Armata polowa Ordnance QF 18-pdr Gun

Historia konstrukcji:

Armata opracowana w Wielkiej Brytanii na bazie doświadczeń z Wojen Burskich. Model Ordnance QF 18 pdr Mk. I został przyjęty na uzbrojenie 30 czerwca 1904 roku. Zmodyfikowana wersja Mk. II zastała przyjęta na uzbrojenie w 1906 roku. W 1916 roku opracowano nową lawetę oznaczoną Mk. IV „box trawl” (rama przestrzenna pozwalająca na opuszczenie lufy pomiędzy boczne ramiona), zamiast centralnego ogona w postaci grubej rury – dzięki tej modyfikacji zwiększono użyteczny kąt podniesienia lufy i tym samym zasięg ognia wzrósł z 6.525 do 9.300 jardów. Standardem w tej wersji stał się także hydropneumatyczny oporopowrotnik. W latach 20-tych opracowano dwuogonowe łoże dolne, rozstawne, pod oznaczeniem Mk. V, które dostosowano w latach 30-tych do trakcji motorowej poprzez zastosowanie ogumienia pneumatycznego.

Armaty tego typu trafiły na uzbrojenie wszystkich państw Wspólnoty Brytyjskiej w tym Australii. Pod koniec lat 30-tych przeprowadzono modernizację mającą dostosować je do trakcji motorowej (początkowo poprzez przewożenie na specjalnej jednoosiowej przyczepie, a następnie na własnych pneumatycznych kołach – wersja Mk. IV otrzymała w związku z tym także inaczej uformowaną tarczę ochronną). Podczas Drugiej Wojny Światowej działa tego typu wspierały wojska australijskie podczas walk w Afryce Północnej.

Dane techniczne:

Kaliber:
Amunicja:
Masa:
Długość lufy:
Kąt ostrzału w elewacji:

Kąt ostrzału w azymucie:

Szybkostrzelność:
Długość całkowita:
Szerokość:
Odrzut:

83,8 mm (3,3 cala)
84x295R
1282 kg (24 cwt)
2463 mm
od -5° do +16° (od Mk. I do Mk. II)
lub +38° (pozostałe)
8° (lawety od Mk. I do Mk. IV)
lub 50° (laweta Mk. V)
15 strz./min
9 stóp 6 cali
6 stóp i 3 cale
41 cali

Opis konstrukcji:

Zamek śrubowy. Lufa miała 18 bruzd. Celownik umieszczony po lewej stronie zamka. Hydrauliczny opornik i pneumatyczny powrotnik umieszczone nad lufą. Obsługa 6 osób.

Amunicja:

Łuska ma masę 2 funtów i 15 uncji. We wszystkich pociskach stosowano spłonkę Percussion Primer, No. 1

Od 1926 roku amunicja do dział była produkowana w australijskich zakładach Gun Amunition Factory w Footscray.

Odłamkowo-burząca Cartridge Q.F., 18-pr., HE Streamline

Masa pocisku:
Masa naboju:
Długość naboju:
Prędkość wylotowa:
Donośność:
8,39 kg (18,5 funta)
11,34 kg (23 funty)
552,5 mm (21,75 cala)
504 m/s (1640 ft/sek)
8500 m (9300 jardów) dla Mk III
10800 jardów dla Mk IV
10950 jardów dla Mk V

Skorupa pocisku była wypełniona mieszaniną trotylu i amatolu. Stosowano zapalnik typu Fuze No. 115. Do wystrzeliwania stosowano pełny lub zredukowany ładunek miotający.

Przeciwpancerna Cartridge Q.F., 18-pr., AP

Masa pocisku:20 funtów

Pocisk pełnokalibrowy do zwalczania pojazdów pancernych przeciwnika, z zapalnikiem dennym. Do wystrzeliwania stosowano pełny ładunek miotający.

Szrapnel Cartridge Q.F., 18-pr., Shrapnel, Mark VI

Masa naboju:22 funty 14 uncji

Masa pocisku:18,5 funta

Skorupa pocisku była wypełniona 374 kulkami z ołowiu (41 kulki na 1 funt). Pocisk inicjowany zapalnikiem czasowym Fuze No. 85. Do wystrzeliwania stosowano pełny lub zredukowany ładunek miotający.

Dymna Cartridge Q.F., 18-pr., Smoke

Masa naboju:23 funty 7 uncji

Masa pocisku:19 funtów 1 uncja

Skorupa pocisku była wypełniona masą dymotwórczą na bazie fosforu. Stosowano zapalnik typu Fuze No. 106. Do wystrzeliwania stosowano pełny lub zredukowany ładunek miotający.

Oświetlająca Cartridge Q.F., 18-pr., Star

Masa naboju:14 funtów 2,5 uncji

Skorupa pocisku mieściła ładunek oświetlający na spadochronie. Stosowano głowicowy zapalnik czasowy typu Fuze No. 25 (maksymalna nastawa 15 sekund). Do wystrzeliwania pocisku stosowano zredukowany ładunek miotający.

Zapalająca „Shell, Incendiary”

Masa naboju:18 funtów

Masa pocisku:13 funtów 10 uncji

Skorupa pocisku wypełniona termitem. Pocisk inicjowany głowicowym zapalnikiem czasowym Fuze No. 80 lub Fuze No. 85. Do wystrzeliwania stosowano pełny lub zredukowany ładunek miotający.

Do celów szkoleniowych wykorzystywano także naboje ślepe i atrapę:

Cartridge Q.F., Blank 18-pr.,Filled 7-oz. Smokeless, Blank Mark I

Cartridge Q.F., Blank 18-pr.,Filled 8-oz. 12-drs. Cordite M.D.T., Size 15/13, Mark I

Cartridge Q.F., Dummy 18-pr.

Źródła:

Instrukcja „Handbook of the 18-pr. Q.F. Gun”, 1915

Ian V. Hogg „Allied artillery of World War Two”, wyd. The Crowood Press, 2001

Ian V. Hogg „Artyleria dwudziestego wieku”, wyd. Dom Wydawniczy Bellona, 2001

Chris Chant „Artillery”, wyd. Amber Books, 2005

Marcin Bryja „Artyleria niemiecka 1933-1945”, wyd. Militaria, 1996
Terry Gander, Peter Chamberlain „Enzyklopädie deutscher waffen 1939-1945”, wyd. Motorbuch Verlag, 2006

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *