Nr ISSN 2082-7431
Serwis Polska Podziemna
Dział "Postacie".
SKŁADZIEŃ, Władysław.


SKŁADZIEŃ, Władysław.

Kapitan służby stałej piechoty.



Pseudonimy: „Boruta”, „Jacek”, „Jerzy”, „Henryk”, „Orzech”, „Twardy”
vel Michał Rakowski vel Władysław Rzepka vel Władysław Malinowski.

Urodzony: 3 listopada 1906 r., w Pustyni, powiat Dębica.

Zmarł: 12 października 1991 r., we Wrocławiu.


Promocje:

Kapitan.: 11 listopada 1944 r.
Porucznik.: 1 stycznia 1935 r.
Podporucznik.: sierpień 1932 r.

Funkcje:

Służba w 5 Samodzielnym Batalionie Telegraficznym w Krakowie.: październik 1928 - wrzesień 1929 r.
Służba w Szkole Podchorążych Piechoty w Ostrowii Mazowieckiej-Komorowie.: wrzesień 1929 - sierpień 1932 r.
Praktyki w 71 Pułku Piechoty (Zambrów).: ?? - ??
Dowódca plutonu w 9 Kompanii III Batalionu 5 Pułku Strzelców Podhalańskich (Przemyśl).: sierpień 1932 - 1934 r.
Dowódca 2 Kompanii CKM w II Batalionie 5 Pułku Strzelców Podhalańskich.: 1934 - 1935 r.
Dowódca Kompanii Szkolnej w Szkole Podchorążych 5 Pułku Strzelców Podhalańskich.: 1935 - 1936 r.
Dowódca kompanii w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty przy 22 Dywizji Piechoty.: 1936 - 1937 r.
Dowódca plutonu i wychowawca w Korpusie Kadetów Nr 1 we Lwowie.: 1 września 1937 - 1939 r.
Uczestnik kursu dla oficerów piechoty w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie.: 4 lipca - 25 sierpnia 1939 r.
Dowódca Kompanii CKM 204 Rezerwowego Pułku Piechoty, 55 Rezerwowej Dywizji Piechoty.: sierpień - 14 września 1939 r.
Dowódca III Batalionu 204 Rezerwowego Pułku Piechoty.: 14 - 21 września 1939 r.
Zaprzysiężony w szeregi Służby Zwycięstwu Polski.: jesień 1939 r.
Kwatermistrz w Komendzie Obwodu Dębica, Okręg Kraków ZWZ/AK.: styczeń 1941 - październik 1942 r.
II Zastępca Komendanta Inspektoratu Rejonowego Rzeszów AK.: październik 1942 - koniec 1943 r.
Oficer wyszkoleniowy Inspektoratu Rejonowego Rzeszów, Okręg Kraków AK.: koniec 1943 - marzec 1944 r.
Komendant Obwodu Rzeszów, Okręg Kraków AK.: kwiecień - październik 1944 r.
Zastępca Komendanta Inspektoratu Rejonowego Rzeszów AK.: październik - grudzień 1944 r.
Komendant Inspektoratu Rejonowego Przemyśl, Okręg Kraków AK.: grudzień 1944 - styczeń 1945 r.
Komendant Inspektoratu Rejonowego Przemyśl Organizacji "NIE".: luty - kwiecień 1945 r.
Pełnomocnik rządu do spraw wojennych świadczeń rzeczowych na terenie Powiatu Przeworsk.: styczeń 1945 - ??

Opinie:

Notatki:

Syn Wincentego (pracownika PKP) i Marii z domu Biel. Do 1918 r., mieszkał we wsi Zawada, gdzie uczęszczał do szkoły powszechnej. W latach 1918-1928 uczył się najpierw w szkole powszechnej (do 1920 r.), a następnie w gimnazjum w Dębicy, gdzie w 1928 r., zdał maturę.
Od października 1928 r., odbywał służbę wojskową w 5 Samodzielnym Batalionie Telegraficznym w Krakowie. Ukończył Szkołę Podoficerską. Po roku służby, we wrześniu 1929 r., został skierowany do Szkoły Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej-Komorowie.
Praktyki odbywał w 71 pp. w Zambrowie. Po ukończeniu podchorążówki w sierpniu 1932 r., został awansowany do stopnia porucznika służby stałej piechoty z przydziałem do 5 Pułku Strzelców Podhalańskich w Przemyślu na stanowisko dowódcy plutonu w 9 Kompanii III Batalionu.

W 1934 r., został przeniesiony do II Batalionu 5 psp. na stanowisko dowódcy 2 Kompanii CKM. 1 stycznia 1935 r., został awansowany do stopnia porucznika służby stałej piechoty. W 1935 był dowódcą Kompanii Szkolnej w pułkowej szkole podoficerskiej 5 psp. W 1936 r., został przeniesiony do Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty przy 22 DP na stanowisko dowódcy kompanii.
W okresie 1 września 1937 do 1939 r., pełnił funkcję dowódcy plutonu i wychowawcy w Korpusie Kadetów Nr 1 we Lwowie. W okresie od 4 lipca do 25 sierpnia 1939 przebywał w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie, gdzie ukończył kurs dla oficerów piechoty.
Podczas mobilizacji, w dniu 26 sierpnia 1939 r., otrzymał przydział do 204 Rezerwowego Pułku Piechoty Obrony Narodowej w Maczkach koło Dąbrowy Górniczej.

W Wojnie Obronnej 1939 r., walczył z wrogiem w szeregach 204 PP Rez., działającego w składzie 55 DP Rez. Armii „ Kraków”. Początkowo był dowódcą kompanii CKM, a od 14 września dowódcą III Batalionu. Przeszedł szlak bojowy pułku od Śląska przez Kraków, Biłgoraj w rejon Lwowa.
Po rozwiązaniu pułku (21 września) w lasach Hrebennego pod Rawą Ruską uniknął niewoli. 25 września powrócił do rodzinnej wsi Zawada. Nie zarejestrował się jako oficer i od tej pory musiał się ukrywać.
Jesienią 1939 r., podjął działalność konspiracyjną w Służbie Zwycięstwu Polski. Został zaprzysiężony przez por. Adama Lazarowicza „Klamrę”. Początkowo prowadził kolportaż prasy podziemnej, a w okresie od stycznia 1941 do października 1942 r., pełnił funkcję kwatermistrza w sztabie Obwodu Dębica ZWZ/AK. Prowadził szkolenie oficerów gospodarczych, żywnościowych i oficerów broni oraz dowódców placówek.

Od października 1942 r., był II zastępcą Komendanta Inspektoratu Rejonowego Rzeszów AK do spraw wyszkolenia. Mieszkał w tym okresie w Rzeszowie i był fikcyjnie zatrudniony w miejscowej firmie „Klosse”. Służbowo podlegali mu oficerowie łączności, wyszkolenia, artylerii, saperów i uzbrojenia.
Opracował plan powstania powszechnego dla Inspektoratu Rzeszów. W końcu 1943 r., przeniesiono go na stanowisko oficera wyszkoleniowego Inspektoratu Rzeszowskiego AK. Rozkazem Komendanta Podokręgu z 8 marca 1944 r., został mianowany Komendantem Obwodu Rzeszów. Ostatecznie funkcję tą objął w kwietniu 1944 r.
W ramach Akcji „Burza” dowodził podległymi siłami tego Obwodu. Uczestniczył w akcjach zbrojnych przeciwko Niemcom. Po wejściu wojsk sowieckich na teren Rzeszowa ukrywał się przed aresztowaniem.

Był poszukiwany przez NKWD. W październiku 1944 r., przekazał komendę nad Obwodem kpt. Kawalcowi „Izie”, „Żbikowi” i objął funkcję zastępcy Komendanta Inspektoratu Rzeszów AK. Tropiony przez NKWD opuścił Rzeszów i ukrywał się w terenie. 11 listopada 1944 r., został awansowany do stopnia kapitana.
W grudniu 1944 r., na odprawie w Żarnowcu Krośnieńskim z udziałem mjr. Cieplińskiego i mjr. Rutkowskiego został mianowany Komendantem Inspektoratu Rejonowego Przemyśl AK.
W okresie od lutego do kwietnia 1945 r., kierował Inspektoratem Przemyśl organizacji "NIE". Oficjalnie od stycznia 1945 r., zatrudnił się, za zgodą przełożonych, jako pełnomocnik rządu do spraw wojennych świadczeń rzeczowych na teren powiatu Przeworsk.

Od maja 1945 r., działał czynnie w Delegaturze Sił Zbrojnych, natomiast od września tego roku w Organizacji Wolność i Niezawisłość. Utrzymywał kontakt z działaczami z Rady WiN Przeworsk. Zredagował trzy numery gazetki podziemnej, zatytułowanej „Nasza Ziemia”. W maju 1946 r., został ostrzeżony o grożącym mu aresztowaniu. W związku z tym w połowie lipca 1946 r., przeprowadził się do Nysy, gdzie osiadł na stałe.
Podjął pracę zawodową w charakterze zastępcy dyrektora Powiatowej Spółdzielni Rolniczo-Handlowej. Podczas spotkania z Łukaszem Cieplińskim w Krakowie obiecano mu pomoc w przerzuceniu na Zachód. Proponowano mu też objęcie funkcji kierownika WiN na terenie Śląska z siedzibą w Cieszynie. Propozycji tej jednak nie przyjął.
W marcu 1947 r., na kolejnym spotkaniu z Łukaszem Cieplińskim proponowano mu objęcie kierownictwa WiN w Poznaniu. Ponownie nie przyjął propozycji.

Aresztowany przez funkcjonariuszy WUBP Rzeszów w Nysie. Uwięziony w areszcie PUBP w Przeworsku pod zarzutem przynależności do nielegalnej organizacji WiN. Po wstępnych przesłuchaniach został przewieziony do więzienia WUBP w Rzeszowie, gdzie poddano go bestialskim przesłuchaniom, w celu wymuszenia zeznań. Torturowany nie przyznawał się do stawianych mu zarzutów.
Od marca 1948 r., był więziony na Zamku Lubomirskich w Rzeszowie. Na pierwszej rozprawie przed WSR Rzeszów zeznał, że był w śledztwie torturowany, akt oskarżenia podpisał pod przymusem w związku z czym rozprawa została odroczona.
Po powrocie do więzienia, w obawie przed torturami, symulował chorobę psychiczną. Przebywał na obserwacji w szpitalu psychiatrycznym w Kobierzynie. W dniu 24 czerwca 1949 r., został wyrokiem WSR Rzeszów skazany na karę 5 lat więzienia oraz kary dodatkowe, m. in. pozbawienia praw na 3 lata.
Na mocy amnestii z 22 lutego 1947 r., wspomniane kary zostały mu darowane. Jednak Wojskowa Prokuratura Wojskowa w Rzeszowie odwołała się od tego wyroku. Ponownie stanął przed WSR Rzeszów w dniu 30 marca 1950 r.

Wyrokiem WSR Rzeszów został skazany tym razem na 6 lat więzienia. Na podstawie amnestii zmniejszono mu karę do lat 3. W dniu 31 maja 1950 r., został osadzony w Centralnym Więzieniu Karnym we Wronkach. Początek odbywania kary WSR wyznaczył od dnia 14 listopada 1947 r., zaś upływ kary na dzień 14 listopada 1950 r. W tym dniu został zwolniony.
Z powodu złego stanu zdrowia zabrany z więzienia przez żonę Stefanię. Powrócił do Nysy, gdzie mieszkał przy ul. Fałata 8. Po podleczeniu, od stycznia 1953 r., pracował w Przedsiębiorstwie Remontowo-Budowlanym w Grodkowie a od 1954 r., jako kierownik działu organizacyjno-prawnego. W 1971 r., przeszedł na emeryturę. Spisał obszerne wspomnienia z działalności konspiracyjnej.

Zmarł 12 października 1991 r., we Wrocławiu. Pochowany na cmentarzu komunalnym w Nysie. Od 1946 r., był żonaty ze Stefanią z domu Kołodziejczyk. Miał córkę Krystynę (ur. w 1947 r.) oraz synów: Jerzego (ur. 1952 r.) i Wacława (ur. w 1954 r.)

Odznaczenia m.in.:

Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami.




powrót do spisu treści


© copyright 2005 - 2007, Radosław ""Butryk"" Butryński
Design by Scypion