Pojazd półgąsienicowy kleines Kettenkraftrad Typ HK 101 (Sd.Kfz. 2)

Pojazd półgąsienicowy kleines Kettenkraftrad Typ HK 101
Pojazd półgąsienicowy kleines Kettenkraftrad Typ HK 101

Historia konstrukcji:
Pojazd półgąsienicowy Typ HK 101 został opracowany w niemieckich zakładach NSU Werke AG w Neckarsulm. 29 czerwca 1939 roku zakłady te otrzymały prawo do niemieckiego patentu DRP 717 514 na pojazd terenowy, którego konstrukcję opracował inż. Heinrich Ernst Kniepkamp (od jego inicjałów wywodzi się prawdopodobnie oznaczenie modelu HK 101) pracujący w Waffenprüfamter 6(w skrócie Wa.Prüf. 6), czyli wydziale rozwoju i testów uzbrojenia niemieckich sił zbrojnych. Jego popularna nazwa to Kettenkrad.

Makieta pojazdu z 3 kołami nośnymi
Makieta pojazdu z 3 kołami nośnymi

Podczas wojny wyprodukowano łącznie 8.871 egzemplarzy, z czego 2.630 pojazdów powstało we współpracujących zakładach Stoewer Werke AG w Stettin (Szczecin). Po wojnie wyprodukowano (zmontowano z posiadanych podzespołów) dodatkowo ok. 550 egz.

Francuskie zakłady Etablissement Babiole w Ivry sur Seine użyły dostępnych podzespołów układu napędowego i gąsienicowego do opracowania w 1948 roku lekkiego ciągnika rolniczego, ale powstała jedynie niewielka liczba egzemplarzy.

Cena jednostkowa wynosiła aż 6.810 RM i w porównaniu do ciężkich motocykli BMW R 75 oraz Zündapp KS 750 była niewspółmiernie wysoka, znacznie przekraczając także cenę lekkich samochodów terenowych-amfibii VW Typ 166, których zastosowanie bojowe pozwalało na większą elastyczność przy niższych kosztach eksploatacji. Względem normalnego ciężkiego motocykla pojazd ten imponował możliwościami terenowymi w błocie lub śniegu, ale ze względu na dużą masę jego możliwości i tak się kończyły podczas pełnej błota rosyjskiej wiosny i jesieni, natomiast zimą zamarzała ziemia zbierająca się pomiędzy kołami nośnymi.

Wymiary zewnętrzne pojazdu umożliwiały jego transport na pokładzie standardowego niemieckiego samolotu transportowego Ju 52/3m poprzez wprowadzenie do wnętrza kadłuba przez boczne drzwi załadunkowe.

Wersje:

HK101_3

kleines Kettenkraftrad (Sd.Kfz. 2) – standardowy pojazd transportowy oraz holownik lekkich dział oraz jednoosiowych przyczep Sd.Anh. 1,

HK101_4

kleines Kettenkraftrad für Feldfernkabel (Sd.Kfz. 2/1) – transporter szpuli z wielożyłowym kablem telefonicznym o masie 45 kg dla układania linii łączności przewodowej dalekiego zasięgu,

HK101_5

kleines Kettenkraftrad für schweres Feldkabel (Sd.Kfz. 2/2) – transporter szpuli z kablem telefonicznym o masie 14 kg dla tworzenia sieci polowej.

fg_1

ferngelenkter Sprengladungsträger – załogowy lub sterowany drogą radiową transporter silnego ładunku wybuchowego opracowany w 1941 roku. Wiosną 1942 roku seria pojazdów tego typu stanowiła wyposażenie działającej na Froncie Wschodnim jednostki Panzer-Abteilung 300 (F.L.).

Dane techniczne:

Liczba miejsc:
Masa:
Ładowność:
Wymiary:
Rozstaw gąsienic:
Szerokość gąsienic:
Jednostka napędowa:
 
 
Prędkość maksymalna:
Skrzynia przekładniowa:
Zbiornik paliwa:
Zużycie paliwa:
3
własna 1.235 kg
325 kg ładunku plus przyczepa 450 kg
3.000 x 1.000 x 1.200 mm, prześwit 230 mm
816 mm
170 mm
silnik 4-cyl. w układzie rzędowym, chłodzony cieczą,
zapłon iskrowy, pojemność 1.478 cm3
typu Opel Olympia o mocy 36 KM przy 3400 obr./min
na drodze 70 km/h
3 biegi do przodu plus wsteczny, terenowy reduktor
42 litry (2×21 litrów)
na drodze 16 l/100 km,
w terenie 22 l/100 km

Przekrój pojazdu półgąsienicowego kleines Kettenkraftrad Typ HK 101
Przekrój pojazdu półgąsienicowego kleines Kettenkraftrad Typ HK 101

Opis konstrukcji:
Całkowicie otwarte nadwozie mieściło siedzącego przodem do kierunku jazdy kierowcę oraz w tylnej części pojazdu dwóch pasażerów siedzących do niego plecami. Centralnie umieszczono pochodzący z samochodu osobowego Opel „Olympia” czterocylindrowy silnik przykryty perforowaną pokrywą dla poprawy chłodzenia. Zbiorniki paliwa zabudowano po obu stronach przedziału kierowcy.

Hydrauliczne hamulce działały na koła napędowe gąsienic. Instalacja elektryczna o napięciu 6 V z akumulatorem 75 Ah i prądnicą typu Bosch.

Czterosuwowy silnik górnozaworowy (ohv). Średnica cylindra 80 mm, skok tłoka 74 mm, stopień sprężania 6:1. Stosowano gaźnik typu Solex 32FJ-II. Zastosowano sprzęgło suche jednotarczowe.

Przełożenia skrzyni biegów (w nawiasie z włączonym reduktorem):

1. bieg – 2,57 (14,80)

2. bieg – 1,60 (9,70)

3. bieg – 1,03 (5,95)

wsteczny – 2,07 (11,9)

Układ kierowania pojazdu półgąsienicowego kleines Kettenkraftrad Typ HK 101
Układ kierowania pojazdu półgąsienicowego kleines Kettenkraftrad Typ HK 101

Dla pokonania niewielkich zakrętów kierowca operował kierownicą typu motocyklowego (ogumienie rozmiaru 3.50-19”, felga wykonana z tłoczonej blachy), a dla pokonania większych zakrętów włączała się transmisja typu Cletrac wykorzystująca mechanizm różnicowy. Z przodu umieszczono koło napędowe, z tyłu napinające, a pomiędzy nimi cztery zachodzące na siebie koła nośne amortyzowane drążkami skrętnymi. Stosowano gąsienice typu Zpw 51/170/120. Długość oporowa gąsienicy 816 mm.

Źródła:

Instrukcja D. 624/1 „Kleines Kettenkraftrad (SdKfz 2), Gerätebeschreibung und Bedienungsanweisung”, 1942

Werner Oswald „Kraftfahrzeuge und Panzer der Reichswehr, Wehrmacht und Bundeswehr ab 1900”, wyd. Motorbuch Verlag, 2004 r.

Internet:

http://www.kettenkrad.de/

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *