Nr ISSN 2082-7431
Serwis Polska Podziemna
Dział "Postacie".
TRYBUS, Adam.



TRYBUS, Adam.

Major rezerwy piechoty. Cichociemny.



Pseudonimy: „Gaj”, „Mścisław”, „Ogrodnik”, „Tkacz”.

Urodzony: 3 sierpnia 1909 r. w Zaręcinie, powiat Krosno.

Zmarł: 4 lipca 1982 r., w Piotrkowie Trybunalskim.


Promocje:

Major.: 1 stycznia 1945 r.
Kapitan.: 11 listopada 1943 r.
Porucznik.: 1 października 1942 r.
Podporucznik.: 1 stycznia 1936 r.

Funkcje:

Służba wojskowa na Dywizyjnym Kursie Podchorążych Rezerwy Piechoty przy 5 Pułku Strzelców Podhalańkich (Przemyśl).: wrzesień 1933 - sierpień 1934 r.
Uczestnik ćwiczeń aplikacyjnych w 2 Pułku Strzelców Podhalańskich (Sanok).: 1935 r.
Przydział mobilizacyjny do 2 Pułku Strzelców Podhalańskich (Sanok).: 1 stycznia 1936 r.
Nauczyciel w Gimnazjum Miejskim w Krośnie.: 1937 - 1939 r.
Członek Akademickiej Młodzieży Ludowej.: ?? - ??
Uczestnik ćwiczeń wojskowych w 2 Pułku Strzelców Podhalańskich (Sanok).: sierpień 1939 r.
Dowódca plutonu w 2 Pułku Strzelców Podhalańskich.: sierpień - 21 września 1939 r.
Służba w Legii Oficerskiej we Francji.: 1940 r.
Uczestnik kursu obsługi działek przeciwpancernych w Ośrodku Szkoleniowym Artylerii (Paryż).: 1940 r.
Służba w 3 Brygadzie Kadrowej Strzelców (Wielka Brytania).: 1940 r.
Służba w Brygadzie Strzelców Podhalańskich (Wielka Brytania).: 1940 - wiosna 1942 r.
Służba w 3 Brygadzie Kadrowej Strzelców.: ?? - wiosna 1942 r.
Uczestnik kursu spadochronowego.: 1942 r.
Uczestnik kursu w zakresie dywersji.: 1942 r.
Zaprzysiężony w szeregi Armii Krajowej.: 24 sierpnia 1942 r.
Zrzucony do Kraju (Operacja "Chisel").: 1/2 października 1942 r.
Oficer dywersji w Komendzie Okręgu Łódź AK.: ?? - ??
Szef Kedywu w Inspektoracie Piotrków Trybunalski, Okręg Łódź AK.: ?? - styczeń 1943 r.
Szef Kedywu Komendy Okręgu Łódź.: styczeń 1943 - 1944 r.
Dowódca Ogniska Walki Koluszki.: lipiec - październik 1944 r.
Komendant Inspektoratu Rejonowego Łódź AK.: listopad 1944 - 19 stycznia 1945 r.

Opinie:

Notatki:

Syn Bartłomieja i Ludwiki z domu Krzywda. Pochodził z rodziny chłopskiej. W Zręcinie ukończył szkołę powszechną. W latach 1921-1929 kształcił się w Państwowym Gimnazjum Klasycznym w Krośnie, gdzie w 1929 r., otrzymał świadectwo dojrzałości.
W latach 1929-1935 studiował filologię klasyczną na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, przy czym pracował zawodowo. W okresie od września 1933 do sierpnia 1934 r., odbył służbę wojskową na Dywizyjnym Kursie Podchorążych Rezerwy Piechoty przy 5 psp. w Przemyślu.
Po przejściu do rezerwy kontynuował studia i pracował zawodowo. W 1935 r., odbył ćwiczenia aplikacyjne w 2 psp. w Sanoku. 1 stycznia 1936 r., został awansowany do stopnia podporucznika rezerwy piechoty z przydziałem mobilizacyjnym do 2 psp. w Sanoku.

W 1937 r., ukończył studia i uzyskał dyplom magistra filologii. W latach 1937-1939 pracował jako nauczyciel w Gimnazjum Miejskim w Krośnie. Jednocześnie działał w harcerstwie. W okresie studiów był członkiem Akademickiej Młodzieży Ludowej w Krakowie.
W sierpniu 1939 r., został powołany na ćwiczenia wojskowe, które odbył w 2 psp. Walczył w Wojnie Obronnej 1939 r., w której dowodził plutonem 2 psp. Po walkach na Lubelszczyźnie, 21 września przedostał się z grupą żołnierzy i oficerów na Węgry.
25 września został internowany w obozie Komarno, z którego uciekł w lutym 1940 r. Przedostał się do Polskiego Konsulatu w Bukareszcie gdzie otrzymał pomoc. Następnie przez Węgry i Jugosławię dotarł do Splitu, skąd w marcu 1940 r., drogą morską dotarł do Francji.

Początkowo przebywał w obozie niedaleko Marsylii, następnie w obozie w Vichy. W kwietniu 1940 r., został przeniesiony do Bretanii, gdzie otrzymał przydział do Legii Oficerskiej. Przebywał w Ośrodku Szkoleniowym Artylerii koło Paryża na przeszkoleniu w obsłudze działek przeciwpancernych.
Brał udział w wojnie z Niemcami w czerwcu 1940 r. Z Kompanią Oficerską wycofał się w kierunku granicy hiszpańskiej. Następnie przez kilka tygodni przebywał w Hiszpanii, skąd 25 czerwca 1940 r., na pokładzie statku wypłynął do Wielkiej Brytanii. Tam został wcielony do 3 Brygady Kadrowej Strzelców, a następnie przeniesiony do Brygady Strzelców Podhalańskich. Po pewnym czasie przeniesiono go z powrotem do 3 Brygady Kadrowej Strzelców, w której służył do wiosny 1942 r.
Ukończył kurs spadochronowy. W 1942 r., zgłosił się do służby konspiracyjnej w Kraju.

