Historia konstrukcji:
Czołg szybki opracowany w Australii. W listopadzie 1940 roku po zapoznaniu się z konstrukcją brytyjskiego czołgu szybkiego A-15 „Crusader” została wydana specyfikacja na produkcję 2.000 czołgów szybkich o masie w przedziale 16-20 ton, uzbrojonego w armatę QF 2-pdr oraz zaopatrzonego w opancerzenie o grubości 2 cali (50,8 mm). W 1942 roku wymagania grubości pancerza podniesiono do 2 1/2 cala (63,5 mm), a następnie do 3 cali (76 mm) – ta druga wartość nie została już uwzględniona przez konstruktorów. Dla czołgu zakładano prędkość maksymalną na poziomie 35 mph (56 km/h). Układ konstrukcyjny podwozia miał się opierać o konstrukcję amerykańskiego czołgu średniego M3. Ponieważ na terenie Australii nie produkowano silników o dużej mocy napęd miał zapewnić zespół składający się z 3 samochodowych silników Cadillac typ 75, napędzających wspólną przekładnię zbiorczą. W maju 1941 roku zawieszono prace na korzyść projektu AC 2.
Powrócono do niego dopiero we wrześniu tego roku. Prototyp ukończono w styczniu 1942 roku. Powstały razem 3 pojazdy:
E1 – do testów trakcyjnych
E2 – do testów uzbrojenia
E3 – wzorzec produkcyjny dla pojazdów seryjnych, który otrzymał pierwszy numer seryjny AC1 8001
Badania trakcyjne wykazały bardzo dobre osiągi – prędkość maksymalna na drodze wynosiła 40 mph (64 km/h), a w terenie dochodziła do 32 mph (52 km/h). Producentem pojazdu były zakłady Chullora Railway Workshops z Sydney. Produkcja seryjna ruszyła dopiero w sierpniu 1942 i trwała do lipca 1943 roku. Wyprodukowano 65 egzemplarzy seryjnych.
Dane techniczne:
| Załoga: Masa: Wymiary: Jednostka napędowa: Skrzynia przekładniowa: Prędkość maksymalna: Zasięg: Uzbrojenie: Opancerzenie: |
5 osób 27.500 kg 6.350 x 2.800 x 2.560 mm 3 sprzężone silniki gaźnikowe Cadillac typ 75, o pojemności 5,7 l każdy i łącznej mocy 330 bhp przy 3050 obr./min, 5 biegów do przodu plus wsteczny na drodze 48 km/h 175 km 1 armata QF 2-pdr. Mk. IX 2 karabiny maszynowe .303-in Vickers Mk. XXI 1 karabin maszynowy .303 Bren Mk. I 1 pistolet maszynowy Thompson 6 granatów ręcznych do 65 mm |
Opis konstrukcji:
Pojazd zbudowany w klasycznym układzie konstrukcyjnym z przedziałem kierowania z przodu, wieża po środku, a jednostką napędową w tylnej części pojazdu.
Kadłub:
Dno wanny kadłuba było wykonane z płyty pancernej walcowanej. Ściany boczne i strop kadłuba były wykonywane jako jeden odlew w zakładach Bradford Kendall Ltd. Taka konstrukcja upraszczała proces produkcyjny, eliminowała potrzebę czasochłonnego pasowania i obrabiania elementów oraz łączenia poszczególnych sekcji. Grubość pancerza przedniego wynosiła od 2 1/2 do 1 3/4 cala (63,5-44,5 mm) w zależności od kąta nachylenia powierzchni pancerza względem potencjalnej płaszczyzny ostrzału środkami przeciwpancernymi przeciwnika. Boczne ściany kadłuba oraz ściana tylna miały grubość 2,5 cala (63,5 mm) natomiast strop 7/8 cala (23 mm). Płyta denna miała grubość 5/8 cala (16 mm). Pierwsze 13 pojazdów nie przeszło procesu utwardzania powierzchni pancerza, więc mogły one służyć wyłącznie do celów szkoleniowych. Ze względu na brak zasobów niklu australijski pancerz ABP (Australian Bulletproof Plate) tego pierwiastku nie zawierał, a mimo to uzyskano bardzo dobre parametry wytrzymałościowe (twardość 230-240 HB, odporność na nacisk 756 MPa) i ze względu na miękkość nie dawał wielu wewnętrznych odłamków w przypadku trafienia przez pocisk przeciwnika bez penetracji.
