Nr ISSN 2082-7431
Serwis Polska Podziemna
Dział "Postacie".
SZREDZKI, Witold Paweł.


SZREDZKI, Witold Paweł.

Major służby stałej artylerii.



Pseudonimy: „Czech”, „Kawecki”, „Sulima”, „Sum”, „100”, „300”, „400”, „ 4000” vel Witold Orlicki vel Zdzisław Wolski.

Urodzony: 30 sierpnia 1911 r., w Płocku.

Zmarł: 25 lipca 1968 r., w Rzeszowie.


Promocje:

Major.: 1 lipca 1945 r., ze starszeństwem z 11 listopada 1944 r.
Kapitan.: 11 listopada 1943 r.
Porucznik.: 19 marca 1939 r.
Podporucznik.: 15 sierpnia 1935 r.

Funkcje:

Służba na Dywizyjnym Kursie Podchorążych Piechoty przy 67 Pułku Piechoty (Brodnica).: sierpień 1932 - lipiec 1933 r.
Służba w Szkole Podchorążych Artylerii w Toruniu.: październik 1933 - sierpień 1935 r.
Młodszy oficer baterii w 6 Pułku Artylerii Ciężkiej (Lwów).: sierpień 1935 - ??
Dowódca plutonu w szkole podoficerskiej 6 Pułku Artylerii Ciężkiej.: ?? - styczeń 1937 r.
Dowódca plutonu w II Baterii 25 Dywizjonu Artylerii Ciężkiej (Warszawa).: styczeń - październik 1937 r.
Praktyki w Zbrojowni nr 2 w Warszawie.: sierpień 1937 - ??
Służba w Komendzie Miasta Stołecznego Warszawa.: październik 1937 - ??
Studia na Politechnice Warszawskiej.: ?? - ??
Służba w 28 Pułku Artylerii Lekkiej (Zajezierze).: lato 1939 r.
Dowódca baterii w 12 Dywizjonie, 6 Pułku Artylerii Ciężkiej (Lwów).: sierpień - 9 września 1939 r.
Zaprzysiężony w szeregi Służby Zwycięstwu Polski.: 27 grudnia 1939 r.
Dowódca Odcinka "Elektrownia" w ZWZ-2 (Lwów).: ?? - luty 1940 r.
Kierownik przerzutowego punktu etapowego w Turce nad Stryjem.: luty - 8 kwietnia 1940 r.
Oficer w grupie artyleryjskiej ZWZ (Lwów).: 1 maja - listopad 1940 r.
Szef Oddziału II B (Kontrwywiadu) Komendy Okręgu Lwów AK.: kwiecień - 1 października 1942 r.
Oficer kontrwywiadu Komendy Obszaru Lwów AK.: 1 października 1942 - 20 stycznia 1943 r.
Oficer Oddziału II (Wywiadu) Komendy Okręgu Lwów AK.: 20 stycznia - marzec 1943 r.
Szef Oddziału III (Operacyjnego) Komendy Okręgu Lwów AK.: marzec - 10 sierpnia 1943 r.
Komendant Inspektoratu Rejonowego Zachodniego (Gródek Jagielloński), Okręg Lwów AK.: wrzesień 1943 - 31 lipca 1944 r.
Dowódca Zgrupowania Partyzanckiego "San" AK.: 26 czerwca - wrzesień 1944 r.
Dowódca Batalionu C Zgrupowania Partyzanckiego "Warta".: wrzesień 1944 - 1 kwietnia 1945 r.
Oficer w Dowództwie Zgrupowania Partyzanckiego "Warta".: 1 kwietnia - 15 sierpnia 1945 r.
Prezes Rejonu Południowego, Okręgu Jelenia Góra-Zachód WiN.: wrzesień - 10 października 1945 r.
Prezes Rejonu Północnego, Okręgu Jelenia Góra-Zachód WiN.: październik 1945 - czerwiec 1946 r.

