Historia konstrukcji:
Armata przeciwpancerna zaprojektowana w ZSRR w biurze konstruktorskim Michaiła N. Łoginowa z Zakładów Nr 8 im. Kalinina w Kaliningradzie, jako rozwinięcie konstrukcji 45 mm armaty przeciwpancernej wz. 32. W wersji tej zastosowano inne zawieszenie kół, dysponujące lepszą amortyzacją, co pozwalało na podniesienie prędkości holowania działa po drogach twardych. Modyfikacji poddano także przyrządy celownicze oraz mechanizm naprowadzania.
Dane techniczne:
| Kaliber: Amunicja: Masa: Masa lufy: Długość całkowita działa: Prześwit: Wysokość linii ognia: Odrzut lufy: Długość lufy: Kąt ostrzału w elewacji: Kąt ostrzału w azymucie: Szybkostrzelność: |
45 mm 45x310R na stanowisku 560 kg, w transporcie 1200 kg (z przodkiem) 113,6 kg 4.020 mm 275 mm 701 mm 620-780 mm z zamkiem 2072,5 mm (w tym część gwintowana 1650 mm) od -8° do +25° 60° 20 strz./min |
Opis konstrukcji:
Lufa monolityczna, gwintowana o 16 prawoskrętnych zwojach, bez hamulca wylotowego. Zastosowano półautomatyczny zamek klinowy o ruchu pionowym. Umieszczony pod lufą hydrauliczny opornik był owinięty spiralną sprężyną powrotną. Znajdujący się po lewej stronie lufy celownik optyczny PP-1 wz. 38 składał się z panoramy artyleryjskiej oraz teleskopowego celownika optycznego. Panorama artyleryjska była wyskalowana od 0 do 800 metrów z podziałką co 100 m i od 800 do 4400 m z podziałką co 200 m. Teleskopowy celownik optyczny był wyskalowany do 2000 m z podziałką co 25 m, a pole widzenia wynosiło 30 stopni. Tarcza ochronna o grubości 4,5 mm mogła być składana dla obniżenia sylwetki i polepszenia pola obserwacji. Łoże dolne i zawieszenie dostosowana do trakcji motorowej – holowanie po drogach twardych z prędkością do 60 km/h. Ogumione koła typu ZIK-1 były wypełnione masą gąbczastą. Najczęściej jednak stosowano zaprzęg dwukonny, holujący armatę z wykorzystaniem przodka typu 52-P-243A mieszczącego 50 naboi (w 10 płaskich metalowych skrzynkach zawierających po 5 naboi każda) oraz zestaw części zapasowych do działa. Jaszcz amunicyjny typu 52-Z-243A także mieścił 50 naboi. Obsługa działa liczyła 5-6 osób.
Amunicja:
Naboje zespolone, pakowane w płaskie metalowe skrzynki mieszczące po 5 naboi. Przy temperaturze powietrza poniżej -25°C zalecano naoliwienie pierwszych dwóch naboi dla uniknięcia zaklinowania łuski w lufie.
Przeciwpancerna Выстрел УБ-241
| Długość pocisku: Masa naboju: Masa łuski: Masa pocisku: Masa materiału wybuchowego: Masa materiału miotającego: Prędkość wylotowa: |
453 mm 2,44 kg 0,575 kg 1,425 kg 19,3 g 350 g 760 m/s |
Pocisk B-240 typu APHE miał tępogłowicowy korpus wykonany z wysokogatunkowej stali, który w części tylnej zawierał niewielki ładunek wybuchowy pobudzany zapalnikiem dennym typu MD-2.
Przebijalność pancerza dla płyty odchylonej o 30 stopni od pionu:
| Odległość | Grubość płyty |
| 100 m 500 m 1.000 m 1.500 m |
43 mm 35 mm 28 mm 23 mm |
Przeciwpancerna Выстрел УБР-243
| Masa naboju: Masa łuski: Masa pocisku: Masa materiału wybuchowego: Masa materiału miotającego: Prędkość wylotowa: |
2,45 kg 0,575 kg 1,43 kg 18,8 g 360 g 760 m/s |
Pocisk BR-240 typu APHE miał korpus wykonany z wysokogatunkowej stali, który w części tylnej zawierał niewielki ładunek wybuchowy pobudzany zapalnikiem dennym typu MD-4 lub MD-5.
