Czołg Танк A-20

Historia konstrukcji:Czołg A-20 był używany przez siły zbrojne ZSRR.

W latach 30 XX wieku Rosjanie zaczęli eksperymentować z czołgami wykorzystującymi podwozie Waltera Christiego. Na bazie oryginalnej konstrukcji powstały czołgi serii BT, których zwieńczeniem jest czołg BT-7. Na dalszym etapie prac rozwojowych bazową konstrukcję zaczęto rozwijać do nowego typu czołgu uniwersalnego, czego końcowym efektem było opracowanie czołgu T-34.

Do realizacji tych prac początkowo wyznaczono inżyniera Adolfa Dicka i Charkowską Fabrykę Parowozów (Fabryka Nr 183). Powstało tam kilka obiecujących projektów jak BT-9 oraz BT-IS, jednak w wyniku jednej z czystek inżynier ten wraz ze swoim zespołem trafił do gułagu. Na jego miejsce powołano nowy zespół KB-24 z Michaiłem Koszkinem na czele. Zainicjował on nowy projekt, którego efektem jest czołg A-20 (początkowo nosił on oznaczenie BT-20). Kontynuował on koncepcję pojazdu kołowo-gąsienicowego, ale charakteryzował się zwiększonym stopniem opancerzenia. Jedyny zbudowany prototyp brał udział w walkach na przedmieściach Moskwy w grudniu 1941.

W drugiej połowie 1938 roku zapadła decyzja o rezygnacji z układu kołowo-gąsienicowego, co pozwalało uprościć konstrukcję i zaoszczędzoną masę wykorzystać do dalszego podniesienia grubości opancerzenia. Równolegle opracowywany projekt początkowo nosił oznaczenie A-20G, ale finalnie zmieniono je na czołg A-32.

Czołg A-20 w konfiguracji na gąsienicach

Dane techniczne:

Załoga:
Masa:
Wymiary:
Szerokość gąsienicy:
Jednostka napędowa:
 
 
Skrzynia przekładniowa:
Prędkość maksymalna:
Zbiornik paliwa:
 
Zasięg:
 
Uzbrojenie:
 
Opancerzenie:
4 osoby
18.200 kg
5.760 x 2.650 x 2.435 mm
400mm
silnik 12-cyl. w układzie widlastym, chłodzony cieczą,
wysokoprężny, pojemność 38.880 cm3,
typu W-2 o mocy 500 KM przy 1.800 obr./min
4 biegi do przodu plus wsteczny
na drodze 74,7 km/h, w terenie 31,7 km/h
(w konfiguracji na kołach na drodze 85 km/h)
494 litry (napełniano tylko 462 litry)
na drodze na gąsienicach ok. 350-400 km
na drodze na kołach ok. 900 km
1 armata 20-K kal. 45 mm,
2 km DT kal. 7,62 mm
od 6 do 25 mm

Czołg A-20 w konfiguracji na kołach

Opis konstrukcji:
Zastosowano pancerz spawany z płyt walcowanych, w układzie w którym dla zwiększenia odporności płyty są pochylone pod kątem względem wszystkich kierunków ostrzału (grubość w mm/kąt pochylenia w stopniach): przód kadłuba góra 20/56, dół 20/57, ściany boczne na wysokości zawieszenia 25/90 a nad gąsienicami 25/35, tył góra 16/45, dół 16/35, dno i strop 10/0, natomiast boki wieży 25/25 oraz jej strop 10/0.

Zawieszenie tworzyły 4 pary podwójnych kół nośnych z gumowym bandażem o średnicy 830 mm umocowanych na wahaczach i amortyzowanych spiralnymi sprężynami umieszczonymi wewnątrz kadłuba (system Christie). Po zdjęciu gąsienic pojazd poruszał się na kołach nośnych, z których pierwsze były sterowane.

Instalacja elektryczna o napięciu 12/24 V, z prądnicą (napędzaną wałkiem królewskim od silnika) współpracowały 4 akumulatory ołowiowo-kwasowe typu 6CTZ-128 o napięciu 6 V i pojemności 128 Ah.