Opinie:

Notatki:

Syn Aleksandra Marcina (artysty malarza) i Teresy z domu Wolskiej. Uczęszczał do państwowego gimnazjum im. Małachowskiego w Płocku, gdzie 11 czerwca 1932 r., zdał egzamin maturalny. W okresie od sierpnia 1932 do lipca 1933 r., odbył służbę wojskową na Dywizyjnym Kursie Podchorążych Piechoty przy 67 pp. w Brodnicy.
Od października 1933 do sierpnia 1935 r., służył w Szkole Podchorążych Artylerii w Toruniu. 15 sierpnia 1935 r., otrzymał promocję do stopnia podporucznika służby stałej artylerii z przydziałem do 6 pac. we Lwowie, na stanowisko młodszego oficera baterii. Następnie był dowódcą plutonu szkoły podoficerskiej.
W styczniu 1937 r., został przeniesiony do 25 dac. w Warszawie na stanowisko dowódcy plutonu w II Baterii. Od sierpnia 1937 r., odbywał praktykę w Zbrojowni nr 2 w Warszawie, natomiast w październiku tego roku został przeniesiony do Komendy Miasta.

Odkomenderowany przez Departament Uzbrojenia Ministerstwa Spraw Wojskowych na studia na Politechnice Warszawskiej. 19 marca 1939 r., został awansowany do stopnia porucznika służby stałej artylerii. Latem tego roku został przydzielony do 28 pal. w Zajezierzu koło Dęblina. Po mobilizacji w sierpniu 1939 r., został przeniesiony do 6 pac. we Lwowie. W Wojnie Obronnej 1939 r., brał udział jako dowódca baterii 12 dac. Walczył z wrogiem głównie na Kielecczyźnie m. in. pod Skarżyskiem i Iłżą, gdzie 9 września jego dywizjon został rozbity.
19 września pod Bursztynowem, przedzierając się na wschód, dostał się do sowieckiej niewoli. Udało mu się jednak z niej zbiec 27 września w Stanisławowie. Następnie przedostał się na Węgry, skąd w grudniu 1939 r., powrócił do Lwowa.

Od 27 grudnia 1939 r., był czynny w konspiracji SZP/ZWZ. Początkowo pełnił funkcję dowódcy Odcinka "Elektrownia" w ZWZ-2. W lutym 1940 r., został skierowany do Turki nad Stryjem, gdzie objął kierownictwo punktu etapowego dla przerzutu na Węgry osób zagrożonych aresztowaniem.
8 kwietnia 1940 r., został aresztowany przez NKWD. Więziony w Turce i Strzyłkach, skąd zwolniono go 26 kwietnia. Powrócił do Lwowa, gdzie 1 maja 1940 r., został przydzielony do grupy artyleryjskiej ZWZ.
W listopadzie 1940 r., wskutek aresztowań utracił kontakt z organizacją. W styczniu 1941 r., ponownie nawiązał kontakt organizacyjny. Tropiony przez NKWD musiał jednak wyjechać ze Lwowa. W okresie od maja do października 1941 r., przebywał w Wilnie.

Po powrocie do Lwowa, od kwietnia 1942 r., był szefem kontrwywiadu Komendy Okręgu Lwów AK, natomiast od 1 października 1942 r., oficerem kontrwywiadu Obszaru Lwowskiego. Od 20 stycznia 1943 r., działał w wywiadzie Komendy Okręgu Lwów. Formalnie został zalegalizowany jako pracownik Polskiego Komitetu Opiekuńczego Lwów-miasto Rady Głównej Opiekuńczej.
W okresie od marca do 10 sierpnia 1943 r., pełnił funkcję szefa Oddziału III (Operacyjnego) Komendy Okręgu Lwów. Mimo dobrej "legendy" został zdekonspirowany i we wrześniu 1943 r., przeniesiony na funkcję Komendanta Inspektoratu Rejonowego Zachodniego (Gródek Jagielloński), Okręgu Lwów AK. 11 listopada 1943 r., został awansowany do stopnia kapitana służby stałej artylerii.