Przebijalność pancerza dla płyty odchylonej o 30 stopni od pionu:
| Odległość | Grubość płyty |
| 100 m 500 m 1.000 m 1.500 m |
43 mm 35 mm 28 mm 23 mm |
Przeciwpancerna Выстрел УБР-243СП со сплошным бронебойным снарядом
| Masa naboju: Masa łuski: Masa pocisku: Masa materiału miotającego: Prędkość wylotowa: |
2,45 kg 0,575 kg 1,43 kg 360 g 757 m/s |
Pocisk BR-240CP typu APCBC miał tępogłowicowy korpus wykonany z wysokogatunkowej stali, dodatkowo w części głowicowej przykryty czepcem ochronnym i balistycznym.
Przebijalność pancerza dla płyty odchylonej o 30 stopni od pionu:
| Odległość | Grubość płyty |
| 100 m 500 m 1.000 m 1.500 m |
43-49 mm 38-40 mm 28-32 mm 26 mm |
Przeciwpancerna Выстрел УБР-243П с бронебойно-подкалиберным снарядом
| Masa naboju: Masa łuski: Masa pocisku: Masa materiału miotającego: Prędkość wylotowa: |
1,84 kg 0,575 kg 0,85 kg 365 g 985 m/s |
Pocisk BR-240P typu APCR zawierał wewnątrz lekkiego płaszcza podkalibrowy rdzeń wykonany z wysokogatunkowej stali. W części dennej znajdował się smugacz. Amunicją tego typu zalecano strzelać na dystansie do 500 metrów.
Przebijalność pancerza dla płyty odchylonej o 30 stopni od pionu:
| Odległość | Grubość płyty |
| 100 m 500 m |
70 mm 47 mm |
Przeciwpancerno-zapalająca Выстрел УБЗР-243 с бронебоно-зажигательным снарядом
| Masa naboju: Masa łuski: Masa pocisku: Masa materiału wybuchowego: Masa materiału miotającego: Prędkość wylotowa: |
2,45 kg 0,575 kg 1,43 kg 12,5 g 360 g 760 m/s |
Pocisk BZR-240 typu APHE miał korpus wykonany z wysokogatunkowej stali, który w części tylnej zawierał niewielki ładunek wybuchowy pobudzany zapalnikiem dennym typu MD-4 lub MD-5. Dodatkowo mieścił 13 gram chemicznej substancji o działaniu zapalającym.
Przebijalność pancerza dla płyty odchylonej o 30 stopni od pionu:
| Odległość | Grubość płyty |
| 100 m 500 m 1.000 m 1.500 m |
43 mm 35 mm 28 mm 23 mm |
Odłamkowa Выстрел УО-243 с осколочной гранатой
| Długość pocisku: Masa naboju: Masa łuski: Masa pocisku: Masa materiału wybuchowego: Masa materiału miotającego: Prędkość wylotowa: Donośność: |
456 mm 2,91 kg 0,575 kg 2,15 kg 118 g 115 g 335 m/s 4.200 m |
Pocisk odłamkowy O-240 typu HE miał prefabrykowany korpus dla zwiększenia fragmentacji na odłamki – był rozrywany niewielkim ładunkiem wybuchowym, do którego pobudzenia stosowano uderzeniowy zapalnik głowicowy typu KT-1, KTM-1, KTM-1U, KTM-3 lub M-50. Stosowano także inne wersje tego pocisku (О-240А oraz О-240Э) różniące się użytymi materiałami i technologią produkcji.
Kartacz Выстрел УЩ-243 с пулевой картечью
| Masa naboju: Masa łuski: Masa pocisku: Masa lotek: Masa materiału miotającego: Prędkość wylotowa: |
2,36 kg 0,575 kg 1,62 kg 1,48 kg 100 g 450 m/s |
Pocisk Szcz-240 był wypełniony 137 ołowianymi lotkami. Po opuszczeniu lufy cienkościenny korpus pocisku ulegał rozerwaniu, co powodowało że lotki rozlatywały się na boki pod kątem 6-9° i raziły skutecznie siłę żywą zajmującą obszar szeroki na 30 m i długi na 150 m.
Dymna Выстрел УД-243
Pocisk D-240 był wypełniony substancją chemiczną dającą podczas spalania obfite obłoki dymu. Pobudzany głowicowym zapalnikiem uderzeniowym KTM-2. Produkowany seryjnie od 1937 roku.
W służbie niemieckiej przejęte egzemplarze otrzymały oznaczenie 4,5 cm Pak 184/1 (r).