Przeszkolony w zakresie dywersji. 24 sierpnia 1942 r., został zaprzysiężony na rotę Armii Krajowej. W nocy z 1 na 2 października 1942 r., w ramach Operacji "Chisel" został przerzucony do Kraju.
1 października 1942 r., otrzymał awans do stopnia porucznika rezerwy. Po aklimatyzacji w Warszawie otrzymał przydział do Komendy Okręgu Łódź AK. Początkowo był oficerem dywersji i szefem „Kedywu” w Inspektoracie Piotrków Trybunalski.
Od stycznia 1943 r., piastował funkcję szefa „Kedywu” Okręgu Łódź. 11 listopada 1943 r., został awansowany do stopnia kapitana rezerwy. Kierował walką bieżącą oraz organizował sieć „Kedywu”, a także prowadził szkolenia żołnierzy na terenie całego okręgu łódzkiego. Brał udział w przygotowaniach do realizowania założeń Akcji „Burza”.

W okresie od lipca do października 1944 r., był dowódcą Ogniska Walki Koluszki. Od listopada 1944 do lutego 1945 r., pełnił funkcję Komendanta Inspektoratu Rejonowego Łódź AK. Po wejściu Armii Czerwonej i rozwiązaniu Armii Krajowej (19 stycznia 1945 r.) nadal pozostawał czynny w konspiracji antykomunistycznej ROAK, a następnie w Delegaturze Sił Zbrojnych. 1 stycznia 1945 r., otrzymał awans do stopnia majora rezerwy piechoty.
Zorganizował akcję zbrojną na areszt PUBP w Pabianicach, którą przeprowadzono z pełnym powodzeniem w dniu 11 czerwca 1945 r., uwalniając żołnierzy konspiracji.
W lipcu 1945 r., przeprowadzał rozmowy z Osóbką-Morawskim, dotyczące ujawnienia struktur konspiracyjnych Okręgu Łódź ROAK-DSZ. 19 lipca 1945 r., ujawnił oficjalnie przed UB struktury organizacji. Zagrożony aresztowaniem, w grudniu 1945 r., wyjechał z Piotrkowa Trybunalskiego i przeniósł się wraz z rodziną do Wrocławia.

Pracował jako nauczyciel w I Gimnazjum. Jednocześnie był wykładowcą łaciny w Seminarium Duchownym we Wrocławiu. Był inwigilowany przez Urząd Bezpieczeństwa Publicznego. W dniu 20 września 1950 r., został zatrzymany przez funkcjonariuszy UB podczas sprowokowanej podróży służbowej do Jeleniej Góry.
Przewieziony do więzienia WUBP w Łodzi na dalsze śledztwo. Formalnie aresztowany przez WPR Łódź w styczniu 1951 r. W śledztwie trwającym od stycznia do 28 maja 1951 r., był bity i torturowany. Wielokrotnie zamykany w karcerze.
W okresie od 28 czerwca do 11 lipca 1951 r., odbyła się jego rozprawa przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Łodzi. Wyrokiem tego sądu z 11 lipca 1951 r., został skazany na karę 15 lat więzienia oraz kary dodatkowe: pozbawienie wszelkich praw na lat 5 i przepadek mienia.

Po procesie był więziony w ZK Łódź, skąd przewieziono go do ZK w Sieradzu. 28 maja 1952 r., został osadzony w CWK we Wronkach. 16 grudnia 1955 r., Rada Państwa skorzystała z prawa łaski i złagodziła mu karę do 8 lat pozbawienia wolności. Pozostałą część kary zawieszono na okres 2 lat.
Zwolniony z CWK Wronki 20 grudnia 1955 r. Powrócił do Wrocławia, a następnie przeniósł się do Piotrkowa Trybunalskiego. Decyzją Zgromadzenia Sędziów NSW w Warszawie z 26 lutego 1957 r., wyrok wydany przez WSR Łódź 11 lipca 1951 r., został uchylony. Tym samym został w pełni zrehabilitowany. Pracował nadal w szkolnictwie.

W 1970 r., został przeniesiony na emeryturę. Działał w organizacjach społecznych. Był członkiem Koła Cichociemnych w Warszawie. 13 grudnia 1980 r., po wprowadzeniu stanu wojennego został zatrzymany przez SB, pomimo, że był ciężko chory. Po przesłuchaniu został zwolniony.
Zmarł 4 lipca 1982 r., w Piotrkowie Trybunalskim. Pochowany na miejscowym cmentarzu. Żonaty z Danutą z domu Justyn, żołnierzem Armii Krajowej. Miał dwóch synów Leszka i Ryszarda oraz córkę córkę Barbarę.

Odznaczenia m.in.:

Virtuti Militari V klasy (nr 13 340).
Krzyż Walecznych (trzykrotnie).
Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami.
Krzyż Armii Krajowej.
Medal Wojska (czterokrotnie).
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski. Pośmiertnie (postanowieniem Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z 10 lipca 2008 r., za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej).




powrót do spisu treści


© copyright 2005 - 2007, Radosław ""Butryk"" Butryński
Design by Scypion