Wieża:
Wykonana jako jeden odlew do którego przymocowywano śrubami jedynie kompletne jarzmo działa mieszczące uzbrojenie – pozwalało to także na łatwe modernizowanie jej w przyszłości np. poprzez wymianę na inny wzór armaty. Armata oraz sprzężony karabin maszynowy były umieszczone w jarzmie podobnym do zastosowanego we francuskich czołgach Renault R-35 i Hotchkiss H-35. Do naprowadzania uzbrojenia wykorzystywano celownik teleskopowy Telescopes, sighting, No. 24B, Mk. V. Wieża była obracana silnikiem elektrycznym (pracującym na napięciu 40 V) z prędkością do 20 stopni na sekundę. Opancerzenie wynosiło od 2 ½ cala (63,5 mm) do 2 cali (50,8 mm) na skosach. Strop miał grubość 1 3/8 cala (35 mm).
W wieży znajdowała się także radiostacja Wirerless Set, No. 19, Mk. II (Aust.) korzystająca z anteny prętowej. Pracowała ona na napięciu 12 V i korzystała z własnego akumulatora.
Dodatkowo w wieży znajdowała się skrzynka z granatami oraz rakietnica Pistol, Signal, No. 1 Mk. III z zapasem 12 naboi.
Układ napędowy:
Zastosowano samochodowe silniki Cadillac typ 75 o 8 cylindrach w układzie widlastym. Stopień sprężania 6,25:1. Maksymalna prędkość obrotowa silnika wynosiła 3600 obr./min. Stosowano dwugardzielowe gaźniki dolnossące typu Stromberg A.A.V. 26. Układ zapłonowy Delco Remy o napięciu 6 V. 3 akumulatory o pojemności 130 Ah.
Zapas paliwa rozmieszczono w 5 zbiornikach o łącznej pojemności 140 galonów.
Każdy silnik miał własną chłodnice typu samochodowego. Standardowe sprzęgło było na stałe załączone i rozłączane jedynie w przypadku awarii silnika. Sprzęgło główne wielotarczowe.
Dwa silniki znajdowały się obok siebie z przodu, natomiast trzeci był umieszczony trochę z tyłu. Wszystkie były podłączone krótkim wałem do zdawczej przekładni, z której długi wał napędowy przebiegający pod podłogą wieży przekazywał napęd do planetarnej skrzyni przekładniowej (5 przełożeń do przodu plus wsteczny) znajdującej się z przodu kadłuba, następnie z użyciem transmisji typu Cletrac (mechanizm różnicowy sprzęgnięty z pneumatycznym układem hamulcowym) napęd był przekazywany przez przekładnię końcową na przednie koła napędzające gąsienice. Dostęp do transmisji był możliwy poprzez pokrywę w przedniej części kadłuba, przykręcaną śrubami. Gąsienice o szerokości 16 cali (406 mm) dwóch wersji: – amerykańskie T51 z gumowymi nakładkami – australijskie Steel Track Mark VI Australian Pattern których konstrukcja była wzorowana na gąsienicach stosowanych w brytyjskich czołgach szybkich i transporterach Universal Carrier. Z tyłu kadłuba znajdowały się koła napinające gąsienice, a jej górny bieg podtrzymywały 3 rolki.
Sterowanie odbywało się za pomocą dwóch dźwigni. Minimalny promień skrętu był dość duży i wynosił 58 stóp.
Zdolności terenowe pojazdu były bardzo dobre:
– pokonywanie przeszkód o wysokości 1 metra
– pokonywanie z marszu brodów o głębokości 1 metra
– pokonywanie rowów o szerokości 2,4 metra
– zdolność do operowania na zboczu o nachyleniu 35 stopni
Dla zwiększenia trwałości zespołu napędowego ograniczono prędkość maksymalną czołgów seryjnych i na poszczególnych biegach wynosiła ona:
1 bieg – 5 km/h
2 bieg – 10 km/h
3 bieg – 20 km/h
4 bieg – 35 km/h
5 bieg – 48 km/h
wsteczny – 6 km/h
Załogę pojazdu stanowiło 5 osób: kierowca, strzelec, dowódca, celowniczy i ładowniczy. Kierowca i strzelec zajmowali miejsca w przedniej części kadłuba, natomiast pozostałych trzech członków załogi zajmowało miejsca na stanowiskach w wieży.
