Nr ISSN 2082-7431
Serwis Polska Podziemna
Dział "Postacie".
TATAR, Stanisław.


TATAR, Stanisław

Generał brygady



Pseudonimy: "Erazm", "Stanisław Tabor", "Turski", "Warta".



Urodzony: 3 października 1896, Biórków Wielki, powiat miechowski.

Zmarł: 16 grudnia 1980 r, w Warszawie.


Promocje:

Generał brygady.: 23 października 1943 r.
Pułkownik.: 1939 r.

Funkcje:

Służba w armii rosyjskiej.: grudzień 1915 - ??
Elew Siergiejowskiej Szkoły Artylerii Ciężkiej w Odessie.: grudzień 1915 - czerwiec 1916 r.
Dowódca plutonu 2 Samodzielnego Dywizjonu Artylerii Ciężkiej.: czerwiec 1916 (?) - ??.
Delegat Korpusu Syberyjskiego na Zjeździe Wojskowych Polaków w Piotrogrodzie.: (maj 1917 r.)
Delegat I Korpusu Polskiego na Wschodzie do XLIV Korpusu armii rosyjskiej (werbunek polskich żołnierzy).: wrzesień - listopad 1917 r.
Oficer 2 baterii, 1 dywizjonu artylerii ciężkiej, I Korpusu Polskiego.: listopad 1917 - lipiec 1918 r.
Zdemobilizowany.: (lipiec 1918 r.)
Słuchacz Szkoły Oficerskiej Polskiej Siły Zbrojnej w Dęblinie.: październik 1918 - ??.
Uczestnik rozbrajania wojsk niemieckich i austriackich w Dęblinie.: (listopad 1918 r.).
Służba w 3 (przemianowanej na 5) baterii haubic, 8 pułku artylerii polowej.: listopad 1918 - luty 1919 r.
Dowódca 5 baterii, 8 pułku artylerii polowej.: luty 1919 - ??
Uczestnik kursu w Centrum Wyszkolenia Artylerii w Rembertowie.: maj - listopad 1921 r.
Dowódca grupy manewrowej artylerii w Centrum Wyszkolenia Piechoty (Doświadczalne Centrum Wyszkolenia Armii) w Rembertowie.: marzec 1922 -??
Uczestnik kursu dla dowódców dywizjonów w Toruniu.: kwiecień - październik 1925 r.
Dowódca baterii szkolnej w Oficerskiej Szkole Artylerii w Toruniu.: październik 1925 - ??
Członek Komisji Regulaminowej Departamentu III Artylerii Ministerstwa Spraw Wojskowych.: styczeń - marzec 1926 r.
Podczas wydarzeń z maja 1926 r., opowiedział się po stronie Prezydenta RP.
Dowódca 1 dywizjonu 17 pułku artylerii polowej.: marzec 1927 - maj 1929 r.
Zastępca dowódcy 17 pułku artylerii polowej.: maj 1929 - ??
Student w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie.: grudzień 1929 - ??
Student Ecole Superieure de Guerre w Paryżu.: wrzesień 1930 - listopad 1932 r.
Kierownik referatu w Wydziale Wyszkolenia Oddziału III Sztabu Głównego.: ?? - luty 1933 r.
P.o kierownika Wydziału Wyszkolenia Oddziału III Sztabu Generalnego.: luty 1933 - ?
Wykładowca taktyki artylerii w Wyższej Szkole Wojennej.: październik - listopad 1933 r.
Kierownik katedry taktyki artylerii w Wyższej Szkole Wojennej.: listopad 1933 - ??
Dowódca 3 pułku artylerii lekkiej Legionów.: styczeń 1938 - ??
Zastępca komendanta kursu dla dowódców artylerii w Toruniu (jednym z uczestników był m.in. płk. Stefan Rowecki).: kwiecień - czerwiec 1939 r.
Dowódca artylerii dywizyjnej 3 DP Legionów.: (wrzesień 1939 r.)
Dowódca 3 DP Legionów.: 8 września - 9 września 1939 r.
Dowódca zgrupowania utworzonego z resztek 7 DP Legionów.: 9 września - ??
Dowódca piechoty dywizyjnej 1 DP Legionów.: 18 lub 19 września - 23 września 1939 r.
Jeden z organizatorów pierwszych organizacji konspiracyjnych na terenie powiatu krasnostawskiego.: (jesień 1939 r.)
Powrót do Warszawy i zaprzysiężenie w ZWZ.: 1940 r.
Szef Oddziału III (operacyjno - szkoleniowego) w Komendzie Okupacji Niemieckiej ZWZ .: styczeń 1940 - ??
Szef Oddziału III (operacyjnego) w Komendzie Głównej ZWZ-AK.: połowa 1941 - styczeń/luty 1944 r.
Szef Operacji KG AK i Zastępca Komendanta ZWZ-AK do spraw organizacyjnych.: jesień 1941 - wrzesień 1943 r.
Szef Operacji KG AK i I Zastępca Szefa Sztabu Komendy Głównej AK.: wrzesień 1943 - styczeń/luty 1944 r.
Odleciał do Londynu w ramach operacji "Most I".: (noc z 15 na 16 kwietnia 1944 r.)
Zastępca Szefa Sztabu Naczelnego Wodza (gen. Kopański).: maj 1944 - ??
Szef Oddziału VI Specjalnego Sztabu Naczelnego Wodza (kierował bezpośrednio zagadnieniami związanymi z Armią Krajową).: maj 1944 - ??
Przejął całość dowodzenia nad Armią Krajową, po klęsce Powstania Warszawskiego.: październik 1944 - ??
Dowódca artylerii I Korpusu Polskich Sił Zbrojnych w Wielkiej Brytanii.: sierpień 1945 - kwiecień 1947 r.
Powrócił do Polski.: (październik 1949 r.)
Dowódca 12 DP LWP.: ??-??
Do dyspozycji Ministerstwa Obrony Narodowej.: ?? - ??
Aresztowany i więziony.: 1950 - 24 kwietnia 1956 r.
Przeniesiony w stan spoczynku.: 1956 r.
Doradca Ministra Obrony Narodowej do spraw związanych z II Wojna Światową.: ??