Czterosuwowy silnik górnozaworowy (dohc – w obu głowicach z wałka królewskiego moment obrotowy szedł poprzez przekładnię stożkową na wałek zaworów dolotowych, a z niego poprzez przekładnię czołową na wałek zaworów wylotowych), z wtryskiem bezpośrednim, z rzędową pompą wtryskową typu NK-1 umieszczona w rozwidleniu cylindrów (zintegrowana z wielozakresowym regulatorem obrotów RNK-4). Średnica cylindra 150 mm, skok tłoka 180 mm (lewa strona)\186,7 mm (prawa strona), stopień sprężania 14-15:1. Blok i głowica to odlew, a tłoki odkuwki z duraluminium, co pozwoliło ograniczyć masę silnika do 950 kg. Kąt rozwarcia cylindrów 60 stopni.

Zastosowano sprzęgło główne suche, dwutarczowe. Umieszczony z tyłu silnik poprzez skrzynię przekładniową przekazuje napęd na koła napędowe umieszczone z tyłu kadłuba. Naciąg gąsienicy reguluje koło napinające umieszczone z przodu kadłuba.

Wzorowany na konstrukcji niemieckiej firmy Junkers wielozakresowy regulator obrotów RNK-4 zapewniał utrzymanie przez silnik obrotów biegu jałowego, uniemożliwiał przekroczenie znamionowej prędkości obrotowej, a jednocześnie sterował pompą wtryskową. Moc maksymalna wynosi 500 KM przy 1.800 obr./min, natomiast nominalna użytkowa to 400 KM przy 1.700 obr./min. Maksymalny moment obrotowy 220 kgm przy 1.200 obr./min. Na biegu jałowym regulator utrzymywał prędkość 600 obr./min.

Rozrusznik pneumatyczny wykorzystywał sprężone powietrze przechowywane w 2 butlach (pojemność 10 litrów, ciśnienie robocze ok. 150 kg/cm2, umieszczone przed stanowiskiem kierowcy), które było tłoczone do poszczególnych cylindrów poprzez rozdzielacz (podawane ciśnienie latem wynosi ok. 40 kg/cm2, natomiast zimą jest podnoszone do ok. 65 kg/cm2).

Przy temperaturze powyżej +5°C stosowano letni olej napędowy, a poniżej tej wartości zalecano wersję zimową. Dla łatwego rozruchu zimą przed dłuższymi postojami należało spuścić z silnika cały olej – dopiero przed uruchomieniem silnika wlewało się go ponownie po podgrzaniu (np. w wiadrze umieszczonym nad ogniskiem).
Zastosowano hamulce taśmowe działające na tylne koła napędowe. Sterowanie pojazdem w konfiguracji na gąsienicach za pomocą sprzęgieł bocznych współpracujących z hamulcami (operowanie za pomocą dwóch dźwigni umieszczonych na stanowisku kierowcy), natomiast w konfiguracji na kołach nośnych za pomocą skrętnych pierwszych kół po każdej stronie kadłuba.

W przednim stanowisku kadłubowym zabudowano czołgowy karabin maszynowy DT. Drugi karabin tego typu umieszczono w wieży jako sprzężony z armatą czołgową 20-K kalibru 45 mm (zapas amunicji do działa 152 naboje, natomiast do karabinów 2.709 naboi). Do naprowadzania uzbrojenia wieżowego stosowano celownik teleskopowy TOP-1.
Do łączności z innymi czołgami służyła radiostacja 71-TK-3 przewidziana do montażu jedynie w wozach dowódców jednostek, a do łączności wewnętrznej rozmównica TPU-2.

Czołg A-20

Źródła:

Krzysztof Cieślak „Historia T-34”, artykuł zamieszczony w czasopiśmie „Militaria XX wieku” Nr 3 (listopad-grudzień 2004 r.)

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *