam otrzymał dokument wcielania do Ludowego Wojska Polskiego z uznaniem stopnia podpułkownika nadanego mu przez KG AK.

3 stycznia 1946 r., został mianowany zastępcą do spraw liniowych dowódcy 10 Oddziału Wojsk Ochrony Pogranicza z siedzibą w Rybniku. Po opanowaniu sytuacji w tym regionie dostał w maju 1946 r., rozkaz przeniesienia do Białegostoku na stanowisko dowódcy 6 Oddziału WOP.
Pełniąc służbę w Białymstoku został awansowany do stopnia pułkownika i zaraz po tym fakcie przeniesiony na stanowisko szefa sztabu Dywizji Piechoty w Kaliszu, a następnie do Łodzi na takie samo stanowisko szefa sztabu Dywizji Piechoty.
W grudniu 1948 r., został zwolniony z wojska i emerytowany bez uznania inwalidztwa po ranach odniesionych w 1919 r., pod Kijowem (sztywne palce i nadgarstek ręki lewej) oraz z powodu częściowej utraty słuchu po kontuzji odniesionej w wyniku wybuchu pocisku w czasie walk nad Wartą w 1939 roku.

Mieszkając w Łodzi pozostał przez dłuższy czas bez pracy. W końcu uzyskał ją w charakterze kierownika bazy transportu PCH w Łodzi, a po likwidacji PCH w sierpniu 1951 r., posadę referenta w Zarządzie Centrali Przemysłu Ludowego i Artystycznego (CPLiA) w Łodzi, gdzie pracował do czasu przejścia na cywilną emeryturę z dniem 31 sierpnia 1966 r. Po roku 1968, ciężko chorując, przeniósł się do syna pod Warszawę. Zmarł w Szpitalu Wojewódzkim w Warszawie 20 czerwca 1969 r. Pochowany na Powązkach w Warszawie. Żonaty z Ireną z domu Pikunas. Miał syna Janusza.

Odznaczenia m.in.:

Virtuti Militari IV klasy (za walki nad Wartą we wrześniu 1939 r.).
Virtuti Militari V klasy (Dekret L. Z dnia 18 IV 1921. Za walki 1919 r.).
Krzyż Niepodległości (za Powstanie Wielkopolskie).
Krzyż Walecznych (wojna 1910-1920 rok).
Medal za wojnę 1918-1920.
Medal Dziesięciolecia Niepodległości.
Medal za Długoletnią Służbę.
Srebrny Krzyż Zasługi (nadany przez KG AK).
Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami (nadany przez KG AK).
Medal Zwycięstwa i Wolności (dyplom Prezydium KRN Nr 101710 z 9.05.1946 r (służba w WOP).
Krzyż Partyzancki (leg. Nr 7135 rozkaz Ministra Obrony Nar. Nr 20 z dn. 17 czerwca 1947.
Krzyż Powstania Wielkopolskiego.
Krzyż Kawalerski Odrodzenia Polski (za pracę w CPLiA. Leg. Nr K-23156).




powrót.


© copyright 2005 - 2007, Radosław ""Butryk"" Butryński
Design by Scypion