Opinie:

Tadeusz Kutrzeba 1936 r.:

"Nadaje się na wszystkie kierownicze stanowiska w artylerii pomimo stosunkowo niskiego stopnia służbowego. Jest to jeden z czołowych artylerzystów młodszej generacji".

Notatki:

Syn Wojciecha, nauczyciela i Marii z domu Grzybowskiej.
W roku 1907, rozpoczął naukę w Gimnazjum Praskim w Warszawie (późniejsze Gimnazjum im. Władysława IV), gdzie w roku 1915 uzyskał z wyróżnieniem świadectwo dojrzałości.
W sierpniu 1915 r., po zajęciu Warszawy przez wojska niemieckie został ewakuowany wraz z rodziną do Moskwy, gdzie na krótki czas podjął się studiów na Wydziale Matematycznym, ewakuowanego Uniwersytetu Warszawskiego.

Po powrocie z Rosji w lipcu 1918 r., powrócił do kraju, gdzie podjął studia na Politechnice Warszawskiej.
Jako dowódca 3 pułku Legionów, w uznaniu wzorowej służby, został mianowany pułkownikiem już po roku, podczas gdy obowiązywał minimum dwuletni staż.
Pod jego bezpośrednim dowództwem i przy osobistym udziale zespół oficerów Oddziału III KG ZWZ-AK przygotował pierwszy plan powstania powszechnego (meldunek operacyjny numer 54, wysłany do Londynu z datą 5 lutego 1941 r.), drugi plan powstania powszechnego (meldunek operacyjny numer 154, datowany na 8 września 1942 r.), a także plan "Akcji Burza" (datowany na listopad 1943 r.).
W 1942 r., uczestniczył w ankiecie zatytułowanej "Oblicze duchowe Sił Zbrojnych Polski". Jego wypowiedź zamieszczono w broszurze konspiracyjnej "Siły Zbrojne Trzeciej Rzeczpospolitej".

Pod koniec 1943 r., opracował i rozesłał do kilku oficerów KG AK elaborat, w którym wskazywał na konieczność "dogadania się" z ZSRR.
Towarzysz premiera Mikołajczyka, podczas jego podróży do Waszyngtonu w czerwcu 1944 r. i do Moskwy w październiku tego roku.
W lipcu 1947 r., zorganizował przewiezienie do kraju tzw. złotego Funduszu Obrony Narodowej (350 kg. złota ukrytego w samolocie przewożącym zwłoki gen. Lucjana Żeligowskiego).
Aresztowany w 1950 r., osądzony w tzw. procesie generałów, toczącym się przed Najwyższym Sądem Wojskowym od lipca do 13 sierpnia 1951 r.
Skazany na karę dożywotniego więzienia. Zwolniony i zrehabilitowany w 1956 r.

Odznaczenia m.in.:

Virtuti Militari V klasy - 1921 r.
Krzyż Walecznych - pięciokrotnie (czterokrotnie w 1922 r., po raz piąty 28 września 1944 r.)
Krzyż Niepodległości - 1934 r.
Krzyż Kawalerski Polonia Restituta - 1938 r.

Krzyż Oficerski francuskiej Legii Honorowej - 1937 r.
Krzyż Św. Stanisława III i II klasy (rosyjski)
Krzyż Św. Anny III i II klasy (rosyjski)




powrót.


© copyright 2005 - 2007, Radosław ""Butryk"" Butryński
Design by Scypion