
ŚWIKŁA, Leopold.
Kapitan służby stałej piechoty.

Pseudonimy: „Adam”, vel Adam Biliński, vel Baliński, vel Biłynowicz.
Urodzony: 7 sierpnia 1907 r., w Pskowie (Rosja).
Zmarł: 24 stycznia 1984 r.
Promocje:
Kapitan.: 11 listopada 1943 r.
Porucznik.: wrzesień 1939 r.
Podporucznik.: 15 października 1936 r.
Funkcje:
Przyjęty do Korpusu Kadetów nr 2 w Chełmnie.: 1929 r.
Służba w Szkole Podchorążych Piechoty w Ostrowii Mazowieckiej - Komorowie.: 1934 - 1936 r.
Dowódca plutonu w 5 Pułku Piechoty Legionów (Wilno).: październik 1936 - 1937 r.
Dowódca plutonu 1 Kompanii, I Batalionu 5 Pułku Piechoty Legionów (Wilno).: 1937 - 1939 r.
Dowódca 9 Kompanii, III Batalionu 5 Pułku Piechoty Legionów.: wrzesień 1939 r.
Dowódca III Batalionu 5 Pułku Piechoty Legionów.: wrzesień 1939 r.
Członek Organizacji "Koła Pułkowe" w Wilnie.: 1940 r.
Zaprzysiężony w szeregi Związku Walki Zbrojnej (Wilno).: 1940 r.
Oficer do specjalnych poruczeń przy Komendancie Okręgu Wilno ZWZ/AK.: 1940 - 1941 r.
Komendant Obwodu Wilejka, Inspektoratu Mołodeczańsko-Oszmiańskiego, Okręg Wilno-Prowincja "Pole".: lipiec 1941 - czerwiec 1942 r.
Komendant Inspektoratu Rejonowego Łuck, Okręg Wołyń AK.: 20 grudnia 1942 - 29 marca 1944 r.
Dowódca Zgrupowania "Osnowa" 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK.: styczeń - 29 marca 1944 r.
Opinie:
Notatki:
Syn Aleksandra i Weroniki z domu Łobanowskiej. W grudniu 1918 r., wraz z rodziną powrócił do Polski i zamieszkał w Wilnie. Uczył się tu najpierw w szkole powszechnej, a następne w gimnazjum. Po śmierci ojca przebywał w domach dla sierot, utworzonych dla dzieci repatriantów.
W 1929 r., zdał egzamin i został przyjęty do Korpusu Kadetów Nr 2 w Chełmnie. W czerwcu 1934 r., zdał maturę i uzyskał świadectwo dojrzałości. W latach 1934-1936 pełnił służbę w Szkole Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej-Komorowie.
15 października 1936 r., otrzymał promocję do stopnia podporucznika służby stałej piechoty z przydziałem do 5 pp. Leg. w Wilnie na stanowisko dowódcy plutonu.
W latach 1937-1939 dowodził plutonem w 1 Kompanii I Batalionu 5 pp. Leg. W Wojnie Obronnej 1939 r., brał udział jako dowódca 9 Kompanii III Batalionu 5 pp. Leg.
Walczył z Niemcami na szlaku bojowym pułku: nad Narwią i Bugiem oraz w rejonie Wyszkowa. W bitwie pod Seroczynem, (13 września) dowodził III Batalionem. Wojnę Obronną zakończył 23 września w rejonie Tarnawatki na Lubelszczyźnie. W toku działań wojennych, we wrześniu 1939 r., został awansowany do stopnia porucznika służby stałej piechoty.
Po zakończeniu walk uniknął niewoli i przedostał się do Wilna, gdzie bardzo szybko nawiązał kontakty konspiracyjne. Od 1940 r., był czynny w konspiracyjnej organizacji niepodległościowej "Koła Pułkowe”, potem w Związku Walki Zbrojnej na terenie Wilna.
Początkowo pełnił funkcję oficera do specjalnych poruczeń Komendanta Okręgu Wilno ZWZ. W lipcu 1941 r., został skierowany na teren Inspektoratu Mołodeczańsko-Oszmiańskiego Okręgu Wilno-Powiat „Pole” z nominacją na stanowisko Komendanta Obwodu Wilejka ZWZ/AK. Pełniąc tą funkcję posługiwał się pseudonimem „Adam” oraz nazwiskiem okupacyjnym Adam Biliński vel Baliński.
W czerwcu 1942 r., zagrożony aresztowaniem wyjechał z Wilna do Warszawy, gdzie spotkał byłego dowódcę w 5 pp Leg. ppłk Kazimierza Bąbińskiego, który „montował” w Warszawie ekipę dowódczą dla Okręgu Wołyń AK.
Płk Bąbiński zagwarantował mu akces do wspomnianej ekipy z nominacją na stanowisko Komendanta Inspektoratu Rejonowego Łuck AK. Na teren swojego działania wyjechał 20 grudnia 1942 r.
W efekcie ogromnej pracy organizacyjnej udało mu się zorganizować sztab inspektoratu oraz sieć terenową w podległych obwodach. Kierował przygotowaniami żołnierzy AK do walk z Niemcami w ramach planowanej akcji „Burza”, a także organizował oddziały partyzanckie dla ochrony wsi i skupisk ludności polskiej przed napadami band UPA.
W uznaniu zasług, z dniem 11 listopada 1943 r., został awansowany do stopnia kapitana służby stałej piechoty (rozkazem KG AK Nr L 65/BP).
W styczniu 1944 r., został mianowany dowódcą Zgrupowania „Osnowa”, wchodzącego w skład 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK. Pracą konspiracyjną na terenie inspektoratu kierował do 29 marca 1944 r. W czasie marszu na koncentrację oddziałów 27 WDP został, wraz z członkami swojego sztabu aresztowany przez NKWD we wsi Mosur. Uwięziony w więzieniu w Łucku, potem kolejno w: Równem, Żytomierzu oraz w Kijowie, gdzie był poddawany okrutnym przesłuchaniom.
17 października 1944 r., wyrokiem Trybunału Wojsk NKWD Okręgu Kijowskiego został skazany z art. 54-2 kk USRR na karę śmierci. Do 6 stycznia 1945 r., przebywał w celi śmierci więzienia Łukianówka w Kijowie. Wkrótce po tym Kolegium Wojskowe Sądu Najwyższego ZSRR zmieniło mu karę śmierci na 12 lat robót katorżniczych.
Więziony w obozach pracy i zmuszany do niewolniczej pracy w nieludzkich warunkach. Przebywał w łagrach Kołymy i Magadanu. 29 listopada 1955 r., powrócił do kraju przez Żurawicę, ze znacznym ubytkiem na zdrowiu.
Od października 1958 r., wraz z żoną zamieszkał w Bobowicku, w powiecie Międzyrzecz, gdzie pracował w Szkole Rolniczej jako dyrektor administracyjny i nauczyciel. W 1969 r., ukończył eksternistycznie studia filologiczne na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, uzyskując dyplom magistra.
Żonaty od 3 maja 1941 r., z Haliną z domu Piekarską. Z zawodu nauczycielką. Miał z tego związku córkę Teresę (ur. 30 listopada 1956 r.). Zmarł 24 stycznia 1984 r. Pochowany na cmentarzu w Białej k. Trzcianki.
Odznaczenia m.in.:
Virtuti Militari V klasy.
Krzyż Walecznych.
Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami.
|