Commonwealth Aircraft Corporation CA-1 „Wirraway”

Historia konstrukcji:

Samolot opracowany w australijskich zakładach Commonwealth Aircraft Corporation w Fishermen’s Bend, Victoria. Zakłady te zakupiły w 1937 roku licencję na produkcję amerykańskich samolotów szkolno-treningowych Nort American NA-16 oraz napędzających je silników Pratt and Whitney R-1340-S1H1-G „Wasp”. Jako wzorzec przetransportowano do Australii dwa samoloty: NA-16-1A w wersji ze stałym podwoziem (handlowe oznaczenie NA-32, numer seryjny producenta 32-387 – w Australii otrzymał on oznaczenie A20-1) oraz zaopatrzony w podwozie chowane w locie NA-16-2K (handlowe oznaczenie NA-33, numer seryjny producenta 32-388 – w Australii otrzymał on oznaczenie A20-2). Po dostosowaniu konstrukcji do możliwości producenta i wymagań stawianych przez australijskie siły powietrzne RAAF (dwa stałe karabiny maszynowe w kadłubie, podskrzydłowe wyrzutniki bombowe), na bazie maszyny NA-16-2K opracowano samolot wielozadaniowy CA-1 „Wirraway”. Najbardziej rzucającą się w oczy z zewnątrz zmianą był inny obrys skrzydeł.

Pierwszy prototyp został oblatany 27 marca 1939 roku – pilotem był Flight Lieutenant Hubert „Boss” Walker. Konstrukcja okazała się udana i RAAF zamówił 15 marca 1938 roku 40 maszyn seryjnych (numery ewidencyjne od A20-3 do A20-42).

Dane techniczne:

Załoga:

Masa własna:

Masa startowa:

Rozpiętość:

Długość:

Wysokość:

Powierzchnia nośna:

Jednostka napędowa:

 

 

 

Prędkość maksymalna:

Prędkość wznoszenia:

Pułap:

Zasięg:

Uzbrojenie:

2 osoby

1811 kg

2991 kg

13,11 m

8,48 m

2,66 m

23,76 m3

1 silnik 9-cyl. w układzie pojedynczej gwiazdy,

chłodzony powietrzem,

typu Pratt & Whitney R-1340-S1H1-G „Wasp”

o mocy startowej 600 hp

354 km/h na wysokości 1524 m (5000 stóp)

początkowa 9,9 m/s

7000 m

1150 km

3 karabiny maszynowe Vickers kal. .303,

454 kg bomb

Opis konstrukcji:

Wolnonośny dolnopłat z podwoziem chowanym w locie o konstrukcji całkowicie metalowej. Dwuosobowa załoga zajmowała miejsce w bogato oszklonej kabinie w układzie tandem.

Uzbrojenie strzeleckie stanowiły dwa stałe karabiny maszynowe Vickers Mk. V .303-in. (kal. 7,7 mm, z zapasem 600 naboi na karabin) zamontowane w kadłubie nad silnikiem oraz jeden ruchomy Vickers G.O. No. 1 Mk. I .303-in. (kal. 7,7 mm) zamocowany na sterowanym hydraulicznie uchwycie w tylnej kabinie (zapas amunicji obejmował 8 magazynków po 60 naboi – łącznie 480 naboi).

Bomby podwieszano na czterech sterowanych elektrycznie wyrzutnikach podskrzydłowych znajdujących się na zewnątrz od podwozia. Pod każdym skrzydłem można było podwiesić ładunek do 500 funtów (227 kg) w kombinacjach:

–         100 lb anti-submarine (A.S.)

–         112 lb high explosive (H.E.)

–         120 lb general purpose (G.P.)

–         250 lb general purpose (G.P.)

–         250 lb semi armour-piercing (S.A.P.)

–         250 lb anti-submarine (A.S.)

–         250 lb high explosive Royal Laboratory (R.L.)

W późniejszym okresie wzmocniono konstrukcję wewnętrznych zaczepów, co pozwalało zabrać 2 cięższe bomby 500 lb semi armour-piercing (S.A.P.). Dodatkowo lekkie bomby ćwiczebne można było podwiesić pod 6 wyrzutnikami znajdującymi się pod centropłatem, za podwoziem:

–         8 lb Mark 1 practice bombs

–         11 lb Mark 1 practice bombs

Pod centropłatem znajdowały się także sterowane mechanicznie 4 wyrzutniki dla flar oświetlających kalibru 4 cale.

Dla misji rozpoznawczych w tylnej kabinie można było zamontować aparat fotograficzny. Do komunikacji z lotniskiem i innymi samolotami w kabinie pilota znajdował się pistolet sygnałowy oraz 8 naboi sygnalizacyjnych.

Zastosowano silnik gwiazdowy Pratt & Whitney R-1340-S1H1-G „Wasp” opracowany w amerykańskich zakładach Pratt & Whitney. Silnik miał pojemność skokową 22024 cm3, średnicę cylindra 146 mm (5,75 cala), skok tłoka 146 mm (5,75 cala), stopień sprężania 6,0:1, a zasilanie zapewniał gaźnik typu Stromberg. Doładowanie za pomocą mechanicznej sprężarki napędzanej przez wał korbowy silnika. Moc trwała na poziomie morza wynosiła 400 hp przy 2000 obr./min, maksymalna 550 hp przy 2200 obr./min na wysokości 2440 m, natomiast maksymalna startowa 600 hp przy 2250 obr./min. Silnik był budowany na licencji w australijskich zakładach Commonwealth Aircraft Corporation w Fishermen’s Bend (a potem w nowo wybudowanych zakładach w Lidcombe koło Sydney, New South Wales) i napędzał trójłopatowe śmigło metalowe De Havilland ADH2, o stałej prędkości obrotowej i średnicy 3048 mm (produkowane w Australii na podstawie licencji śmigło Hamilton Standard 3D40).

Źródła:

Instrukcja „Pilot’s Notes for Wirraway (C.A.C. Wasp radial engine)”, 1945

Bill Gunston „Combat aircraft of World War II”, wyd. Tiger Books, 1990

Praca zbiorowa „Encyklopedia lotnictwa”, wyd. Debit, 1998

Internet:

www.defence.gov.au/RAAF/raafmuseum/

www.jaapteeuwen.com/ww2aircraft

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *