Historia konstrukcji:
Armata przeciwpancerna zaprojektowana w 1940 roku w radzieckim biurze konstrukcyjnym Wasilija Gawryłowicza Grabina przy Fabryce Nr 92 im. Stalina w Gorkim, pod fabrycznym oznaczeniem F-31. Została ona posadowiona na łożu armaty pułkowej F-24 kalibru 76 mm. Została przyjęta do uzbrojenia na początku 1941 roku pod oznaczeniem ZIS-2 (skrót ZIS od nazwy fabryki – Zawod Imienia Stalina). Powoli rozwijającą się produkcję seryjną wstrzymano 1 grudnia 1941 roku po wyprodukowaniu zaledwie 371 egzemplarzy. Jako oficjalny powód podano brak dobrze opancerzonych czołgów po stronie niemieckiej, których się wcześniej obawiano. Prawda była jednak taka, że przemysł nie radził sobie z kosztowną produkcją luf o tak dużej długości, ich wytrzymałość była niska (czyli jedynie ok. 500 wystrzałów zamiast planowanych ok. 1000), a jakość amunicji również pozostawiała wiele do życzenia.
Z wykorzystaniem armaty ZIS-2 opracowano również kilka projektów dział samobieżnych:
– ZIS-30 na bazie gąsienicowego ciągnika artyleryjskiego T-20 „Konsomolec” (zbudowano krótką serię 101 egzemplarzy),
– ZIS-31 na bazie samochodu ciężarowego GAZ-AAA,
– prototyp na bazie półgąsienicowego ciągnika artyleryjskiego ZIS-41 (był on zaopatrzony w opancerzoną kabinę załogi).
Przerwanie produkcji działa szybko zakończyło te prace.
Dane techniczne:
| Kaliber: Amunicja: Masa: Masa lufy: Wysokość linii ognia: Wymiary: Rozstaw kół: Długość lufy: Odrzut lufy: Kąt ostrzału w elewacji: Kąt ostrzału w azymucie: Szybkostrzelność: |
57 mm 57x480R na stanowisku 1.050 kg, w transporcie 1.790 kg (z przodkiem) własna 317,5 kg, z zamkiem 340 kg 853 mm 7.030 x 1.700 x 1.355 mm 1.400 mm z zamkiem 4.162 mm (w tym część gwintowana 3.444 mm) do 1.100 mm od –5° do +25° 54° 15 strz./min |
Opis konstrukcji:
Lufa monolityczna, gwintowana, bez hamulca wylotowego. Zastosowano półautomatyczny zamek klinowy o ruchu pionowym. Hydrauliczny opornik umieszczony pod lufą, natomiast pneumatyczny powrotnik umieszczony nad lufą. Tarcza chroniąca obsługę o grubości 7 mm. Przyrządy celownicze typu PP1-2 były umieszczone po lewej stronie działa. Łoże dolne dwuogonowe, ogony rozstawne konstrukcji rurowej, zakończone lemieszami. Rozwarcie ogonów na stanowisku bojowym powodowało równoczesne zablokowanie zawieszenia kół jezdnych, które obejmowało sprężyny śrubowe. Wypełnione masą gąbczastą koła były dostosowane do trakcji motorowej z prędkością holowania do 40 km/h. Obsługa działa liczyła 6 osób.
Amunicja:
Stosowano amunicję scaloną pakowaną w skrzynki mieszczące 4 naboje. Używany wraz z działem przodek mieścił 6 takich skrzynek.
Przeciwpancerna Выстрел УБР-271
| Masa naboju: Masa pocisku: Masa ładunku wybuchowego: Masa ładunku miotającego: Prędkość wylotowa: |
6,61 kg 3,14 kg 0,014 kg 1,5 kg 990 m/s |
Pocisk BR-271 typu APCHE miał tępogłowicowy korpus wykonany z wysokogatunkowej stali przykryty czepcem balistycznym, który w części tylnej zawierał niewielki ładunek wybuchowy pobudzany zapalnikiem dennym typu MD-5 lub MD-7. Dla celu o wysokości 2 metrów odległość strzału bezpośredniego wynosiła 1.120 m.
Przebijalność pancerza dla płyty odchylonej o 30 stopni od pionu:
| Odległość | Grubość płyty |
| 500 m 1.000 m 1.500 m 2.000 m |
85 mm 70 mm 60 mm 55 mm |
Przeciwpancerna rdzeniowa Выстрел УБР-271П
| Masa naboju: Masa pocisku: Masa ładunku miotającego: Prędkość wylotowa: |
5,4 kg 1,79 kg 1,7 kg 1.270 m/s |
Pocisk BR-271P typu APCR zawierał wewnątrz lekkiego płaszcza podkalibrowy rdzeń wykonany z wysokogatunkowej stali. W części dennej znajdował się smugacz. Dla celu o wysokości 2 metrów odległość strzału bezpośredniego wynosiła 1.250 m.
Przebijalność pancerza dla płyty odchylonej o 30 stopni od pionu:
| Odległość | Grubość płyty |
| 500 m 1.000 m |
100 mm 75 mm |
Odłamkowa Выстрел УO-271
| Masa naboju: Masa pocisku: Masa ładunku wybuchowego: Masa ładunku miotającego: Prędkość wylotowa: Donośność: |
6,79 kg 3,75 kg 0,204 kg 0,97 kg 700 m/s 8.400 m |
Pocisk odłamkowy O-271U typu HE miał prefabrykowany korpus dla zwiększenia fragmentacji na odłamki – był rozrywany niewielkim ładunkiem wybuchowym, do którego pobudzenia stosowano uderzeniowy zapalnik głowicowy typu KTM-1, KTM-1U lub KTM-3. Dla celu o wysokości 2 metrów odległość strzału bezpośredniego wynosiła 800 m.
Kartacz Выстрел УЩ-271
| Masa naboju: Masa pocisku: Masa ładunku miotającego: |
6,7 kg 3,66 kg 0,97 kg |
Pocisk Szcz-271 służył do obrony bezpośredniej stanowiska działa.. Po opuszczeniu lufy cienkościenny korpus pocisku (który mieścił 324 ołowianymi lotkami o masie 10,8 g każda) ulegał rozerwaniu, co powodowało że lotki rozlatywały się na boki pod kątem 6-9° i raziły skutecznie siłę żywą zajmującą obszar szeroki na 40 m i długi na 200 m.