W okresie „Burzy” był przewidywany na dowódcę Zgrupowania „San”, które powstało 26 czerwca 1944 r., w rejonie Mościsk. W pierwszych dniach sierpnia 1944 r., poprowadził swój oddział za San, wykonując rozkaz KG AK z 14 sierpnia 1944 r. Próbował pójść na odsiecz Powstaniu Warszawskiemu.
W dniach od 17 do 18 sierpnia 1944 r., dowodzone przez niego Zgrupowanie, liczące około 250-300 żołnierzy zostało otoczone przez wojska sowieckie w rejonie Sarzyny i Rudnika nad Sanem. Z większością swoich żołnierzy udało mu się jednak wydostać nocą z okrążenia.
We wrześniu 1944 r., zgłosił się w Jarosławiu do dowództwa Zgrupowania „Warta” AK, w którym został mianowany dowódcą Batalionu „C”, kwaterującego w Korniaktowie.
Z dniem 1 kwietnia 1945 r., został przeniesiony do dowództwa „Warty”. 1 lipca został awansowany do stopnia majora służby stałej artylerii ze starszeństwem z 11 listopada 1944 r.

Po rozwiązaniu Zgrupowania „Warta”, w sierpniu 1945 r., wyjechał na Dolny Śląsk i zamieszkał w Jeleniej Górze. Po odnowieniu kontaktów konspiracyjnych był czynny w strukturach Okręgu Jelenia Góra-Zachód WiN, gdzie w okresie od września do października 1945 r., pełnił funkcję Prezesa Rejonu Południowego.
Po dekonspiracji, w dniu 10 października 1945 r., wyjechał do Żar, gdzie zamieszkał przy ul. Drzymały 20. W okresie od października 1945 do czerwca 1946 r., pełnił funkcję Prezesa Rejonu III Północnego WiN. Posługiwał się oficjalnie dokumentami na nazwisko Witold Orlicki.
Zatrzymany 1 czerwca 1946 r., w Żarach przez funkcjonariuszy tamtejszego Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego. Z Żar przewieziono go do aresztu WUBP we Wrocławiu, do dyspozycji Wydziału Śledczego tego urzędu.

Przeszedł ciężkie śledztwo. Wyrokiem WSR Wrocław z dnia 4 stycznia 1947 r., został skazany na karę śmierci. 11 lutego 1947 r., wyrok został zatwierdzony przez Najwyższy Sąd Wojskowy w Warszawie. W dniu 25 lutego 1947 r., Bolesław Bierut skorzystał z prawa łaski i zamienił mu karę śmierci na karę 15 lat więzienia.
Od 6 stycznia 1947 r., przebywał w izolatce więzienia przy ul. Kleczkowskiej we Wrocławiu. 3 grudnia 1947 r., został wywieziony z Zakładu Karnego we Wrocławiu do CWK we Wronkach i tu osadzony w dniu 4 grudnia.
W 1953 r., został przewieziony do Zakładu Karnego w Strzelcach Opolskich. 1 maja 1956 r., Prokuratura Śląskiego Okręgu Wojskowego we Wrocławiu na podstawie amnestii z 27 kwietnia 1956 r., złagodziła mu karę do 5 lat więzienia i poleciła natychmiastowe zwolnienie.

5 maja 1956 r., został zwolniony z Zakładu Karnego w Strzelcach Opolskich. Po odzyskaniu wolności osiadł na stałe w Rzeszowie. Pracował zawodowo w Przedsiębiorstwie Drobnej Wytwórczości, a następnie w Rzeszowskiej Izbie Rzemieślniczej.
Zmarł 25 lipca 1968 r., w Rzeszowie. Pochowany na cmentarzu w Wilkowi. Żonaty z Krystyną z domu Piechurską (1923-1979), żołnierzem AK ps. „Tamara”. Mieli syna Jerzego Eugeniusza (ur. 1945 r.) oraz córkę Iwonę Teresę (ur. 1947 r.).

Odznaczenia m. in.:

Srebrny Krzyż Zasługi (1939 r.).
Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami.




powrót do spisu treści.


© copyright 2005 - 2007, Radosław ""Butryk"" Butryński
Design by Scypion