SOKOŁOWSKI, Jan Maksymilian
Pułkownik dyplomowany służby stałej piechoty

Pseudonimy: „Jan”, „Jaś”, „Trzaska”, vel Jan Falęcki, vel Ludwik Prokop, vel Ludwik Żelechowski..
Urodzony: 12 października 1895 r., w Warszawie
Zmarł: 13 listopada 1986 r., we Wrocławiu.
Promocje:
Pułkownik.: 1941 r. (?)
Podpułkownik.: 19 marca 1937 r.
Major.: 1 stycznia 1927 r.
Kapitan.: ze starszeństwem od stycznia 1919 r.
Porucznik.: 1920 r.
Podporucznik.: 1918 r. (?)
Funkcje:
Służba w 5 Pułku Piechoty Legionów, I Brygady Legionów.: sierpień 1915 - lipiec 1917 r.
Dowódca plutonu w rupie mjr. Wacława Wieczorkiewicza.: 26 listopada - 16 grudnia 1918 r.
Dowódca kompanii w 23 Pułku Piechoty.: listopad 1919 - styczeń 1920 r.
Oficer informacji w 3 Dywizji Piechoty Legionów.: ?? - ??
Szef Oddziału Informacyjno-Operacyjnego w sztabie 3 Dywizji Piechoty Legionów.: czerwiec 1921 - ??
Służba w 34 Pułku Piechoty.: 30 września 1922 - ??
P.o dowódcy batalionu w 23 Pułku Piechoty.: 1923 r.
Służba w 44 Pułku Piechoty.: ?? - ??
Słuchacz Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie.: listopad 1923 - październik 1925 r.
Referent w Referacie Wyszkolenia, w sztabie DOK III Grodno.: październik 1925 r.
Kierownik Referatu Wyszkolenia, w sztabie DOK III Grodno.: 25 października 1925 - ??
Szef sztabu 27 Dywizji Piechoty (Kowel).: 1 listopada 1927 - 1930 r. (?)
Szef wydziału w Państwowym Urzędzie Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego.: 1930 - 1931 r.
Dowódca detaszowanego batalionu w 75 Pułku Piechoty.: 1931 - 15 września 1933 r.
Dyrektor nauk w Szkole Podchorążych dla Podoficerów Zawodowych w Bydgoszczy.: 15 września 1933 - grudzień 1934 r.
Kierownik Samodzielnego Referatu Bezpieczeństwa Wojska w sztabie DOK III Grodno.: grudzień 1934 - ??
Zastępca dowódcy 48 Pułku Piechoty.: 1938 r.
Przeniesiony do rezerwy.: styczeń 1939 r.
Zmobilizowany do służby w Wojsku Polskim.: wrzesień 1939 r.
Szef sztabu 35 Rezerwowej Dywizji Piechoty.: wrzesień 1939 r.
Dowódca Wojewódzki SZP we Lwowie.: listopad 1939 - styczeń 1940 r.
P.o. Komendanta Obszaru nr 3 ZWZ-2.: styczeń - marzec 1940 r.
Dowódca organizacji konspiracyjnej "Wierni Polsce".: kwiecień 1940 - lipiec 1943 r.
Członek Prezydium Zarządu Konwentu Organizacji Niepodległościowych (KON).: wrzesień 1942 - ??
Organizator i kierownik KON we Lwowie.: ?? - ??
Opinie:
Notatki:
Syn Franciszka (inżyniera) i Stefanii z domu Falęckiej. Uczył się w gimnazjum Sierzputowskiego, potem w gimnazjum Górskiego w Warszawie. Był członkiem tajnego skautingu, harcerstwa i Związku młodzieży Niepodległościowej. Maturę zdał w 1914 r. W sierpniu 1915 r., w składzie baonu warszawskiego wstąpił do 5 pp LP I Brygady. Walczył na szlaku bojowym pułku.
Po kryzysie przysięgowym w lipcu 1917 r., aż do kwietnia 1918 był internowany w Szczypiornie. Następnie był dwódcą POW w Tomaszowie Lubelskim. W okresie od 26 listopada do 16 grudnia 1918 r., w stopniu podporucznika dowodził plutonem w grupie majora Wacława Wieczorkiewicza, która weszła później w skład 23 pp. W czasie walk z Ukraińcami, w marcu 1919 r., w rejonie Włodzimierza Wołyńskiego został ciężko ranny. Brał udział w walkach na froncie wojny polsko-bolszewickiej.
W okresie od listopada 1919 do stycznia 1920 r., dowodził kompanią w 23 pp., następnie był oficerem informacji w sztabie 3 DP Leg.
W 1920 r., został awansowany do stopnia porucznika piechoty. Od czerwca 1921 r., pełnił funkcję szefa Oddziału Informacyjno-Operacyjnego w 3 DP Leg. Zweryfikowany w stopniu kapitana służby stałej piechoty ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 r. Od 30 września 1922 r., służył w 34 pp., gdzie w 1923 r., pełnił m. in. funkcję p.o. dowódcy batalionu. Następnie przeniesiony do 44 pp. W okresie od listopada 1923 do października 1925 r., był słuchaczem Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie.
