Działo samobieżne Canon de 194 mm GPF sur affût chenilles Saint-Chamond

Historia konstrukcji:
Działo samobieżne 194 mm GPF zostało opracowane we Francji podczas Pierwszej Wojny Światowej. Było to bardziej ciężkie działo polowe zaopatrzone w samobieżną lawetę niż klasyczne działo samobieżne, jakie znamy z czasów Drugiej Wojny Światowej

Podwozie amerykańskiego ciągnika HOLT zostało zaadaptowane przez francuskie zakłady Forges et ateliers de la marine et d’Homécourt (FAMH) w Saint-Chamond jako podwozie dla ciężkiej armaty polowej Canon de 194 mm GPF Modèle 1917 (litery GPF w oznaczeniu to skrót od Grande Puissance FILLIOUX dla podkreślenia wkładu w jego opracowanie jaki włożył Louis Jean François Filloux). Model ten pokonał w testach poligonowych konkurencyjny model firmy Schneider z ciężką armatą Canon de 220 L Mle. 1917 Schneider. Do 1918 roku wyprodukowano 50 egzemplarzy.

W 1940 roku w linii znajdowało się 49 pojazdów. Zmobilizowane 24 pojazdy stanowiły wyposażenie jednostki 184° Régiment d’Artillerie Lourde Tractée (184ème RALT).

Dane techniczne pojazdu:

Załoga:
Masa:
 
Wymiary:
Jednostka napędowa:
 
 
Prędkość maksymalna:
? osób
nosiciel działa ok. 29.600 kg
transporter amunicji ok. 32.600 kg
9.450 x 2.590 x 2.650 mm
silnik 6-cyl., chłodzony cieczą,
wysokoprężny, pojemność ? cm3,
typu Panhard SUK4 M2, o mocy 120 KM
na drodze 8 km/h,
w terenie 3 km/h

Opis konstrukcji:
Trakcja gąsienicowa. Transport na stanowisko odbywał się w tandemach (nosiciel działa oraz pojazd generatorowy). Na wozie generatorowym znajdował się silnik spalinowy napędzający generator prądu oraz zbiornik paliwa. W każdym członie zastosowano po dwa silniki elektryczne napędzające bezpośrednio gąsienice po obu stronach pojazdu (w ten sposób środkowa część wanny kadłuba była wolna i pozwalała na pomieszczenie lufy działa podczas odrzutu po strzale). Kabel elektryczny łączący oba pojazdy miał długość 200 m. W okresie międzywojennym wszystkie pojazdy zmodernizowano instalując silnik wysokoprężny typu Panhard SUK4 M2. Pojazdy generatorowe służyły także jako transportery amunicji zabierając po 30 pocisków i ładunków miotających.

Dane techniczne działa:

Kaliber:
Masa:
Długość lufy:
Kąt ostrzału w elewacji:
Kąt ostrzału w azymucie:
Szybkostrzelność:
194,4 mm
15.600 kg
6.570 mm (L/33,7)
od 0° do +37°
12°
1-2 strz./min

Opis konstrukcji:
Lufa stalowa, gwintowana. Zamek śrubowy odchylany na prawą stronę. Hydrauliczny opornik i pneumatyczny powrotnik umieszczone pod lufą. Mechanizmy naprowadzające oraz celownik są umieszczone po lewej stronie lufy. Na czas transportu dla lepszego rozłożenia ciężaru lufa działa była przemieszczana w tylne położenie.

Amunicja:
Amunicja rozdzielnego ładowania z materiałem miotającym w postaci prochu typu BM9 umieszczonym w woreczku (dwóch typów: pełny i zredukowany, które w służbie niemieckiej nosiły oznaczenie Vorkartusche 485 (f) dla pełnego oraz Hauptkartusche 485 (f) dla zredukowanego) i inicjowanym zapłonnikiem typu Mle 1906. Produkcją pocisków zajmowały się zakłady Arsenal de Lorient.

Odłamkowo-burząca Obus fonte aciérée modèle 1916 à profil D

Długość pocisku:
Masa pocisku:
Masa materiału wybuchowego:
Prędkość wylotowa:
Donośność:
891 mm
83,5 kg
8,2 kg
640 m/s
15.000 m

Pocisk typu HE ze skorupą stalowo-żeliwną wypełnioną materiałem wybuchowym, zaopatrzony w głowicowy zapalnik uderzeniowy typu 24/31.

W służbie niemieckiej przejęte egzemplarze otrzymały oznaczenie 19,4 cm Stahlgußgranate 486 (f).

Odłamkowo-burząca Obus en acier Mle1917 à culot court

Masa pocisku:
Masa materiału wybuchowego:
Prędkość wylotowa:
Donośność:
80,865 kg
8,2 kg
640 m/s
16.500 m

Pocisk typu HE ze skorupą stalowo-żeliwną wypełnioną materiałem wybuchowym, zaopatrzony w głowicowy zapalnik uderzeniowy typu 24/31.

W służbie niemieckiej przejęte egzemplarze otrzymały oznaczenie 19,4 cm Stahlgußgranate 487 (f).

Odłamkowo-burząca Obus fonte aciérée modèle 1921 AGP

Długość pocisku:
Masa pocisku:
Masa materiału wybuchowego:
Prędkość wylotowa:
Donośność:
915 mm
78,83 kg
11,8 kg
700 m/s
18.300 m

Pocisk typu HE ze skorupą stalową wypełnioną materiałem wybuchowym, zaopatrzony w głowicowy zapalnik uderzeniowy typu 24/31.

W służbie niemieckiej przejęte egzemplarze otrzymały oznaczenie 19,4 cm Granate 485 (f).

W służbie niemieckiej przejęte egzemplarze pojazdów otrzymały oznaczenie 19,4 cm Kanone 485(f) auf Selbstfahrlafette (przykładowo w 1942 roku pojazdy tego typu służyły w Kanonen.Bttr. 917 (Sfl.), w II./Art.Rgt. oraz w Art.Bttr. Verdun).

2 pojazdy tego typu trafiły także w ręce włoskie, gdzie otrzymały oznaczenie Cannone da 194/32.

Jeden pojazd tego typu zachował się w zbiorach Aberdeen Proving Ground w Aberdeen, stan Maryland.

Źródła:

Instrukcja H.Dv. 119/612 „Vorläufige Schußtafel für die 19,4 cm Kanone 485 (f) –frz. GPF– und die 19,4 cm Kanone 485/585 (f) –in Laf. des 27 cm Mrs. 585 (f)– mit der 19,4 cm Granate 485 (f) –frz. 21 AGP–, 19,4 cm Stahlgußgranate 486 (f) –frz. FA– und der 19,4 cm Stahlgußgranate 487 (f) –frz. FAO–”, 1944 r.

Terry Gander, Peter Chamberlain „Enzyklopädie deutscher waffen 1939-1945”, wyd. Motorbuch Verlag, 2006 r.