Po jej ukończeniu, w stopniu kapitana, został przydzielony z dniem 1 października 1925 r., do sztabu DOK III w Grodnie. Etatowo w 44 pp. Początkowo referent, a od 25 października 1925 r., kierownik referatu wyszkolenia.
1 stycznia 1927 r., został awansowany do stopnia majora służby stałej piechoty. Od 1 listopada 1927 r., pełnił funkcję szefa sztabu 27 DP w Kowlu. W 1930 r., został przeniesiony do Państwowego Urzędu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego, na stanowisko szefa wydziału. W 1931 r., został przeniesiony do 75 pp. na stanowisko dowódcy batalionu detaszowego.
Z dniem 15 września 1933 r., przeniesiony z 75 pp. do Szkoły Podchorążych dla Podoficerów Zawodowych w Bydgoszczy na stanowisko dyrektora nauk. W grudniu 1934 r., przeniesiony do DOK III Grodno na stanowisko kierownika Samodzielnego Referatu Bezpieczeństwa Wojska. Zajmował się tam także organizowaniem Przysposobienia Wojskowego Leśników.
19 marca 1937 r., został awansowany do stopnia podpułkownika dyplomowanego służby stałej piechoty. W 1938 r., mianowany zastępcą dowódcy 48 pp. W styczniu 1939 r., przeniesiony do rezerwy.
Po przeniesieniu do rezerwy pracował na stanowisku dyrektora Biura Prasy i Propagandy Polskiego Radia. Zmobilizowany we wrześniu 1939 r., brał udział w Wojnie Obronnej 1939 r., na stanowisku szefa sztabu 35 DP Rezerwowej, sformowanej na bazie Obozu Warownego Wilno. Od 9 września 1939 r., walczył w obronie Lwowa. Wzięty do niewoli sowieckiej, z której udało mu się uciec.
Po nieudanej próbie przekroczenia granicy, wraz ze swoim synem powrócił, w połowie października 1939 r., do Lwowa. Podjął działalność konspiracyjną w strukturach Służby Zwycięstwu Polski, w której od listopada 1939 do stycznia roku 1940 pełnił funkcję Dowódcy Wojewódzkiego Lwów. W okresie od stycznia do marca 1940 r., pełnił funkcję p. o. Komendanta Obszaru nr 3 w ZWZ-2.
Po wycofaniu się z pracy konspiracyjnej w ZWZ-2, od kwietnia 1940 do 1941 r., był organizatorem i dowódcą konspiracyjnej organizacji „Wierni Polsce”. W sierpniu 1942 r., prowadził rozmowy w sprawie scalenia „Wiernych Polsce” z AK. We wrześniu 1942 r., wszedł w skład Prezydium Zarządu utworzonego w tym czasie Konwentu Organizacji Niepodległościowych (KON), któremu w lipcu 1943 r., podporządkował resztki swej organizacji. Jednocześnie organizator i kierownik KON we Lwowie.
Miał być współtwórcą rzekomo bardzo licznych Oddziałów Bojowych KOB tworzonych przez KON. W sierpniu 1944 r., podjął nieudaną próbę przejścia Sanu, po której powrócił do Lwowa. Ostatecznie udało mu się opuścić miasto w marcu 1945 r. Początkowo przebywał w Krakowie, gdzie na przełomie lipca i sierpnia 1945 r., został aresztowany przez Urząd Bezpieczenstwa, pod przybranym nazwiskiem Ludwika Żelechowskiego. Skazany przez sąd na 6 lat wiezienia za szerzenie propagandy antyrządowej.
Zwolniony z więzienia w dniu 5 października 1946 r., na podstawie amnestii. Wyjechał wówczas do Wrocławia i zamieszkał tam na stałe. W kwietniu 1947 r., powrócił do swego rodowego nazwiska. Pracował w prywatnej firmie budowlanej, potem jako korespondent w Zachodniej Agencji Prasowej m. in. w Domu Ksiązki i Biurze Studio i Projektów Komunikacji Miejskiej, skąd w roku 1967 przeszedł na emeryturę. Zmarł 13 listopada 1986 r., we Wrocławiu., Pochowany na Cmentarzu Osobowickim.
Żonaty od 1921 r., z Pauliną Czapor – nauczycielką, żołnierzem ZWZ-AK. Miał córkę Bożenę Zofię (ur. 1925 r.) również żołnierza AK, po wojnie doktora weterynarii oraz syna Andrzeja Jerzego (ur. 1922 r.), żołnierza ZWZ oraz II Korpusu Polskiego. Poległ w maju 1944 r., pod Monte Cassino.
Odznaczenia m.in.:
Virtuti Militari V klasy,
Krzyż Walecznych (czterokrotnie),
Złoty Krzyż Zasługi,
Krzyż Niepodległości.
|